تولید ناخالص داخلی سرانه یک شاخص اقتصادی کلیدی است که با تقسیم تولید ناخالص داخلی سالانه یک کشور بر جمعیت متوسط آن کشور در آن سال محاسبه می‌شود. این یک معیار از قدرت اقتصادی یک کشور به شمار می‌رود و تغییر مثبت در تولید ناخالص داخلی سرانه، نشان‌دهنده رشد اقتصادی است.
درآمد سرانه داخلی، می‌تواند معیاری باشد که میزان ثروتمند یا فقیر بودن یک کشور یا مردم آن را نشان دهد. ایران در میان 93 کشور جهان رتبه 84 را در درآمد سرانه سالانه دارد.
اقتصاد ایران رو به ضعف است؛ منابع درآمد ایرانی‌ها از محل تولید کالا و خدمات در یک دهه گذشته نصف شده و ایران اکنون همگام با ونزوئلا، هند و پاکستان در گروه کشورهای با درآمد متوسط-پایین جهان قرار دارد.
در فهرست بانک جهانی، تعداد 28 کشور در گروه کم‌درآمد، 54 کشور در گروه با سطح درآمدی متوسط- پایین، 54 کشور در گروه درآمدی متوسط- بالا و 81 کشور در گروه با سطح درآمدی بالا قرار دارند.
کشور ایران طی 50 سال گذشته از اقتصادی با درآمد كم به جمع اقتصادهای با درآمد متوسط پيوسته است. عبور از دام درآمد متوسط نیز نيازمند توليدمحوری، تنوع‌يابی و سپس بهبود قدرت ابداع و نوآوری است.
اخیرا، رئیس اتاق بازرگانی ایران نسبت به کاهش بیش از 30 درصدی درآمد سرانه حقیقی هر ایرانی هشدار داده است. اقتصاددانان نیز یکی از نتایج نگران‌کننده پایین بودن درآمد سرانه خانوار را، بازماندگی بسیاری از دانش‌آموزان استان‌های محروم از تحصیل می‌دانند.
آخرین آمار بانک جهانی نشان می‌دهد؛ اقتصاد ایران با GDP حقیقی ۱۹۲ میلیارد دلاری در حال حاضر رتبه ۵۱ جهان را دارد. یعنی نصف امارات یا حتی یک چهارم ترکیه! به گفته کمیل طیبی با این آمار، حالا دیگر ایران جزو کشورهای با درآمد سرانه بسیار پایین است.
نرخ فقر در روستاها دو برابر و در مناطق شهری ۶۰ درصد رشد کرده است. ۸ میلیون نفر از «طبقه متوسط» کم شده و به «طبقه پایین» رفته‌اند و سطح مصرف مردم به ۱۷ سال قبل رسیده است. اما در این میان گزارش‌ها نشان می‌دهد متوسط حقوق کارمندان دولت به ۱۵.۵ میلیون تومان رسیده و آنها جزو ۵ دهک بالای درآمدی جامعه‌اند.
بر اساس گزارش منتشرشده از سوی صندوق بین‌المللی پول، لوکزامبورگ با درآمد سرانه 113 هزار و 196 در جایگاه نخست فهرست ثروتمندترین کشورهای جهان قرار دارد. ایران با درآمد سرانه 5416.6 دلار جایگاه صدم را به خود اختصاص داده است.
