ماجرای جذب سرمایه گذاری خارجی ایران و دهها متولی و تصمیم گیر
یک کارشناس اقتصادی گفت: جدای از قوانین دست وپاگیر، متأسفانه برخی از مسئولان عمداً و یا سهواً چوب لای چرخ سرمایه گذاری داخلی و خارجی می‌گذارند و با برخوردهای سؤال برانگیز خود، موجب نامیدی سرمایه‌گذاران میشوند.
محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در میزگردی تحت عنوان "واکاوی مشکلات اقتصادی ایران (3)" در جمع تعدادی از مدیران و فعالان اقتصادی و دانشگاهیان اظهار داشت: مشکلات اقتصادی ایران دلایل و سرمنشاءهای متفاوت و مختلفی دارد که عدم سرمایه گذاری داخلی و خارجی در بخشهای متعدد اقتصادی و تشدید فرار سرمایه، میتواند در همه زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... مشکل ساز و مولد بحران باشد از همین رو همت و ارادۀ دولت و مسئولین نظام باید بر ایجاد فضای اَمن اقتصادی و همچنین جذب رضایت سرمایه گذاران داخلی و خارجی معطوف شود، در نتیجه پرداختن به این مقولۀ مهم و ضروری میباشد.
در این راستا، سرمایه گذاری داخلی و همچنین جذب سرمایه‌گذاری خارجی اشتغالزایی را در کشور افزایش میدهد و در صورت مشارکت سرمایه گذاران خارجی در برنامه‌های صنعتی و تولیدی، معدنی و خدماتی در کشور، زمینه تولید و صادرات بیشتر کالای ساخت داخل به دیگر کشورها و ارائه خدمات مطلوب از جمله خدمات رفاهی، حمل‌ونقل، مصرفی، درمانی و... فراهم میشود.
وی افزود: اقتصاد ایران بنابه‌دلایل مختلف از جمله جنگ اقتصادی نابرابر و اِعمال تحریمهای شدید خارجی و همچنین سوء مدیریت و سیاستهای نادرست و عملکرد غلط دولتهای پیشین، چند سالی است که به کُما رفته و برای درمان این اقتصادِ بیمار نیازمند تدابیر ویژه، برنامه درست و تیم دلسوز و متخصص و کارآمد می‌باشیم تا با اقدامات ضربتی بتوان در کوتاه مدت این اقتصاد را درمان کرد و آن را روی ریل توسعه قرار داد که هرچند سخت و دشوار میباشد اما کاری شدنی و دست یافتنی و قابل تحقق میباشد که مردم عزیزمان از دولت چهاردهم و جناب آقای پزشکیان رئیس جمهور جدید و هیئت دولت این توقع را دارند تا در نقش ناجی این اقتصاد وارد میدان شوند و نقاط ضعف را به نقاط قوت مبدل و زمینه را برای فعالیت و سرمایه گذاری صاحبان سرمایه و کارآفرینان داخلی و خارجی فراهم سازند.
علیپور در ادامه بیان نمود: نجات اقتصاد ایران در کوتاه مدت نیازمند اقدام ضربتی دولت با همکاری کارآفرینان بخش خصوصی میباشد که این اقدام ضربتی نیز بر 4 محور اساسی استوار میباشد که سرفصل این 4 اقدام شامل رفع اختلاف و تنش زدایی با کشورهای جهان، تنش‌زدایی داخلی و حرکت به سمت آشتی ملی (وفاق ملی) و فراجناحی نمودن امور، رفع موانع اقتصادی و تلاش شبانه‌روزی رئیس جمهور و تیم اقتصادی‌اش برای به گردش درآوردن "چرخ تولید" و حمایت جدی و قاطعانه دولت از صادرات و صادرکنندگان و رفع موانع صادراتی و سرمایه گذاری است.
همچنانکه استحضار دارید در همین راستا مقام معظم رهبری چند سالی است که شعار سال را اقتصادی اعلام نموده و به تولید توجه خاصی داشته‌اند که در شعار اِمسال نیز بر حمایت از فعالان اقتصادی و "جهش تولید" تأکید ویژه‌ای داشته‌اند، پس مسئولین اَمر باید با تمام وجود در این مسیر قدم بردارند و موانع رشد و توسعه اقتصاد را هرچه سریعتر از سر راه فعالان اقتصادی و صاحبان سرمایه بردارند تا حرکتهای اقتصادی سالم بنحو مطلوب آغاز و درمان اقتصاد آغاز شود.
