به گزارش تجارت نیوز، دولت چهاردهم از زمان آغاز فعالیت خود در مردادماه سال گذشته، با انبوهی از مشکلات در ناترازیها، از جمله ناترازی انرژی، بانکی، صندوقهای بازنشستگی و … مواجه بوده است. طی ماههای اخیر، دولت در تلاش بوده که با برنامهریزیها و سیاستهای جدید، این وضعیت ناپایدار را مدیریت کند و مسیر رشد اقتصادی و بهبود وضعیت بازار سرمایه را هموار کند. اما آیا این اقدامات میتوانند به بهبود شرایط بازار و اقتصاد کلان کشور منجر شوند؟
محمدرضا مدیری، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با تجارتنیوز به این سوال پاسخ میدهد.
عادت کردهایم بحرانهای اقتصادی را با جعل و ساختن کلمات کوچک کنیم
مدیری در پاسخ به سوال خبرنگار تجارتنیوز درباره تاثیر برنامهریزیهای دولت در رفع ناترازیهای متعدد اقتصاد ایران بر بازار سرمایه گفت: «دولت چهاردهم از زمانی که مستقر شد با مجموعهای از ابربحرانها مواجه بود و تلاشهای گستردهای برای پیدا کردن راهحلهای مقطعی برای این مسائل کرد؛ بهویژه در حوزه نفت.»
او ادامه داد: «ما بیش از ۵۰ سال است که عادت کردهایم بحرانهای اقتصادی را با جعل و ساختن کلمات کوچک کنیم. وقتی میگوییم ناترازی، مفهومش این است که گویا یک شوک یا جریان کوتاهمدت در اثر یک فاکتور بیرونی رخ داده است. اما اگر بگوییم ابربحران یا ابرچالش، میفهمیم که مساله اساسیتر است.»
راهحلهایی که 10 سال پیش میتوانستند مفید باشند، دیگر جواب نمیدهند
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: «مفهوم ناترازی این است که باید برای تامین سمت عرضه تلاش کرد اما در اقتصاد ایران بلکه از سمت تقاضا هم مشکلات اساسی وجود دارد. برای مثال در موضوع ناترازی برق، باید سراغ راهحلهایی رفت که بتوان برق بیشتری تولید کرد؛ اما در ایران مساله این نیست که برق بیشتر تولید کنیم، بلکه مساله هدررفت انرژی و غیربهینه بودن تولید است.»
او افزود: «این موضوع در مورد نرخ ارز هم صدق میکند. سالهاست که نرخ ارز سرکوب و چندبازاری شده و آنقدر اصلاحات به تعویق افتادهاند که در حال حاضر نزدیک به 10 نرخ ارز وجود دارد. این تعویق در اصلاحات باعث شده که راهحلهایی که 10 سال پیش میتوانستند مفید باشند، دیگر جواب نمیدهند.»
او تاکید کرد: «این شرایط در همه بخشهای انرژی و صندوقهای بازنشستگی نیز به همین شکل است.»
دولت چهاردهم میراث بحرانها را تحویل گرفته و انسجام ندارد
مدیری در مورد راهحلهای دولت برای رفع مشکلات تصریح کرد: «دولت چهاردهم، دولتی با حداقل منابع است؛ چراکه میراث بحرانها را تحویل گرفته و به دلیل فاکتورهای اقتصاد سیاسی، انسجام هم ندارد. بنابراین دولت چهاردهم با همه تلاشهایی که کرده، فقط میتواند سرعت بدتر شدن اوضاع را کاهش دهد. این یعنی میزان تحولات به حدی نیست که امید به سرمایهگذاری بلندمدت را برگرداند.»
اقدامات دولت برای بهبود ناترازیها نمیتواند اثر جدی بر بازار سرمایه بگذارد
این کارشناس اقتصادی درباره تاثیر سیاستهای دولت در قبال ناترازیها بر بازار سرمایه توضیح داد: «حتی اگر تحولات بازار سرمایه را مثبت ارزیابی کنیم و فرض کنیم جریان سرمایه به سمت بازار حرکت میکند، عمدتا جبرانکننده عقبماندگیهای پیشین است. اطمینان در این مسیر نیست و سرمایهگذاران بلندمدت کمتر به سمت بازار میآیند.
او ادامه داد: «فکر نکنید که اقدامات دولت برای بهبود ناترازیها میتواند اثر جدی بر بازار سرمایه بگذارد؛ بازار همچنان تحتتاثیر نااطمینانی است.»
تا زمانی که نااطمینانیهای سیاسی از روی میز برداشته نشوند، بازار سرمایه به بالندگی مطلوب نمیرسد
مدیری تاکید کرد: «وضعیت تعلیق اقتصاد ایران پس از جنگ 12 روزه در حوزه اقتصاد قابلیت ارزیابی ندارد و در دامنه ریسک دستهبندی نمیشود که بتوان آن را تحلیل کرد. زیرا عملا یک موضوع ملی است و بنگاهها نمیتوانند آن را تحلیل کرده و بر اساس آن واکنش بدهند.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «در این دوران، بنگاهها معمولا تصمیمات خود را به تعویق میاندازند و وارد فاز خفتگی میشوند. هر تلاش دولت، نمیتواند این تعلیق را جبران کند. رفع این تعلیق فقط از مسیر آرامش سیاسی میگذرد. بنابراین، اما تا زمانی که این نااطمینانی از روی میز برداشته نشود، بازار سرمایه به آن بالندگی مطلوب دسترسی پیدا نخواهد کرد.»