به گزارش تجارت نیوز، بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که ذی‌نفعان اصلی وضعیت موجود جلوی ایجاد اصلاحات اساسی در اقتصاد ایران را می‌گیرند.

مسعود دانشمند، فعال اقتصادی:

• اگر ما همینطور ادامه بدهیم، تا یک جایی می‌شود این روش‌ها ادامه پیدا کند. اینهایی که در ذینفعان مختلف هستند یا رانت‌های متفاوتی یا مختلفی در این قضایا دارند، تا یک جایی می‌توانند دوام بیاورند. باید من و شمایی به عنوان خریدار باشیم که آن کالای رانتی به دست من و شما برسد که او بتواند استفاده آن را بکند. اگر من و شما به طور کلی دیگر نتوانیم بخریم، قدرت خرید ما صفر شود، آن کالای رانتی را می‌خواهد به کی بفروشد؟ آنها هم عقلشان می‌رسد. باید یک زمینه‌ای را باز بگذارند.
• بنابراین در یک فضای دیگری که از این رانت‌ها عبور کنیم، از این مشکلات عبور کنیم، شاید آنها بتوانند با امکانات خود بهتر از وضعیت کنونی سود ببرند. ما اگر که بیاییم اقتصاد خود را بر مبنای اقتصاد بازار و اقتصاد آزاد تعریف کنیم، یک آدم‌هایی در آن بازار شاید بهتر بتوانند کاسبی کنند. اصلاً هم ما مانع نیستیم. چرا که نه؟ قابلیت‌های آدم‌ها حرف شما را می‌زنند. این نیست که اگر اقتصاد بازار آمد حاکم شد، اقتصاد آزاد آمد حاکم شد، ما همه را برویم اعدام کنیم، فقط من زنده بمانم. اصلاً اینطوری نیست. هر کسی قابلیت‌های خودش را بیاورد.
• ما چرا به اقتصاد رانتی می‌گوییم اقتصاد رانتی این است که قابلیت‌های آدم‌ها حرف نمی‌زند. ارتباطات آنها هست که دارد حرف اول را می‌زند. ما با این ارتباط‌ها دعوا داریم. وگرنه یک آدمی قابلیت دارد. خب آن قابلیتش محترم است. می‌تواند پول بیشتری در بیاورد، می‌تواند درآمد بهتری کسب کند. خب چه اشکالی دارد؟
• شما ببینی که یک معلم می‌آید سر کلاس درس می‌دهد. درس را به همه هم می‌دهد. خب یک دانشجو نمره A می‌گیرد، یکی A سوپر پلاس می‌گیرد، یک دانشجو هم D می‌گیرد. حالا معلم درس داده است، هر کسی به اندازه قابلیت خود توانسته از آن درس بهره بگیرد. این بیاید من معلم هستم درس بدهم ولی آهسته سؤال‌ها را با جواب‌های آن را به ایشان بدهم، ایشان بیاید مثلاً نمره خیلی بالا بگیرد.
• این رانت است که ما با آن بد هستیم. ما با این اشکال داریم. چرا؟ برای اینکه وقتی من سؤال‌ها و جواب‌ها را به ایشان دادم، ایشان از اول ترم هم می‌داند که سؤال‌ها و جواب‌ها را دارد، درس هم نمی‌خواند، برای شماها هم لنترانی در می‌آورد، حالا لنترانی برای شما می‌خواند، خب معلوم است که یک جایی به هر حال این اختلاف خودش را به یک شکل‌هایی بروز می‌دهد. به شکل‌های حالا یا تظاهرات می‌شود یا فلان می‌شود یا برخورد فیزیکی می‌شود یا برخورد زبانی می‌شود. همین رفتار باعث این شده است.
• کی این رفتار را کرده است؟ من این کار را کرده‌ام. که آمده‌ام سؤالات را به یک کسی داده‌ام. سر کلاس درس دادم بله ولی سؤالات را دادم. یک کسی به ناحق نمره‌ای گرفته است. رانت همین است که یک کسی به ناحق یک چیزی گیرش می‌آید که آن ظرفیتش را ندارد، آن قابلیتش را ندارد و نباید هم داشته باشد. ما دنبال این هستیم که این حذف شود اگرنه آدم‌هایی که قابلیت را دارند که در فضای اقتصادی بتوانند درآمد بیشتری تحصیل کنند چرا که نه؟

متن و ویدیو کامل گفتگو با مسعود دانشمند را اینجا بخوانید.