به گزارش تجارت نیوز، در سالهای اخیر، صنعت خودروسازی چین با سرعتی چشمگیر وارد بازارهای جهانی شده و توانسته جایگاهی پایدار در رقابت با برندهای باسابقه اروپایی، ژاپنی و آمریکایی به دست آورد. تمرکز ویژه بر خودروهای برقی، قیمتگذاری رقابتی و توسعه زنجیره تامین، باعث شده است خودروسازان چینی حضوری پررنگتر در بازارهایی مانند اروپا و خاورمیانه داشته باشند. هرچند مسیر موفقیت در این دو منطقه یکسان نیست، اما آمارها نشان میدهد که برندهای چینی برای یک رقابت جدی و پویا آماده شدهاند و سهم آنها از بازار جهانی خودرو بهطور مداوم در حال افزایش است.
رشد چشمگیر سهم بازار خودروسازان چینی
بر اساس دادههای موسسه JATO، تنها در ماه مه ۲۰۲۵، سهم بازار خودروسازان چینی در اروپا دو برابر شده است. این رشد بهویژه در بخش خودروهای تمام برقی (BEV) بسیار چشمگیر بوده و نشان میدهد چین بهدرستی روی آینده صنعت خودرو سرمایهگذاری کرده است.
اگرچه میزان موفقیت برندهای چینی در اروپا و خاورمیانه متفاوت است، اما روند کلی بازار نشان میدهد که این خودروسازان توانستهاند حضور خود را تثبیت کرده و برای گسترش بیشتر آماده شوند.
وضعیت بازار خودرو در اروپا
طبق گزارش ACEA Economic and Market، بازار خودرو اروپا در سال ۲۰۲۴ رشدی معادل ۳.۹ درصد را تجربه کرده و بیش از ۱۶ میلیون دستگاه خودرو در این سال به فروش رسیده است. در این میان، بازار بریتانیا مقاومترین بازار منطقه بوده است.
از نظر نوع پیشرانه، خودروهای برقی باتریدار با سهم ۱۳.۶ درصدی از کل ثبتنام خودروهای جدید در سال ۲۰۲۴، در جایگاه سوم قرار گرفتند و همسو با روندهای جهانی پیش رفتند.
اما در بخش تولید، بازار اروپا با کاهش ۴.۶ درصدی روبهرو شد. نکته قابل توجه آن است که چین با سهم ۱۷.۲ درصدی، بزرگترین منبع واردات خودرو به اتحادیه اروپا محسوب میشود. پس از چین، کشورهای ژاپن، بریتانیا و ترکیه در رتبههای بعدی قرار دارند؛ آماری که توسط Eurostat تایید شده است.
وضعیت بازار خودرو در خاورمیانه
بازار خودرو در خاورمیانه، بهویژه در امارات متحده عربی، پس از دوران همهگیری کرونا وارد مسیر رشد پایدار شده است. ثبات اقتصادی نقش مهمی در این روند داشته و پیشبینی میشود اقتصاد امارات در سال ۲۰۲۶ حدود ۴.۹ درصد رشد کند.
تنها در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، فروش خودرو در این منطقه ۱۰.۹ درصد افزایش یافته است. نکته مهمتر، علاقه بسیار بالای مصرفکنندگان به خودروهای برقی است؛ بهطوری که طبق گزارش Focus2Move، سهم فروش خودروهای برقی در نیمه اول سال به ۷.۷ درصد رسیده که نسبت به سال قبل ۲۱.۳ درصد رشد نشان میدهد. این میزان حتی در برخی موارد از اروپا نیز فراتر رفته است.
چالشها و محدودیتها در اروپا
در اروپا، تمرکز اصلی سیاستگذاران بر تعرفههای جبرانی علیه خودروهای برقی چینی است. اتحادیه اروپا به دلیل نگرانی درباره یارانههای دولتی و رقابت ناعادلانه، تعرفههایی را به مدت پنج سال بر خودروهای برقی باتریدار چینی اعمال کرده است.
طبق اعلام کمیسیون اروپا شرکتهای همکار مشمول تعرفهای در حدود ۲۰.۷ درصد شدهاند و شرکتهای غیرهمکار با تعرفهای تا ۳۵.۳ درصد مواجه هستند.
برای عبور از این مانع، بسیاری از خودروسازان چینی به سمت تولید محلی در اروپا حرکت کردهاند. بهعنوان نمونه، یکی از بزرگترین برندهای چینی کارخانهای در مجارستان احداث کرده است، هرچند طبق گزارش رویترز، تولید انبوه این کارخانه تا سال ۲۰۲۶ به تعویق افتاده است.
فرصتهای طلایی در خاورمیانه
در مقابل، خودروسازان چینی در خاورمیانه با هیچگونه تعرفه یا جریمه اضافی مواجه نیستند. همین موضوع باعث شده است این منطقه به یکی از جذابترین بازارها برای گسترش برندهای چینی تبدیل شود.
