به گزارش تجارت نیوز، تابستان ۲۰۲۵ برای اروپا فقط یک فصل گرم نبود، بلکه فصلی پر از بحران‌های اقلیمی بود که به سرعت به اقتصاد این قاره ضربه زد. موج‌های شدید گرما، خشکسالی طولانی و سیل‌های ویرانگر نه تنها زندگی مردم را مختل کردند، بلکه طبق تحقیقات تازه، تا پایان دهه جاری میلیاردها یورو هزینه روی دست اتحادیه اروپا خواهند گذاشت.
خسارت‌های بی‌سابقه؛ از کوتاه‌مدت تا بلندمدت
پژوهشی مشترک بین دانشگاه مانهایم و بانک مرکزی اروپا (ECB) به سرپرستی دکتر سحریش عثمان نشان می‌دهد که رویدادهای شدید آب‌وهوایی تابستان امسال دست‌کم ۴۳ میلیارد یورو خسارت کوتاه‌مدت ایجاد کرده است. این خسارت‌ها معادل ۰.۲۶ درصد تولید اقتصادی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ بوده و اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال ۲۰۲۹ مجموع زیان‌ها به ۱۲۶ میلیارد یورو یا ۰.۷۸ درصد از اقتصاد اتحادیه اروپا خواهد رسید.
عثمان می‌گوید: «هزینه‌های واقعی تغییرات اقلیمی به‌مرور زمان آشکار می‌شوند و اغلب فراتر از برآوردهای اولیه هستند؛ چرا که بر بهره‌وری، معیشت و زنجیره تأمین اثر می‌گذارند.»
موج گرما، خشکسالی و سیل؛ هر کدام چگونه اقتصاد را زمین‌گیر کردند؟
طبق داده‌های این تحقیق:
- ۹۶ منطقه اروپا تحت تأثیر موج‌های شدید گرما قرار گرفتند.
- ۱۹۵ منطقه با خشکسالی شدید روبه‌رو شدند.
- ۵۳ منطقه خسارات ناشی از سیل را تجربه کردند.
هر یک از این رخدادها به شکل متفاوتی اقتصاد را تحت فشار قرار دادند:
- موج گرما: کاهش بهره‌وری به‌ویژه در بخش ساخت‌وساز و هتلداری؛ ساعات کاری کارگران ساختمانی به شدت کم شد. بر اساس داده‌های World Weather Attribution، تغییرات اقلیمی باعث شد مرگ‌ومیر ناشی از گرما در ۱۲ شهر بزرگ اروپا در ژوئن امسال سه برابر شود.
- خشکسالی: نابودی محصولات کشاورزی و ایجاد مشکلات جدی در زنجیره‌های تأمین غذایی.
- سیل: خسارت مستقیم به زیرساخت‌ها و ساختمان‌ها و ایجاد اختلالات طولانی در تولید صنعتی و زنجیره تأمین. به عنوان مثال، تعطیلی یک کارخانه بر اثر سیل تنها هزینه بازسازی ندارد، بلکه شامل ماه‌ها توقف تولید نیز می‌شود.
کدام کشورها بیشترین ضرر را متحمل شدند؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد کشورهای مدیترانه‌ای بیشترین ضربه را دیده‌اند:
- اسپانیا: مجموع خسارت‌ها در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۲.۲ میلیارد یورو برآورد شد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۹ به ۳۴.۸ میلیارد یورو برسد.
- ایتالیا: در سال جاری ۱۱.۹ میلیارد یورو ضرر دیده و تا پایان دهه زیان آن به ۳۴.۲ میلیارد یورو خواهد رسید.
- فرانسه: خسارت فوری ۱۰.۱ میلیارد یورویی در سال ۲۰۲۵ و افزایش تا ۳۳.۹ میلیارد یورو تا سال ۲۰۲۹.
در کنار این کشورها، اقتصادهای کوچک‌تر نظیر مالت، قبرس و بلغارستان نیز ضربه شدیدی خوردند. هرچند مجموع خسارت آن‌ها کمتر از غول‌های اروپایی است، اما زیان کوتاه‌مدت آن‌ها بیش از ۱ درصد از ارزش افزوده ناخالص (GVA) اقتصادشان را تشکیل می‌دهد که تأثیری بسیار سنگین محسوب می‌شود.
کشورهای شمالی مانند دانمارک، سوئد و آلمان نیز از سیل‌های شدید آسیب دیدند. اگرچه نسبت خسارت به اندازه اقتصادشان کمتر به نظر می‌رسد، اما در ارقام مطلق همچنان میلیاردها یورو خسارت ثبت شده است.
هزینه‌های پنهان و خطرات آینده
این مطالعه هشدار می‌دهد که برآوردهای کنونی محافظه‌کارانه هستند و بسیاری از هزینه‌های پنهان هنوز محاسبه نشده‌اند؛ از جمله:
- کاهش درآمد گردشگری
- افت بهره‌وری در بخش‌های حساس به دما
- خسارات ناشی از آتش‌سوزی‌های جنگلی، تگرگ و طوفان‌های شدید
محققان تأکید می‌کنند که تغییرات اقلیمی دیگر تهدیدی برای آینده نیست، بلکه همین حالا در حال شکل‌دهی به چشم‌انداز اقتصادی اروپا است.
لزوم اقدام فوری سیاست‌گذاران
اروپا اکنون در آستانه یک واقعیت سخت قرار دارد: تغییرات اقلیمی هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم سنگینی بر اقتصاد تحمیل می‌کند. اگرچه سرمایه‌گذاری در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و سازگاری با اقلیم پرهزینه است، اما بی‌توجهی به این اقدامات، هزینه‌هایی چند برابر بیشتر به همراه خواهد داشت.
به گزارش یورونیوز، دکتر عثمان در پایان تأکید می‌کند: «تخمین‌های به‌موقع از خسارت‌ها به سیاست‌گذاران کمک می‌کند منابع را درست تخصیص دهند و استراتژی‌های حمایتی مناسب اتخاذ کنند. آینده اروپا در گرو تصمیم‌های امروز است.»
