آینده دلار چه می‌شود؟

به گزارش تجارت‌نیوز، قیمت دلار طی چند روز اخیر افت کرده و به کانال 12 هزار تومان رسیده است. برخی علت افت قیمت دلار را در عرضه زیاد ارز می‌دانند. این در حالی است که رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده ذخیر ارزی بانک مرکزی 1.7 درصد رشد کرده است. عرضه زیاد ارز برای کنترل نرخ ارز ممکن است ذخایر ارزی را برای آینده کم کند تا در مواقع لازم بانک مرکزی ارز لازم برای مقابله با برخی از بحران‌ها را نداشته باشد.

ایمان نوربخش، کارشناس امور بانکی این سیاست بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز را موقتی دانست و گفت: فارغ از این که کشور چقدر ارز و درآمد ارزی دارد، تا زمانی که بانک مرکزی رشد نقدینگی را کنترل نکند، چرخه باطل جهش ارزی و بعد کنترل و ثبات ارزی ادامه خواهد داشت. ریشه و معلول همه بحران‌های ارزی (چه بحرانی که کشور امسال با آن درگیر بود و چه بحران ارزی در دولت دهم ) عدم کنترل نقدینگی است. این کنترل باید از سوی بانک مرکزی و دولت صورت بگیرد.

وی در این خصوص افزود: تا زمانی که این روند از بین نرود، قیمت دلار به همین شکل است. ممکن است در دوره‌ای ذخایر ارزی بالا باشد و بشود با تزریق ارز دلار را ثابت نگه داشت. اما وقتی نقدینگی کشور به طور میانگین بیش از 20 درصد هر ساله افزایش می‌یابد، پس باید انتظار داشته باشیم به همان نسبت در ابتدا نرخ تورم و بعد نرخ ارز افزایش داشته باشد. تا زمانی که دولت‌ها یاد نگیرند انضباط پولی و مالی داشته باشند و برای جبران کسری‌های خود دست در جیب بانک مرکزی نکنند، افزایش نقدینگی و به تبع آن نوسان بازار ارز وجود دارد.

وی ابراز امیدواری کرد که مدیریت بانک مرکزی بتواند حجم نقدینگی را کنترل کند تا نرخ ارز ثابت شود. اما اگر این کار را نکند ممکن است بتواند تا مدتی دلار در کانال قیمتی 10 تا 12 هزار تومان نگه دارد ولی چند سال دیگر دوباره جهش ارزی رخ می‌دهد.

نوربخش معتقد است: نوسانات ارزی ارتباطی با تحریم‌ها ندارد و اثر تحریم‌ها بیشتر اثر روانی است.

بازار متشکل ارزی چیست؟

رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده که زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری بازار متشکل ارزی آماده شده و شاید در دو هفته آینده اجرایی شود.

نوربخش در خصوص این بازار گفت: از سال‌ها قبل بحثی در خصوص ایجاد بازار ارز مطرح بوده و در دوره‌هایی مسکوت مانده، این بازار مانند بورس کالای مختلف است. بورس مختص ارز است. بازاری که در آن خریداران و فروشندگان ارز به صورت آزاد فعالیت کنند. به علت ماهیت این بازار بازیگران آن بانک‌ها، بانک مرکزی و صرافی‌ها هستند.

وی معتقد است اگر بازار متشکل ارزی که بانک مرکزی از آن نام برده همان بازاری باشد که در گذشته بحث آن مطرح بوده، اجرای آن بسیار مفید است. چون از یک سو بازار را شفاف می‌کند و از سوی دیگر جلوی رانت را گرفته می‌شود و در نهایت عدم کارایی بازار به خاطر چند نرخی بودن آن از بین خواهد برد.

نوربخش این طرح را در شرایطی موفقیت آمیز و سودمند دانست که بانک مرکزی و دولت به قواعد بازار تن دهند، نه این که بازار متشکل ارزی تشکیل شود ولی بانک مرکزی بگوید نباید دلار بیشتر از نرخی که بانک مرکزی تعیین می‌کند خرید و فروش شود.

او بیان کرد: اگر بانک مرکزی و دولت در نرخ خرید و فروش ارز در بازار متشکل ارزی دخالت کند بازار زیرزمینی تشکیل خواهد شد و عملا ایجاد این بازار بی‌تاثیر می‌شود.

وی در ادامه گفت: اگر در این بازار قیمت دلار بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود، ایده خوب و کمک‌کننده‌ای به اقتصاد کشور است. اما اگر بازار دستوری و محدود باشد تفاوتی با وضع موجود ندارد. این به این معنا نیست که بانک مرکزی و دولت بازار ارز را رها کنند بلکه خودشان به صورت بازیگر وارد شوند، مثلا بانک مرکزی مانند بانک مرکزی دیگر کشورها با عرضه و خرید ارز بازار را کنترل کند. اما اگر بخواهد دستوری عمل کند به نتیجه نمی‌رسد.

نوربخش تاثیر ایجاد بازار متشکل ارزی در نرخ ارز را مثبت ارزیابی کرد و گفت: تاثیر این بازار بر نرخ ارز و قیمت دلار این است که بازار ارز ثبات پیدا می‌کند و از وضعیت نوسانی که طی یک سال اخیر در کشور وجود داشته بهتر است.