حانیه سراج 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
معمای طلای ایران/ چرا با وجود وفور معادن، ایران اقدام به واردات طلا می‌کند؟
ایران کشوری غنی از نظر ذخایر و معادن طلاست؛ اما با این وجود اقدام به واردات طلا از آفریقا و کشورهایی نظیر روسیه و ترکیه می‌کند. حال باید دید که چرا با وجود ذخایر غنی طلا، ایران از سایر کشورها طلا وارد می‌کند؟
ایران کشوری غنی از منابع طبیعی است. معادن زغال‌سنگ، روی، مس و ... در کشور وجود دارند که نه‌تنها می‌توانند نیاز کشور را تأمین کند، بلکه حتی می‌توانند به منبعی برای صادرات هم تبدیل شوند.
درباره طلا هم این امر صادق است. در ایران معادن طلای کشف‌شده زیادی وجود دارد اما با این وجود بخش عظیمی از طلای مورد نیاز کشور از طریق واردات تأمین می‌شود. حال این سوال ایجاد می‌شود که میزان طلای وارد شده به کشور چقدر است و چرا به جای استفاده از منابع غنی داخلی، واردات انجام می‌شود؟
معادن طلای ایران
ایران با تاریخی غنی در زمینه استخراج طلا، دارای معادن متعددی است که قدمت برخی از آن‌ها به هزاره‌های قبل از میلاد بازمی‌گردد. مناطقی همچون سیستان، کوه زر دامغان و به‌ویژه تکاب در آذربایجان غربی، به‌عنوان مهم‌ترین معادن استخراج طلا شناخته شده‌اند. همچنبن شهرستان تکاب با داشتن دو معدن زرشوران و آق‌دره، یکی از مهم‌ترین مناطق معدنی محصوب می‌شود.
براساس آمار وزارت صمت، 15 معدن در کشور وحود دارد که از این تعداد 12 معدن فعال و سه معدن غیرفعال هستند. البته بیش از 50 ناحیه و منطقه معدنی طلا در کشور شناسایی شده است که از این مقدار فقط 10 منطقه ذخایر مناسبی دارند. همچنین طبق آمار سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی، کل ذخایر طلای شناخته شده در کشور حدود 300 تن است.
میزان طلای وارد شده به کشور در سال 1402 و 1403
طبق آمار گمرک ایران، 61 تن و 500 کیلوگرم شمش طلا در هشت ماهه نخست سال جاری وارد کشور شده است. که ارزش این میزان طلا چهار میلیارد و 600 میلیون دلار تخمین زده شده است. البته واردات طلا نسبت به مدت مشابه سال گذشته در وزن رشد 371 درصدی و از نظر ارزش رشد 462 درصدی داشته است.
همچنین به گفته محمد رضوانی‌فر، رئیس سابق گمرک ایران، در سال 1402، 29 تن و 969 کیلوگرم شمش طلا به ارزش یک میلیارد و 936 میلیون دلار وارد کشور شده است و سه درصد از ارزش کل واردات کشور را به خود اختصاص داده است. حال این سوال ایجاد می‌شود که ایران از چه کشورهایی طلا وارد می‌کند؟
بخشی از طلای مورد نیاز کشور همواره از طریق واردات تأمین می‌شود. بیشترین واردات طلای ایران از کشورهای ترکیه، روسیه و قاره آفریقا است.
یکی از کشورهای صادرکننده طلا به ایران، ترکیه است. طبق آمار گمرک ایران، در ده ماهه سال 1402، واردات طلا به شکل خام در لیست عمده‌ترین کالاهای وارداتیاز ترکیه به ایران قرار دارد.
همچنین به گفته سید روح‌الله لطیفی، سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت، در نه ماهه سال جاری، طلا با ارزش 281 میلیون دلار«3595 کیلوگرم» در لیست کالاهای وارداتی ایران از روسیه قرار دارد.
درباره وضعیت واردات طلا از آفریقا به ایران، مسعود بهرمن، رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا، در گفت‌وگو با ایلنا عنوان کرد که سال گذشته 30 تن طلا از این قاره به ایران وارد شده است.
چرا با وجود ذخایر معدنی همچنان واردات طلا انجام می‌شود؟
به‌رغم وجود ذخایر طلای مناسب در کشور و تاریخچه غنی استخراج طلا در ایران، همچنان واردات این فلز گران‌بها انجام می‌شود. البته دلایل مختلفی برای واردات طلا به جای استخراج آن وجود دارد. یکی از این دلایل فناور‌های فرسوده استخراج و اکتشاف است.
در بسیاری از معادن طلای ایران، از روش‌های سنتی و فناوری‌های قدیمی برای برای استخراج طلا استفاده می‌شود که باعث افزایش هزینه‌ها، کاش راندمان کار و هدر رفت وقت و منابع می‌گردد. به‌روز نبودن تجهیزات اکتشاف نیز باعث می‌شود که شناسایی ذخایر جدید با مشکل مواجه شود.
البته تأثیرات زیست‌محیطی استخراج طلا هم است. استخراج این فلز ارزشمند منجر به آلودگی منابع آبی و تولید زباله سمی می‌شود. علاوه بر این، نیروی انسانی ماهر و امنیت در معادن از دیگر مشکلات استخراج طلا هستند.
همچنین برای استخراج طلا از معدن سرمایه‌گذاری زیادی لازم است. بنابراین گاهی به دلیل نبود سرمایه‌گذار، واردات مقرون‌به‌صرفه‌تر است. بنابراین در شرایطی که ایران قادر به تهیه تکنولوژی مورد نیاز نیست و حتی استخراج طلا به محیط‌زیست هم آسیب می‌رساند، در نتیجه واردات گزینه مناسب‌تری است.
برای اطلاعات بیشتر به صفحه معدن در تجارت‌نیوز مراجعه کنید.
نظرات