به گفته یک کارشناس اقتصادی، سیاست بانک مرکزی و رئیس کل آن مبنی بر به رسمیت نشناختن بازار آزاد ارز، سست‌ترین سیاست ارزی است که طی چند دهه گذشته در مورد این بازار پیشه شده است.
بانک مرکزی، به تازگی دستورالعمل محدودیت ارائه خدمات بانکی به فعالان اقتصادی در صورت عدم ایفای تعهد ارزی از سوی آنها را منتشر کرده است. این در حالی‌است که کارشناسان یکی از علت‌های عدم ایفای این تعهدات را سیاست‌های نامناسب ارزی در سال‌های اخیر می‌دانند. مرکز پژوهش‌های مجلس به‌تازگی گزارشی رسمی از عملکرد بازار ارز تجاری منتشر کرده است. براساس این گزارش، نوسانات ارزی ناشی از عوامل ساختاری همچون کسری بودجه دولت است و تغییر شکل بازار بدون اصلاحات اساسی، نمی‌تواند مشکلات ارزی کشور را حل کند.
کانال‌های تلگرامی اعلام قیمت دلار در روزهای پرهیجان بازار ارز، به اصلی‌‌ترین مرجع استعلام قیمت در میان مردم تبدیل می‌شوند. تعداد این کانال‌های تلگرامی نیز اندک اندک از شمار انگشتان دست بالاتر رفته و هر روز یک کانال جدید اعلام قیمت دلار و انواع ارزها در شبکه‌های اجتماعی بروز و ظهور می‌کند. اما این کانال‌ها چقدر قابل اعتماد هستند؟ آیا می‌توان به قیمت‌های اعلامی از سوی این کانال‌ها اعتماد کرد؟ کامبیز افسری در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز گفته است، از آنجا که افراد و اهداف پشت پرده کانال‌های تلگرامی اعلام قیمت دلار شناخته شده نیست، نمی‌توان به قیمت اعلامی از سوی آنها چندان اعتماد کرد.
بانک مرکزی از ابتدای سال جاری تا 24 فروردین ماه یک میلیارد و 926 میلیون دلار ارز موردنیاز برای واردات را تامین کرده است. همچنین حجم کل معاملات در بازار ارز تجاری از ابتدای سال جاری تا 26 فروردین یک میلیارد و 262 میلیون دلار بوده است.
بررسی نوسانات بازار ارز در سال‌های اخیر حاکی از این است که قیمت دلار بیشتر از آنکه تابعی از متغیرهای اقتصادی باشد، تحت تأثیر مستقیم تحولات سیاسی به‌ویژه در عرصه سیاست خارجی قرار گرفته است. بررسی نمودار روند قیمت دلار نشان می‌دهد روند کلی قیمت دلار با تورم همراه است اما موج‌های صعودی و نزولی بازار ارز از رخدادهای سیاسی خط می‌گیرند. وابستگی مزمن اقتصاد کشور به سیاست خارجی، کنترل نرخ ارز را از مسیر اقتصادی خارج کرده است.
سال ۱۴۰۳ برای بازار ارز ایران سال افزایش نرخ‌ها بود؛ بازاری که تحولات آن با حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق آغاز شد و با روی کار آمدن ترامپ بر کاخ سفید و اعمال فشارهای حداکثری، بیشترین تاثیر را از تحولات بین المللی و منطقه‌ای گرفت
بازارهای مالی در سال ۱۴۰۳ روزهای پرتلاطمی داشتند و تحت تاثیر خبرهای متعددی قرار گرفتند. نه تنها رخدادهای مهم داخلی به بازارهای ارز و طلا خط داد، بلکه اتفاقات بین‌المللی نیز بازارها را تحت تاثیر قرار داد و طغیان قیمت‌ها را در پایان سال رقم زد. به این ترتیب طی یک سال اخیر دلار ۳۷ هزار تومان، طلا چهار میلیون تومان و سکه ۵۷ میلیون تومان گران شد! کارشناسان اقتصادی یکی از مهمترین عوامل رشد قیمت‌ها را بانک مرکزی می‌دانند اما معتقدند که فضای مبهم سیاسی بروز این طغیان قیمتی را به دنبال داشته و در نبود سیاست‌گذاری قدرتمند، مهار بازارها را به دست گرفته است.
بررسی بازدهی بازارها در سال 1403 نشان می‌دهد، قیمت دلار، طلا و انواع قطعات سکه در این سال رشد قابل توجهی داشته است. در این بین نیم سکه توانست در رالی بازارها اول شود و بورس در آخرین مرتبه ایستاد.
سال 1403 در حالی به ایستگاه پایانی رسیده که از شور و شوق سال نو خبری نیست؛ دیگر نه بوی «عیدی» به مشام می‌رسد و نه کاغذهای رنگی، حال و هوای نوروز را زنده می‌کنند. هر چه هست، خبر جهش‌های قیمتی در بازار طلا و سکه است و دلار 100 هزار تومانی و سکه 97 میلیونی! انفجار قیمت‌ها در سال 1403 اقتصاد بازارها و به تبع آن، اقتصاد خانوارها را با بحران جدی روبرو کرد و حالا با ابهامات بسیار سیاسی و اقتصادی، آنها را پای هفت سین نشانده است. آیا سال نو، روزگاری نو را برای اقتصاد ایران رقم خواهد زد؟
امروز (۱۹ اسفند ماه) حواله دلار در بازار ارز تجاری با نرخ ۶۸ هزار و ۴۶۷ تومان، حواله یورو با نرخ ۷۴ هزار و ۳۳۴ تومان، حواله درهم با نرخ ۱۸ هزار و ۶۴۳ تومان، حواله یووان با نرخ ۹۴۶۴ تومان و حواله روبل روسیه با نرخ ۷۷۷ تومان از سوی بازرگانان و تجار معامله شد.
حجم کل معاملات بازار ارز تجاری مستقر در مرکز مبادله ارز و طلای ایران طی دو جلسه معاملاتی روز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ماه به ۶۲.۶ میلیون دلار (معادل ارزش دلاری) رسید.
حجم کل معاملات در بازار ارز تجاری نیز از ابتدای فعالیت این بازار تا امروز، 3 میلیارد و 159 میلیون دلار بوده است که به تفکیک نوع ارز شامل 4 میلیارد و 757 میلیون درهم، 1 میلیارد و 70 میلیون دلار، 4 میلیارد و 591 میلیون یوآن، 158 میلیون یورو و 22 میلیون روبل بوده است.
