طی دیدار سفیر روسیه و مدیرعامل راه‌آهن ایران، بحث گسترش همکاری‌ها به منظور توسعه کریدور شمال-جنوب در مرکز توجه قرار گرفت. حال باید دید مزایای این پروژه چیست و چه چالش‌هایی سر راه توسعه کریدور شمال-جنوب قرار دارد؟
نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور کریدورها با هدف پیگیری توافقات انجام شده، در سفر به تهران علاوه بر ملاقات با وزیران راه، مسکن و شهرسازی و اقتصاد با علی‌اکبر احمدیان نیز دیدار کرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت تسریع احداث طرح گذرگاه ارس در مجاورت رودخانه ارس گفت: این پروژه یکی از گذرگاه‌های اصلی و راهبردی است که مورد درخواست ایران و آذربایجان است لذا باید تکمیل این گذرگاه که به لحاظ امنیتی مانع مطرح شدن کریدور زنگزور به عنوان تهدیدی جدی برای صلح و ثبات منطقه، سرعت بیشتری پیدا کند
منطقه قفقاز جنوبی نقش حیاتی در ژئواستراتژی ایران دارد. احداث کریدور زنگزور می‌تواند تهدیداتی در ابعاد مختلف برای ایران و منطقه قفقاز داشته باشد اصرار روسیه بر ایجاد کریدور زنگزور را باید یک نمایش سیاسی برای جلب رضایت آذربایجان و حمایت از آن در مقابل ارمنستانی دانست که چرخشی محسوس به سوی غرب داشته است اما ارمنستان باید نگران این باشد که به سرنوشت اوکراین دچار نشود.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه در سال گذشته رشد ۵۸ درصدی ترانزیت کالا به ثبت رسید گفت: در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۴.۷ میلیون تن کالای ترانزیتی جابه‌جا شد و پیش‌بینی می‌کنیم تا این رقم در سال ۱۴۰۳ افزایش بیشتری پیدا کند.
سوم اریبهشت 1403، ترکیه، قطر و امارات تفاهم‌نامه همکاری با عراق را در پروژه کریدوری «راه توسعه» امضا کردند. این چندمین کریدور منطقه‌ای است که ایران در آن نقشی ندارد.
در ماه‌های اخیر اخبار مختلفی از دور زدن ایران در کریدورها و حذف ایران از مسیرهای بین‌المللی منتشر شده است و حالا گزارش اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد چگونه چین، ایران را از پروژه یک کمربند و یک جاده کنار گذاشته و در عوض روی پاکستان سرمایه‌گذاری کرده است.
معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی وعده داده است که تا یک ماه و نیم دیگر پروژه ریلی رشت به آستارا آغاز می‌شود و به گفته او، تکمیل آن می‌تواند نقش عمده‌ای را در کریدور شمال جنوب داشته باشد.
در حالی که در ماه‌های گذشته دولت در حال دستاوردسازی از سرمایه‌گذاری روسیه در ساخت راه‌آهن رشت-آستارا بود، خبرهای جدید حاکی از این است که این پروژه بدون همکاری روسیه به اجرا درآمد.
حدود 22 سال از امضای موافقت‌نامه ایران، روسیه و هند برای تاسیس یک مسیر ترانزیتی از سواحل غربی هند به روسیه و سپس اروپای‌شرقی تحت عنوان کریدور شمال-جنوب می‌گذرد؛ اما با گذشت بیش از دو دهه از مضای این موافقت‌نامه هنوز از تکمیل کریدور خبری نیست.
با وجود گذشت بیش از دو دهه از عمر موافقت‌نامه سه‌جانبه گذرگاه بین‌المللی شمال- جنوب، این کریدور در عمل هم به لحاظ زیرساختی و هم به لحاظ عملیاتی، با دشواری‌‌‌‌‌ها و موانع بسیاری روبه‌رو بوده . در این رابطه دبیر فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران پیشنهاداتی برای رفع برخی موانع و تسریع استفاده از این کریدور ارائه کرده است؛ از جمله لغو روادید رانندگان بین ایران و روسیه.
پروتکل کریدور حمل و نقلی چین به اروپا از مسیر ازبکستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه به امضای وزرا و نمایندگان کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) رسید.
با وجود گذشت بیش از دو دهه از عمر موافقت‌نامه سه‌جانبه گذرگاه بین‌المللی شمال- جنوب، در عمل هم به لحاظ زیرساختی و هم به لحاظ عملیاتی با دشواری‌‌‌‌‌ها و موانع بسیاری روبه‌رو بوده و حالا مسعود دانشمند، کارشناس حوزه لجستیک و حمل و نقل، معتقد است کریدور شمال-جنوب ۲۰ سال است که در سازمان ملل ثبت شده، اما ایران هیچ کاری روی آن انجام نداده و در اصل به خاطر کم‌کاری ما، کریدورهای دیگری به وجود آمده است.
یک کارشناس حمل‌ونقل ریلی گفت: ذات فعال شدن مسیر کریدوری روسیه به عربستان می‌تواند خبر خوبی برای ایران باشد، اینکه تجار دیگر هم بفهمند که ایران چنین قابلیتی دارد و می‌توانند بارشان را از اینجا عبور دهند، به نفع ماست.
