مرگِ زاگرس در سایه بی‌توجهی به اقتصاد سبز

هنوز نوبتِ گرمای چله تابستان و خبرهای آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس نرسیده که تصاویر وحشتناکی از هجوم آفات به بلوط‌های چند استانِ زاگرس‌نشین در شبکه‌های مجازی دست به دست می‌شود.
« جوانه‌خوار بلوط » و « پروانه برگ‌خوار سفید بلوط » دو آفتِ خطرناک که با تغذیه از سبزینه برگ‌های درخت بلوط، خزان را به زاگرس برگردانده‌اند. چرا کارشناسان از بازگشت این آفات می‌گویند؟
هر دوی این آفات، بومی منطقه هستند و در منابعِ مطالعاتی جهانی به عنوان آفاتی شناخته می‌شوند که در اولین بار در عراق، ترکیه و ایران دیده شده‌اند.
برخی اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد که پروانه برگ‌خوار سفید بلوط برای اولین بار در سال ۱۳۱۷ خورشیدی در شمال عراق شناسایی شد. چهل سال بعد و در دهه ۵۰ پای این پروانه از محدوده کرمانشاه به ایران باز شد.
تا به حال، استان‌های لرستان، ایلام، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و همچنین فارس میزبان این میمهان ناخوانده بوده‌اند، اما امسال در فارس و کهگیلویه و بویراحمد، طغیانِ پنج ماهه این آفت، ۶۰ هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس را در چمبره خود آورده است.
در طول این سال‌ها، زاگرس‌نشینان به کمک آموخته‌های آبا و اجدادی خود و با به‌کارگیری روش‌های طبیعی، مقابل آفات از جنگل‌های بلوط مراقبت کرده‌اند. دولت‌ها نیز توزیعِ محلول‌های بی‌تی ، مبارزه بیولوژیک را فعالانه پیش برده‌اند، در حالی که فعالان محیط زیست معتقدند روش‌های شیمیایی مبارزه با آفات، تعادل اکولوژیک محیط را بر هم می‌زند و کارشناسان اقتصاد سبز می‌گویند، مبارزه شیمیایی با آفات، سونامی آفات را در پی خواهد داشت.
با این همه در سفر اخیر قالیباف ، رئیس مجلس شورای اسلامی و نوبخت، رئیس سازمان منابع طبیعی ، بازهم بر استفاده از محلول‌پاشی در جغرافیای آفت زده زاگرس تاکید شده است.
جنگل‌های بلوط زاگرس در طولِ قرن‌ها و خصوصا امروز به خاطر استفاده نادرست و بهره‌برداری بی‌رویه، خشکسالی‌های پی در پی و کمبود علفزار، آتش‌سوزی های گسترده، کشاورزی سنتی، قاچاق چوب و ذغال، شکار بی‌رویه، انتقال آب و سدسازی، فعالیت‌های معدنی و صنعتی و … به شدت آسیب دیده‌ و حالا شبیخون آفات حکایت از این دارد که قرار نیست مصیبت زاگرس پایان یابد. جنگل‌های این رشته‌کوه عظیم، تنها منبعِ آب شیرین فلات ایران هستند؛ مصیبت امروز زاگرس، می‌تواند مصیبت فردای کشور باشد اگر برای مسائلی چنین مهم، راه‌حل‌های نوین، علمی و کارشناسانه استفاده نشود.