الهام میرمحمدی 
تجارت‌نیوز بررسی کرد:
چشم‌انداز همکاری‌های اقتصادی ایران و عراق
عراق دومین کشور واردکننده کالاهای غیرنفتی از ایران و بی‌شک مهم‌ترین شریک تجاری ایران در میان همسایشگانش است. اما سفر حسن روحانی به بغداد چه دستاوردهای اقتصادی به دنبال دارد؟
پنج سال از آخرین سفر حسن روحانی به کشور همسایه عراق می‌گذرد و رئیس‌جمهور ایران قرار است فردا، 20 اسفند ماه برای دومین بار راهی عراق شود.
به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از آسوشیتدپرس، این سفر در حالی رخ می‌دهد که به دنبال خروج یک‌جانبه ایالات متحده آمریکا از برجام و مشکلات اقتصادی، حسن روحانی از سوی تندروها در داخل تحت فشار قرار گرفته است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز روز یکشنبه به بغداد رفت تا مقدمات دیدار سه‌روزه حسن روحانی به بغداد و ملاقات با همتای عراقی‌اش را آماده کند.
وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه‌ای با خبرگزاری ایرنا اعلام کرده که سفر روحانی به عراق فرصتی مناسب برای رسیدن به تفاهم‌های جدی میان تهران و بغداد است.
عراق دومین کشور واردکننده کالاهای غیرنفتی از ایران است و به دنبال تهدیدهای ناشی از بازگشت تحریم‌های آمریکا از یک‌سو و تلاش‌های عربستان سعودی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی با عراق، به نظر می‌رسد ایران تمرکز بیشتری برای افزایش دسترسی به بازار عراق و تقویت همکاری‌های دوجانبه با این کشور کرده است.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده از سوی سازمان توسعه تجارت ایران، ارزش کل صادرات غیرنفتی ایران به عراق در هفت ماه ابتدایی سال 1396، (21 مارس 2017 تا 20 مارس 2018) در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن 13 درصد افزایش یافت.
همچنین، به گفته یحیی آل اسحاق، وزیر اسبق بازرگانی، روابط تجاری ایران و همسایه غربی‌اش، در پنج ماه اول سال 1397، (21 مارس 2018، تا 22 آگوست 2018) حدود 30 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است.
او همچنین اعلام کرده: ایران در حال حاضر به طور متوسط و سالانه حدود 13 میلیارد دلار کالا و خدمات به عراق صادر می‌کند و این رقم می‌تواند تا 20 میلیارد دلار افزایش یابد.
به گزارش بلومبرگ، به دنبال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، ایالات متحده از این کشور خواسته تا خرید گاز و برق از ایران را متوقف کند. با این حال، معافیت‌های موقتی از سوی مقامات آمریکایی برای خرید برق و گاز ایران به عراق داده شده بود.
مقامات بانک مرکزی عراق در ماه آگوست اعلام کرده بودند، اقتصاد این کشور ارتباط نزدیکی با ایران دارد و به همین دلیل بغداد از واشینگتن درخواست کرد تا از برخی از تحریم‌هایش معافیت بگیرد.
از سال 2003 تاکنون و با سرنگونی صدام، دو همسایه شیعه بیش از پیش به یکدیگر نزدیک شده‌اند.
عبدالکریم هاشم مصطفی، مشاور ویژه نخست‌وزیر عراق، اعلام کرده: این تحریم‌ها مربوط به آمریکاست و ما حق داریم تا از منافع ملی خود محافظت کنیم. ما همیشه به آمریکایی‌ها گفته‌ایم که با آنها دوست هستیم اما بخشی از سیاست‌های‌شان در منطقه نیستیم و آمریکایی‌ها به خوبی از این مساله مطلع هستند.
عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق نیز، پیش‌تر اعلام کرده بود: ما بارها و بارها موضع خود را در رابطه با تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران تکرار کردیم، عراق بخشی از آنها نخواهد بود.
در عین حال گفته شده، دولت عراق به دنبال انجام معاملات غیردلاری با ایران است تا از تحریم‌های آمریکا علیه تهران اجتناب کند.
پیش‌تر در جریان سفر برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق به ایران، اعلام شده بود که توافقاتی در زمینه ایجاد منطقه آزاد تجاری میان ایران و عراق انجام شده تا هر دو کشور بتوانند صنایع مشترکی را تولید کنند.
همچنین، در نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی بغداد که در ماه نوامبر در کشور عراق برگزار شد، سالن جداگانه‌ای به 60 شرکت ایرانی اختصاص داده شده بود و این شرکت‌ها محصولات متفاوت از فرش‌های رنگارنگ تا فولاد، ابزارهای صنعتی، فرآورده‌های شیمیایی، پتروشیمی و مواد اولیه ارزان‌قیمت را در کشور همسایه در معرض نمایش قرار دادند.
آسوشیتدپرس در آن زمان در گزارشی با اشاره به حضور متفاوت تجار ایرانی در این نمایشگاه نوشته بود: ایران هر سال در این نمایشگاه شرکت می‌کند، اما به نظر می‌رسد، حضور ایران، کشوری که اقتصادش تحت تاثیر تحریم‌ها آسیب دیده، در نمایشگاه سال 2018 کاملا متفاوت است. شرکت‌های ایرانی به کشور همسایه خود رفته‌اند تا با فروش محصولات کشاورزی و انرژی به عراقی‌ها، منافع تجاری خود را افزایش دهند.
طی دو ماهه اخیر، عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی، بیژن زنگنه، وزیر نفت و محمدجواد ظریف، وزیر امورخاجه ایران به عراق سفر کرده‌اند. بی‌شک مهم‌ترین شریک تجاری ایران در میان همسایگانش کشور عراق است و از این رو انتظار می‌رود، سفر رئیس‌جمهور ایران به عراق منجر به امضای تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای مهم تجاری و تقویت همکاری‌های اقتصادی شود.
*بخش‌هایی از این گزارش برگرفته از منابع albawaba، آسوشیتدپرس و بلومبرگ است.
نظرات