سبزعلیپور تصریح نمود: دولت باید موارد زیر را هم سریعاً در دستور کار خود قرار دهد تا اقتصاد ایران شکوفا شود، بنوعی اولویتهای اقتصادی دولت جدید باید بر موارد زیر اُستوار باشد تا هرچه زودتر بودجه 1403 محقق و اقتصاد ایران درمان شود. بطورکلی با توجه به خرابکاریهایی که در عرصه اقتصاد صورت گرفته، دولت پزشکیان کار سخت و دشواری را در پیش دارد.
* پرهیز از خام فروشی نفت
* کاهش و تثبیت نرخ ارز
* جلوگیری از قاچاق کالا
* برچیدن بروکراسی اداری دست و پاگیر
* اصلاح سیستم غلط و بی‌ضابطه بانکداری و کاهش نرخ سود تسهیلات
* باز بودن درب اتاق دولتمردان و مدیران دولتی و اُستانی به روی فعالان اقتصادی
* احترام خاص و ویژه به کارآفرینان و فعالان اقتصادی بخش خصوصی داخلی و خارجی
* و... چند مورد دیگر
وی افزود: یکی از اساسی‌ترین فاکتورهای توسعه اقتصاد، سرمایه گذاری داخلی و خارجی در بخشهای مختلف اقتصادی میباشد، یعنی دولت محترم باید آنقدر فضا را برای سرمایه‌گذاران اَمن و موانع را برطرف کند تا سرمایه گذاری بسیاری در بخشهای مختلف اقتصادی اَعم از تولیدی و خدماتی و معدنی انجام شود، زیرا با سرمایه گذاریهای جدید نه تنها اقتصاد و زیرساختها نوسازی میشوند بلکه چرخ صنایع و خدمات نیز با سرعت بالاتری به گردش درمی‌آید و در همین راستا پول زیادی به جامعه تزریق میشود و صدها هزار شغل جدید ایجاد میگردد که با ایجاد شغل و ارتقاء سطح زندگی و معیشت مردم، نه تنها معضلات اجتماعی در حد زیادی کاهش مییابد بلکه اِعتماد مردم به دولت و حاکمیت نیز به حد اعلای خود میرسد.
علیپور تأکید کرد: در این مسیر سرمایه گذاری خارجی نقش بسیار بالایی بازی را میکند و اگر دولت بتواند زمینه را برای سرمایه گذاریهای خارجی فراهم کند، نه تنها تکنولوژیهای جدید و دانش و فنون روز وارد کشور میشود بلکه حضور خارجی ها در ایران و سرمایه گذاری آنان در کشورمان موجب ارتقاء امنیت ایران و کاهش قدرت عمل دشمنان در اِعمال تحریمهای اقتصادی علیه کشورمان خواهد شد، چون وجود خارجی ها بنوعی دست و بال دشمنان ایران را نیز می‌بندد.
پس دولت باید بخشی از توان خود را در جهت جذب سرمایه خارجی و تشویق سرمایه گذاران به شراکت با خارجیان معطوف نماید. هرچند که در حال حاضر تحریمها تا حدود زیادی دست و بال مان را بسته و خارجی ها به دلیل تحریمهای اقتصادی از سرمایه گذاری در ایران خوف دارند اما دقیقاً اطلاع دارم که با همین شرایط سخت و تحریمی، هنوز خیلی از خارجی ها هم حاضرند در کشورمان سرمایه گذاری کنند و بخشهای مختلف اقتصادی و غیراقتصادی را توسعه دهند اما متأسفانه برعکس، این بار خودمان با رفتارهای نادرست و بعضاً سؤال برانگیز، خودتحریمی می‌کنیم و در برابر سرمایه‌گذاران خارجی دیوار می‌کشیم و آنان را فراری می‌دهیم.
وی در عین حال از وجود برخی قوانین دست‌وپاگیر برای سرمایه‌گذاری در ایران، انتقاد کرد و گفت: برخی قوانین نیز سبب شده است بیشترین میزان سرمایه‌گذاری توسط بخش دولتی در پروژه‌های نفت، گاز، پتروشیمی، خودرو و... صورت گیرد و به‌طور عملی بخش خصوصی از فرصتهای سرمایه‌گذاری محروم شود.
علیپور از سرمایه گذاری خارجی به عنوان یکی از اَرکان مهم اقتصاد کشورها نام بُرد و شکوفایی اقتصاد کشورها را منوط به میزان جذب سرمایه‌گذاری آنها دانست.
به اعتقاد وی میزان جذب سرمایه گذاری خارجی در کشورمان اصلاً از روند قابل قبولی برخوردار نیست و این موضوع باید مورد توجه خاص و ویژه قرار گیرد.
