هرچند ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان گاز در دنیا محسوب میشود، اما همچون نفت همواره با این پرسش بنیادین مواجه بوده که خامفروشی گاز بهصرفه است و یا اینکه به قول معروف میتوانیم آن را تبدیل به احسن کنیم و ارزش زنجیره آن را با تولید گسترش دهیم.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران اعلام کرد: هماکنون هیچ محدودیتی برای گازرسانی به صنایع و نیروگاهها وجود ندارد و وضع گازرسانی در مقایسه با پارسال از همه ابعاد بهتر است.
ایران با وجود در اختیار داشتن 21 درصد ذخایر گاز جهان، همچنان با ناترازی شدید گاز و افت فشار در میدان پارس جنوبی روبهروست. با این حال در جریان حضور ایران در مجمع کشورهای صادرکنندگان گاز و انتخاب ایران به عنوان رئیس هیاتهای اجرایی، از ضرورت افزایش تولید گاز در جهان و دستیابی به سهم 30 درصدی گاز در سبد انرژی جهان تا سال 2050 سخن به میان آورده شد. اما ایران کجای این معادلات قرار دارد؟
بر اساس محاسبات خبرگزاری تاس و همچنین دادههای سازمان زیرساخت گاز اروپا (GIE)، میزان واردات گاز طبیعی مایع (الانجی) این قاره از ماه آوریل تا اکتبر از 76٫5 میلیارد مترمکعب فراتر رفته است.
مدیر پیشین امور بینالملل شرکت ملی نفت گفت: صادرات گاز به چین نیازمند تکنولوژی الانجی است. ما باید صاحب تکنولوژی مایعسازی گاز باشیم و از این مسیر صادرات داشته باشیم زیرا صادرات از خط لوله بسیار سخت و حتی غیرممکن است.
یک کارشناس حوزه انرژی گفت: ما نباید پرونده صدور گاز به سوریه و حتی اروپا را مختومه تلقی کنیم، اگر تحریم لغو شود؛ میتوانیم با آذربایجان و ترکیه مشارکت کرده خطوط لوله گاز را به این کشورها وصل و صادرات را افزایش دهیم،
قرار است قطر از سال آینده، ۲ میلیون تن گاز طبیعی مایع به آلمان صادر کند، اما این قرارداد اکنون به دلیل دستورالعمل اتحادیه اروپا در مورد حقوق و آب و هوا که منتقدان آن را بسیار پرهزینه و بوروکراتیک میدانند، در معرض تهدید قرار گرفته است.
جدیدترین آمار منتشرشده از سوی اوپک نشان میدهد صادرات گاز ایران در سال 2024 نسبت به سال قبل 30 درصد کاهش داشته است. همچنین اوپک از واردات روزانه 92 هزار بشکه فرآورده نفتی توسط ایران در سال میلادی گذشته خبر داده است. موضوعات بیانشده از ردپای ناترازی انرژی در کاهش صادرات و افزایش واردات فرآوردههای نفتی و انرژی حکایت دارد.
مدیر پیشین امور بینالملل وزارت نفت گفت: به جای اینکه بازار گاز را در اختیار دیگر کشورها قرار دهیم باید مسیر هاب شدن گاز خودمان را هموار کنیم، قراردادهای گازی طولانیمدت هستند و نباید این اشتباه را داشته باشیم که بازاری مانند هند و پاکستان را برای اینکه گاز روسیه را بفروشیم؛ از دست بدهیم.
کل صادرات گاز طبیعی مایع آمریکا از ژانویه تا آوریل به ۳۴.۶ میلیون تن میرسد که بالاترین حجم صادرات گاز در این دوره زمانی را نشان میدهد.حدود سهچهارم کل سفارشهای گاز آمریکا متعلق به اروپاست.
با تشدید بحران کمبود گاز در ایران، موضوع افول یا بهبود جایگاه ترانزیت گازی ایران بار دیگر مطرح شده است. این موضوع به دلیل شروع دو پروژه مهم گازی، از جمله صادرات گاز ترکمنستان به ترکیه از طریق ایران و احداث خط لوله ایغدیر-نخجوان در منطقه اتفاق افتاد که میتواند به تسریع پیشبرد کریدور زنگزور مرتبط شود.
یک کارشناس حوزه انرژی گفت: در سالهای اخیر، تبدیل شدن ایران به هاب گاز طبیعی در منطقه بارها مطرح شده و اکنون در صورت اجرایی شدن واردات گاز ترکیه از ترکمنستان و وجود ظرفیت لازم در ایران؛ این امکان وجود خواهد داشت که گاز به اروپا برسد.
عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی گفت: مقوله صادرات گاز و قراردادهای بینالمللی تابع قوانین و حقوق بینالملل بوده و شرایط قطع این صادرات هم مطابق با وضعیت قراردادهای فیمابین است.
عراق با کاهش اتکای خود به گاز ایران، استراتژی انرژی خود را تنوع می بخشد. بغداد به دنبال ایمن سازی دسترسی به گاز طبیعی مایع است زیرا برای افزایش تولید گاز داخلی در تلاش است. تنش ها بین بغداد و اقلیم کردستان در حال کاهش است و انتظار می رود صادرات نفت اقلیم کردستان عراق نیز به زودی از سر گرفته شود.
مدیر عامل پیشین شرکت ملی صادرات گاز ایران مخالفت و فسخ قرارداد کرسنت را یک بهانه از سوی مخالفان آن خواند و گفت: این اقدام منجر به جرایم سنگین ۲.۶ میلیارد دلاری برای کشور شد.
