با تشدید بحران کمبود گاز در ایران، موضوع افول یا بهبود جایگاه ترانزیت گازی ایران بار دیگر مطرح شده است. این موضوع به دلیل شروع دو پروژه مهم گازی، از جمله صادرات گاز ترکمنستان به ترکیه از طریق ایران و احداث خط لوله ایغدیر-نخجوان در منطقه اتفاق افتاد که میتواند به تسریع پیشبرد کریدور زنگزور مرتبط شود.
وزیر راه و شهرسازی گفت: یکی از مهمترین موضوعاتی که در کشور در دستور کار ما قرار دارد، ترانزیت ارزان و روان در کریدورهای کشورمان است. به دلیل موقعیت ژئوپولتیک که در دنیا داریم انتخاب بسیاری از کشورها برای انتقال کالا و مسافر هستیم و با تکمیل این کریدورها نقش چشمگیرتری خواهیم داشت.
سفیر ایران در ارمنستان در نشستی خبری اظهار داشت: «ایران تنها کشوری در منطقه است که موضعش در مورد کریدور موسوم به زنگزور با موضع ارمنستان همسو است. ایران از مواضع قاطع خود در قبال موسوم به "کریدور زنگزور" عقب نشینی نخواهد کرد و درباره هیچ معاملهای در این زمینه مذاکره نخواهد کرد.»
ایران برای بهرهبرداری از موقعیت جغرافیایی خود و دستیابی به منافع اقتصادی، باید به طور همزمان بر روی کریدور بینالمللی شمال-جنوب و کریدور خلیج فارس-دریای سیاه تمرکز کند.
وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: طبق توافقات انجام شده میان دو کشور دستیابی به هدف ترانزیت ۱۰ میلیون تن بار در مسیر کریدور شمال جنوب ضرورت دارد و باید ظرفیت ۲۰ میلیون تنی ترانزیت در مسیرهای فعلی کریدور شمال جنوب ذیل شقوق ریلی، جادهای و دریایی، فعال شود.
کارشناس بینالملل حوزه انرژی درباره قرارداد گازی ترکمنستان و عراق اظهار داشت: برنامه صادرات گاز ترکمنستان به عراق از مسیر ایران خواهد بود و این پروژه مثبت و به نفع هر سه کشور است.
موضوع توسعه و پیشروی کریدور ارس، گامی بزرگ برای توسعه ترانزیت ایران است. در حالی که برخی کشورها نظیر ترکیه به دنبال دور زدن ایران در این کریدور هستند، معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل عز دستور ویژه رئیس جمهوری برای تامین مالی این پروژه خبر داده است. اما آیا کریدور با یک دستور مسعود پزشکیان توسعه مییابد یا به مسائل دیگری مانند بهبود روابط بینالمللی نیاز بیشتری دارد؟
معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل با اشاره به تامین مالی این پروژه اظهارداشت: آقای رئیس جمهور برای تامین مالی این پروژه دستور ویژه داده است و تا سریعا اعتبارات مورد نیاز آن پرداخت شود.
تقش ترکیه در سقوط بشار اسد، رئیس جمهوری پیشین سوریه، را نمیتوان نادیده گرفت. اما باید دید که چه منافعی در زمینه تجارت و انرژی، آنکارا را به برانداختن دولت قبلی سوریه واداشته است؟
بندر چابهار، به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران، نقشی مهم و استراتژیک در پیشبرد اهداف ترانزیتی ایران دارد. محمود تهیدست، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی زاهدان، در این زمینه گفت: با توجه به تحولات منطقه و بیتوجهی مسئولان به توسعه این بندر، کشورها تلاش خود را میکنند تا چابهار فعال نشود.
توسعه بندر فاو و اتصال آن به ترکیه و اروپا، اثر جدی بر حوزه ترانزیتی ایران خواهد داشت. رضا رستمی، رئیس کمیسیون حملونقل، ترانزیت و لجستیک اتاق بازرگانی ایران، در همین زمینه گفت: بهزودی تاثیر منفی این پروژه بر حوزه ترانزیت ایران مشاهده خواهد شد.
ترکیه با هدف گسترش ارتباطات خود، قصد ایجاد کانال سوئز جدید از طریق عراق را دارد. موضوعی که مستقیما فضای منطقه را دگرگون خواهد کرد. علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، عنوان کرد: به دلیل شرایطی که برای ایران بهوجود آمده است، روز به روز جایگاه ایران در حوزه ترانزیت بینالملل از دست خواهد رفت و کشورهایی مانند ترکیه، جایگزین ایران خواهند شد.
طی چند روز گذشته، اخباری مبنی بر احیای مسیر ریلی اکو منتشر شده است. این مسیر که ایران را بهعنوان پلی میان شرق و غرب معرفی میکند، پس از سالها وقفه، فعالیت خود را آغاز میکند. حال پرسش اینجاست که این مسیر ریلی چه زمانی فعال میشود؟
دلایل اقتصادی و ژئوپلیتیکی جنگها همواره موضوعی حائز اهمیت است. احمد دستمالچیان، سفیر سابق ایران در لبنان در گفتوگو با تجارتنیوز میگوید: موضوع جنگ کنونی تسلط بر خاورمیانه و زایش خاورمیانه جدید است.
گرچه معمولا در جنگها و مناقشات، عوامل نظامی و سیاسی مد نظر قرار میگیرند، اما عمدتا در جنگها، منافع اقتصادی نیز وجود دارد. منافعی که ممکن است جان افراد را قربانی کنند. به نظر میرسد جنگ غزه نیز از این رویه مصون نیست.
طی دیدار سفیر روسیه و مدیرعامل راهآهن ایران، بحث گسترش همکاریها به منظور توسعه کریدور شمال-جنوب در مرکز توجه قرار گرفت. حال باید دید مزایای این پروژه چیست و چه چالشهایی سر راه توسعه کریدور شمال-جنوب قرار دارد؟
نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور کریدورها با هدف پیگیری توافقات انجام شده، در سفر به تهران علاوه بر ملاقات با وزیران راه، مسکن و شهرسازی و اقتصاد با علیاکبر احمدیان نیز دیدار کرد.