ابراهیم رئیسی می‌گوید کسری بودجه سال 1400 بدون چاپ پول تامین شده و بودجه سال‌های 1401 و 1402 نیز بدون کسری بوده است. اما این اظهارات تا چه حد درست است؟
خبرساز شدن تصویری از یک گردشگر روس با کیسه‌ای پر از دسته‌های اسکناس ریال، بار دیگر جای خالی اسکناس درشت در اقتصاد ایران را به سیاستگذار یادآوری کرد. البته باید توجه کرد این موضوع منافاتی با ضرورت مهار تورم به‌عنوان یک اولویت برای سیاستگذار ندارد، اما به نظر می‌رسد با کاهش ارزش ریال، انتشار اسکناس‌های جدید که قابلیت پوشش معاملات را داشته باشد، یک ضرورت محسوب می‌شود. از سوی دیگر می‌توان با اطلاع‌رسانی بیشتر، استفاده از کارت‌های اعتباری مخصوص گردشگران را هم رواج داد.
ابراهیم رئیسی بار دیگر تاکید کرد که دولت در 6 ماهه دوم سال 1400 کسری بودجه 480 هزار میلیاردی را بدون چاپ پول جبران کرده است. با این وجود، انتقادات بسیاری نسبت به این موضوع از سوی کارشناسان مطرح شده است.
بانک مركزی در آمار مستقلي تاييد كرده كه رشد نقطه به نقطه پايه پولی در ماه اول امسال، نسبت به سال گذشته به ۴۵ درصد رسيده، عددی كه بيشترين ميزان اين شاخص در تمام ادوار است.
همتی گفت: امروز که به عملکرد مسئولان نقد وارد می‌کنیم، به این جهت است که وعده دادند اگر بیایند همه چیز را درست می‌کنند. به این دوستان می‌گویم شما هم نتوانستید درست کنید.
معاون سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد که با ادامه سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی با توجه به محدودیت منابع ارزی و اجبار دولت و بانک مرکزی به چاپ پول، ۲۸ درصد بر رقم فعلی تورم اضافه خواهد شد.
در سال‌های گذشته، چهار تصمیم شاخص اقتصادی و اجتماعی گرفته شده است که عمده آنچه امروز در کشور تجربه می‌کنیم تبعات آنها محسوب می‌شود. پویا ناظران، کارشناس اقتصادی به تحلیل یکی از آنها پرداخته است؛ مداخله دولت در اقتصاد و قیمت‌ها.
عبدالناصر همتی دقایقی پیش توضیح داده که در دوره ریاست او بر بانک مرکزی پولی بدون پشتوانه چاپ نشده است بلکه با اتکا به ارزهای مسدودی کشور چاپ شده است. پول‌های مورد اشاره همتی ارزهایی هستند که عملا در دسترس ایران نیستند و این چاپ پول از متهمان اصلی تورم امروز است. متن کامل این توضیحات همتی را در زیر بخوانید:
معاون اقتصادی رئیس جمهور به در نظر گرفتن دو برنامه در حوزه معیشت برای کنترل گرانی‌ها و جبران هزینه‌های تحمیل شده به زندگی مردم اشاره کرد و گفت: برای جبران این هزینه‌ها برنامه ریزی‌هایی انجام شده و امیدوارم در این زمینه در آذرماه خبرهای خوشحال کننده‌ای برای مردم داشته باشیم.
پیش‌بینی می‌شود حجم پایه پولی در پایان سال ۱۴۰۰نسبت به پایان سال ۹۹، بالغ بر ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت که این درصد رشد در تاریخ اقتصاد ایران بی‌سابقه است و در خوشبینانه ترین حالت ممکن پایه پولی در پایان سال ۱۴۰۰ کمتر از ۶۵۸ هزار میلیارد تومان نخواهد بود.
درحالی که آمار چاپ پول رکورد یک دهه را شکسته و مذاکرات به حاشیه رفته، معاون اول رئیس‌جمهور به دنبال ارسال سیگنال مثبت به بازار ارز است و از آزاد شدن ارزهای بلوکه شده گفته است. وعده دست‌چندمی درباره ارزهای پیشخور شده که دیگر معامله‌گران کوچک‌ترین توجهی به آن ندارند.
رئیس کل سابق بانک مرکزی گفت: روند انتشار پول پرقدرت در ۴ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰ بسیار نگران کننده است و تبعات بزرگی خواهد داشت. دلیل این رشد، عمدتاً استقراض بی‌رویه دولت از بانک مرکزی در قالب تنخواه هایی است که چشم‌اندازی برای تسویه آنها وجود ندارد. در اواخر سال ۱۳۹۹ نیز تأکید کردم که منابع بودجه ۱۴۰۰ غیر‌واقعی است و کسری زیادی دارد و تأمین افزایش حدود ۱۰۰ درصدی هزینه‌های بودجه ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل امکان پذیر نیست. اما چرا مجلس و دولت در خصوص کنترل هزینه‌های بودجه اقدام نکردند، بحث جداگانه‌ای است.