سبزعلیپور در ادامه اظهار داشت: با وجودی که قوانین کافی و شفاف برای ایجاد جذابیت سرمایه گذاری در کشورمان وجود دارد، اما درآمد ناشی از نفت باعث شده است تا این مهم به طور جدی مدنظر قرار نگیرد. هرچند که در این ایام، فروش و صادرات نفت کشورمان نیز بواسطۀ تحریمهای نفتی کاهش یافته و به درآمد ارزی حاصل از آن به پایین ترین حد خود رسیده است!! درحالیکه برخی تلاش میکنند با فاینانس پروژه ها، اعتبار مناسب با بهرۀ کم را به کشور وارد کنند، اما موانع، آنها را با مشکلات متعددی مواجه میکند.
به گفته سبزعلیپور، در فضای رقابتی سالم، باید سرمایه گذاران داخلی را حفظ و در عین حال به جذب سرمایه گذاران خارجی نیز پرداخت.
وی افزود: جدای از قوانین دست وپاگیر، متأسفانه برخی از مسئولین کشوری و استانی عمداً و یا سهواً چوب لای چرخ سرمایه گذاری داخلی و خارجی می‌گذارد و با برخوردهای سؤال برانگیز خود، موجب نامیدی سرمایه‌گذاران علی‌الخصوص سرمایه‌گذاران خارجی و فراری شدن آنها از کشورمان میشوند. اینگونه برخوردهای سوء موجب میشود تا سرمایه ها به سمت سایر کشورهای منطقه برود و اصطلاحاً باعث فرار سرمایه از ایران به سایر کشورها میشود که همین امر موجب مریضی اقتصاد و افزایش مشکلات اقتصادی میگردد!!
چرا مسئولین کشورهای دیگر زیر پای سرمایه گذاران فرش قرمز می‌اندازند و دست آنها را می‌بوسند اما برخی از مسئولین ما نه تنها به سرمایه گذاران داخلی و خارجی بی‌اعتنایی میکنند بلکه بجای فرش قرمز، پوست موز زیر پایشان می‌گذارند تا با کله به زمین بخورند؟!! چرا؟ واقعاً دلیل این کارها چیست؟ آیا این اَعمال چیزی بجز خیانت به ایران و ایرانی است؟
علیپور گفت: در ادامه به موردی واقعی و ملموس اشاره میکنم تا بهتر موانع و مشکلات جذب سرمایه گذاری خارجی در کشورمان را درک کنیم. چندی قبل اینجانب در جریان موردی قرار گرفتم که شخصی خارجی تمایل دارد تا دهها میلیون دلار در ایران سرمایه گذاری کند. بدواً درخواست سرمایه گذاری خویش در ایران را به مسئولین سفارت ایران میدهد اما بعد از چند ماه مسئولین سفارت پاسخگو نبوده و اعلام مینمودند که نامه ایشان را به وزارت امورخارجه ایران فرستاده و هنوز پاسخی دریافت نکرده اند!!
وقتیکه بنده در جریان موضوع قرار گرفتم، از مسئولین وزارت خارجه پیگیر نامۀ مذکور شدم که فرمودند اصلاً چنین نامه ای واصل نشده است!! سرمایه گذار مجدداً نامه و درخواست سرمایه گذاری را نوشته و اینبار بصورت مستقیم به مسئولین وزارت امورخارجه ایران فرستاد!!
خوشبختانه با پیگیری جدی، دلسوزانه و در خور تحسین مسئولین ذیربط وزارت امور خارجه، یک هفتۀ بعد مکاتباتی از طرف وزارتخارجه و سازمان سرمایه گذاری خارجی (وزارت اقتصاد) با سرمایه گذار خارجی آغاز شد و نهایتاً کمتر از یکماه بعد، جلسه ای از طرف مسئولین سازمان سرمایه گذاری خارجی تشکیل و جهت بررسی درخواست سرمایه گذار خارجی، از مسئولین وزارتخانه های صمت و راه و شهرسازی، دو سازمان ذیربط و مدیران کل استانی و سرمایه گذار خارجی دعوت بعمل آمده بود که سعادتی هم نصیب اینجانب شد تا در این جلسه حضور داشته باشم که بعد از اتمام این جلسه، تازه دلنگرانی و ناراحتی بنده از روند جذب سرمایه گذاریهای خارجی و نحوۀ هماهنگی دستگاههای دولتی با هم شروع شد که مجبور شدم تا امروز به این موضوع بپردازم!!