از سوی دیگر، حمایت دولتها از توسعه زیرساختهای خودروهای برقی، بهویژه در امارات، تقاضا برای خودروهای تمام برقی را افزایش داده است.
در حال حاضر، یکی از معروفترین برندهای خودروی برقی آمریکایی با ۳۱.۷ درصد سهم بازار، رهبر بازار خودروهای برقی در امارات است. با این حال، خودروهای چینی نیز با سرعت بالایی در حال رشد هستند؛ بهطوری که تقاضا برای خودروهای ارزانتر چینی ۲۶۴ درصد افزایش یافته و این روند همچنان ادامه دارد.
دلایل محبوبیت خودروهای چینی
خودروهای چینی به چند دلیل اصلی در حال افزایش محبوبیت هستند:
- ارزش خرید بالا در برابر قیمت: ارائه امکانات و فناوری مناسب با قیمت مقرونبهصرفه
- استراتژی تولید محلی: ساخت کارخانه در اروپا برای کاهش اثر تعرفهها
- عدم اعمال جریمه در خاورمیانه و شمال آفریقا: که به افزایش حضور فعال جهانی کمک میکند
- توسعه شبکه توزیع و مشارکتها در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC)
چالشهای اساسی پیش رو
با وجود این مزایا، گسترش برندهای چینی بدون مشکل نیست. اعتماد مصرفکننده و شناخت برند همچنان دو مانع مهم محسوب میشوند. تجربه بازار نشان میدهد که بسیاری از مشتریان همچنان برندهای قدیمی و شناختهشده را ترجیح میدهند.
چالش مهم دیگر، کمبود قطعات خودرو است. طبق گزارشهای منتشرشده در Mobility Portal Europe، برخی مشتریان برای دریافت قطعات یدکی یا حل مشکلات نرمافزاری خودروهای چینی، گاه تا چهار ماه منتظر میمانند. این مسئله در سطح کلان میتواند منجر به توقف خطوط تولید، کاهش نرخ تولید و تاخیر در تحویل خودروها شود.
همچنین افزایش قیمت قطعات کمیاب و پیچیدگی لجستیک، فشار بیشتری بر هزینههای تولید وارد میکند و حتی باعث شده برخی شرکتهای بیمه از همکاری با برندهای چینی خودداری کنند.
راهکارهای چین برای عبور از بحرانها
در پاسخ به این چالشها، خودروسازان چینی راهکارهایی سریع و عملی ارائه کردهاند؛ از جمله:
- تولید محلی قطعات کلیدی برای کاهش هزینه واردات
- سرمایهگذاری مشترک با تولیدکنندگان باتری و تجهیزات الکترونیکی
- تنوعبخشی به زنجیره تامین از طریق همکاری با کشورهای جنوب شرق آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا
همچنین انتظار میرود برنامههای حمایتی دولت چین، بهویژه در حوزه خودروهای برقی، در آینده نزدیک مشکل کمبود قطعات را تا حد زیادی کاهش دهد.
سناریوهای آینده بازار (۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰)
پیشبینی میشود خاورمیانه نقش کلیدی در توسعه جهانی خودروسازی چین ایفا کند. برآوردها نشان میدهد که خودروسازان چینی تا سال ۲۰۳۰ حدود ۳۴ درصد از بازار خاورمیانه و آفریقا را در اختیار خواهند داشت؛ در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۴ تنها ۱۰ درصد بوده است.
چشمانداز اروپا
در اروپا، به دلیل تعرفههای جبرانی، فرصتهای رشد محدودتر است؛ اما این موانع بهتنهایی برای متوقف کردن چین کافی نخواهند بود. پیشبینیهای صنعتی نشان میدهد که سهم خودروهای چینی در بازار اروپا از ۶ درصد فعلی به ۱۲ درصد تا سال ۲۰۳۰ افزایش خواهد یافت.
خودروسازان چینی با موفقیت وارد بازارهای جهانی شدهاند و بهویژه در حوزه خودروهای برقی به بازیگرانی قدرتمند تبدیل شدهاند. اگرچه چالشهایی مانند اعتماد مصرفکننده، خدمات پس از فروش و کمبود قطعات همچنان وجود دارد، اما ارزش خرید بالا، قیمت رقابتی و پیشتازی در فناوری خودروهای برقی مزیتهایی هستند که نمیتوان نادیده گرفت.
با توجه به روندهای فعلی، میتوان با اطمینان گفت که برندهای چینی در سالهای آینده به گسترش حضور خود در اروپا و خاورمیانه ادامه خواهند داد و نقش پررنگتری در شکلدهی آینده صنعت خودروسازی جهان ایفا میکنند.
