سقوط روبل؛ چالش جدید ارزی برای ایران

به گزارش تجارت‌نیوز ارزش روبل در برابر دلار به پایین‌ترین حد، در یک سال اخیر رسیده است و این یعنی سقوط ارزش روبل. این خبری بود که در روزهای اخیر از روسیه، به عنوان الگوی پولی ایران منتشر شد.

پیش از این در رسانه‌های مختلف عنوان شده بود که ایران با الگوبرداری از یک مدل تجربه‌ شده در روسیه، سیاست جدید ارزی برای مدیریت بازار ارز خود طراحی کرده است.

برای این الگو ویژگی‌هایی نظیر ثبات مدیریت بانک مرکزی، نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها و موسسات اعتباری، تنوع ذخایر ارزی، تنوع کشورهای طرف تجاری، قدرت و توان بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی، ساختار سرمایه‌گذاری، نظام پرداخت نقدی ارز، پیوند با موسسات بین‌المللی و مواردی از این دست برشمرده شد.

این در حالی است که مواردی که به اختصار به آنها اشاره شد اگرچه ویژگی‌های خوبی است اما به نظر می‌رسد به درستی اجرایی نشده و با پتانسیل اقتصاد روسیه مطابقت نداشته است.

وقتی الگو شکست می‌خورد

اکنون الگو شکست خورده است و باید دید آینده ارزی کشور ما که با وجود تحریم‌ها و تنگناهای ارزی، از این مدل روسی تبعیت کرده چه شرایطی پیدا می‌کند!

این در حالی است که شایعات در مورد سلامتی و سرطان پوتین از زمان آغاز تهاجم به اوکراین در 24 فوریه 2022 به طور مکرر منتشر شده است.این موضوع نیز بر اخبار کاهش مضاعف ارزش روبل دامن زده است.

در همین راستا تجارت‌نیوز با فردین آقابزرگی تحلیلگر اقتصادی درباره این الگوبرداری روسی گفت‌ و گوی مختصری انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.

بازگشت به سیاست‌های بی‌نتیجه

سال‌هاست که مبادلات تجاری ایران با بسیاری از کشورها محدود شده و بیش از یک دهه است که ایران به دنبال جایگزین دلار در اقتصاد است. سال گذشته اخباری مبنی بر اجرای مدل بانک مرکزی روسیه برای سیاست‌های ارزی کشورمان مطرح شد؛ اکنون با کاهش ارزش روبل وضعیت ارزی کشور ما به چه سمتی می‌رود؟

حدود ۱۲ سال پیش تصمیم گرفتیم که پشتوانه و حتی ذخایر ارزی کشورمان را از دلار به یورو تبدیل کنیم، بلافاصله ریت یورو و دلار تغییر کرد و ارزش دلار تقویت شد.

در حال حاضر با طرح موضوع خارج کردن دلار و پیوستن به یک کنسرسیوم اقتصادی متشکل از چین یا روسیه با محوریت مبادلات بر اساس روبل یا یوآن روبرو هستیم. اما با کاهش ارزشی که در روبل می‌بینیم آینده ارزی کشور نیز با چالش مواجه خواهد شد.

بر اساس آمار، طی یک سال گذشته روبل بیشترین کاهش ارزش را تجربه کرده است. باید توجه داشت بخشی از ذخایر ارزی کشور هم روبل است! در نتیجه کاهش ارزش ریال در مبنای مبادلات ما که جای خود را دارد حالا روبلی که داریم نیز کاهش ارزش پیدا می‌کند.

یعنی روبل به عنوان ارزی که روی آن حساب باز می‌کنیم و امید به تقویت آن داریم، پشتوانه‌ای ندارد؟

بله، این موضوع و این کاهش ارزش، ریسک ساختاری را در چرخه مبادلات و در سطح بین‌الملل متوجه کشورمان می‌کند.

اتکا به واحد پولی که از نظر تکنیکالی و تجربه آمار، طی دو سال گذشته و بعد از جنگ اوکراین در حال تضعیف است، برای اقتصاد کشورمان مساله‌ساز است.

تحمیل هزینه‌های اقتصاد روسی به ایران

بنابراین ما از کشوری الگو گرفتیم که از نظر سیاست پولی و نظام سیاست‌گذاری در سطح ملی تجربه موفقی نداشته است؟

ما این الگو را دستور کار قرار دادیم و مسلما اگر قرار باشد کل چارچوب سیاست پولی کشورمان بر همان منوال روسیه پیش برود، علی‌رغم میل باطنی مسئولان ما هم به سمت کاهش روند خواهیم رفت.

در نتیجه با وجود موضوع پایه مبادلات کشورمان بر اساس روبل باید هزینه‌های بیشتری را متحمل شویم؟

برای تهیه و تامین اقلام وارداتی کشورمان از روسیه یا هر کشور دیگر بر مبنای روبل باید این هزینه را بپردازیم. از طرفی الگوی بانک مرکزی روسیه اشتباه درآمده و این الگوی اشتباه را در دستور کار قرار دادیم، صرفا به خاطر اینکه به غرب بگوییم با شما کار نمی‌کنیم!

این در حالی است که هم‌ اکنون ۸۰ درصد دلار نیما با ارز آزاد اختلاف قیمت دارد. این موضع تا کنون در اقتصاد کشور رخ نداده بود. یک زمانی ارز دولتی ۹۰۰ و آزاد هزار تومان بود. الان ۲۸ هزار تومان است و این تقریبا ۸۵ درصد بالاتر از ارز بازار آزاد است. این موضوع پایدار نیست و به واردکننده صادرکننده و تولید لطمه می‌زند.

بر اساس گفته‌های آقابزرگی و آنچه از روند ارزش پول روسیه پیداست، می‌توان سیاست پولی روسیه طی یک سال گذشته را شکست‌خورده دانست. حالا اما مشخص نیست آیا بانک مرکزی در تعیین و تدوین سیاست‌های پولی، تجدید نظر خواهد کرد یا خیر.

گزارش‌های بیشتر را در صفحه اخبار ارز و طلا بخوانید.