سبزعلیپور در ادامه اظهار داشت: موضوعی که مرا نگران کرده این است که متوجه شده ام غالب مدیران و مسئولین دولتی اشتیاقی به حضور در این جلسات را ندارند و یا چنانچه به اجبار در جلسات حضور می یابند، برخورد و رفتار سردشان نشان دهندۀ این است که مشتاق نبوده و مجبور به حضور شده اند، از همین رو برای جذب سرمایه به کشور دل نمی سوزانند!!
جالبتر اینکه برخی از مدیران به خود زحمت نمیدهند تا از چند خیابان دورتر به جلسه بیایند و اعلام میکنند که بطور آنلاین در جلسه حضور میابند که دست آخر بنابه دلایل فنی، ارتباط شان هم برقرار نمیشود!! اصلاً حضور آنلاین در جلسات دیگر چه صیغه ای است؟ حضور آنلاین در جلسات مختص دوران کرونا بود نه الان!! اگر مدیران و یا مدعوین صدها و یا هزاران کیلومتر دورتر از تهران باشند، حضور آنلاین شان قابل توجیه است اما نه مدیری با فاصلۀ چند کیلومتری!!
وی تصریح کرد: بر مبنای قانون، جذب سرمایه خارجی یک متولی و یک دستگاه مسئول دارد بنام (سازمان سرمایه گذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران) که انتظار بر این است تا مسئولین این سازمان بتوانند هماهنگی های لازمه را با سایر وزارتخانه ها و دستگاههای ذیربط انجام داده و بستر سرمایه گذاری را برای سرمایه گذار خارجی هموار و مجوزهای لازمه جهت فعالیت در ایران را به وی اعطاء نمایند و سایر دستگاهها و وزارتخانه ها هم بنحو مطلوبی با سازمان سرمایه گذاری خارجی همکاری و به مجوزهای اعطایی آن سازمان نیز احترام بگذارند و در این مسیر هرگز سنگ اندازی نکنند و سرمایه گذار خارجی هم فقط با این سازمان سر و کار داشته باشد و نه دیگر دستگاهها.
علیپور افزود: اما در کمال تعجب میبینیم که مسئولین دستگاههای دولتی با سازمان سرمایه گذاری خارجی هماهنگی قابل قبولی ندارند و برای جذب سرمایه گذار خارجی، غالب دستگاهها هم اظهارنظر میکنند و حتی بعضاً با مخالفت های خویش، در مسیر فعالیت قانونی سازمان سرمایه گذاری خارجی، جلوی اعطاء مجوز به سرمایه گذار خارجی را میگیرند که این روند بسیار خطرناک بوده و موجب فرار سرمایه میشود و نه جذب سرمایه!! پس مسئولین همه دستگاهها باید همراه و همکار سازمان سرمایه گذاری خارجی باشند و نه مانع و مخالف مسئولین آن سازمان!!
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در خاتمه ضمن حمایت همه جانبه این مرکز از سرمایه گذاران داخلی و خارجی خاطرنشان کرد: سرمایه گذاران داخلی و خارجی با سرمایه گذاری خویش می‌خواهند این مهم را به اثبات برسانند که در اوج مشکلات و همچنین در اوج تحریمهای آمریکایی و جنگ اقتصادی، باز هم به کشورمان ایمان و اطمینان دارند و می‌توانند کارهای بزرگی را در شأن ایران و ایرانی، آنهم با تکیه بر دانش و تکنولوژی ایرانی انجام دهند که خود گامی بلند در جهت تبیین سیاستهای مقام معظم رهبری، تحقق "شعار سال" و اجرای "اقتصاد مقاومتی" میباشد. سرمایه گذاران بزرگ بنوعی بسترساز سایر سرمایه گذاران میشوند و راه را برای دیگر فعالان اقتصادی هموار می‌نمایند و به زودی شاهد رقابت بین استانها و شهرهای بزرگ و کوچک ایران بر سر اجرای پروژه های تولیدی، خدماتی، درمانی و... خواهیم بود اما بشرط و شروطها و آن اینکه حمایت واقعی و قلبی دولت محترم پشت سر این عزیزان باشد زیرا حمایت واقعی دولت از سرمایه گذاران داخلی و خارجی، قطعاً نوعی رقابت سرمایه گذاری در ایران آنهم در اوج تحریمها را بوجود خواهدآورد و راه را برای ورود سرمایه های ایرانیان خارج از کشور نیز هموار خواهد نمود اما بی‌مهری و نامهربانی با سرمایه گذاران و کارآفرینان موجب خواهد شد سرمایه ها از ایران فراری شود و دولت در حل مشکلات و معضلات اقتصادی کشور تنها بماند که امیدوارم تدبیر جناب آقای پزشکیان ریاست محترم جمهوری جدید کشورمان، بیش از پیش بر دل سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی کشورمان بتابد.
نظرات