«کشور برگزیده سال» به روایت اکونومیست

از سال 2013 تاکنون نشریه اکونومیست در آستانه سال نو میلادی « کشور برگزیده سال » را معرفی می‌کند. این عنوان به پرنفوذترین یا ثروتمندترین کشور جهان نمی‌رسد؛ آنچه این نشریه به آن توجه دارد، میزان بهبود و پیشرفت کشورها به لحاظ سیاسی و اقتصادی طی 12 ماه گذشته است. به عبارت دیگر، کشوری که موفق شده در سالی که گذشت جهان را به مکانی بهتر از گذشته تبدیل کند، کشور سال خواهد بود.

به گزارش تجارت‌نیوز، اکونومیست امسال هم فهرستی را از میان کشورهایی که پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند، انتخاب کرده است. با این حال نویسنده گزارش معتقد است که این انتخاب دشوار و پیچیده است؛ چرا که هیچ تضمینی وجود ندارد، کشوری که امسال به عنوان «کشور برگزیده» انتخاب می‌شود، الزاما سال آینده را نیز با موفقیت سپری کد. به عنوان مثال، سال گذشته عنوان «کشور برگزیده سال 2017» به فرانسه رسید. اما این کشور امسال شاهد اعتراضات جلیقه‌زردها بود؛ اعتراضاتی که گفته می‌شود طی 50 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. میانمار نیز منتخب این نشریه در سال 2015 بود که متاسفانه رهبران این کشور موفق نشدند پاکسازی‌های قومی و کشتار مسلمانان را متوقف کنند و رفتار حکومت میانمار با اقلیت روهینگیایی شرم‌آور بوده است.

با این حال، این نشریه انگلیسی امسال هم فهرستی از کشورهای مختلف را در نظر گرفته که در این گزارش به آن می‌پردازیم.

کاندیدای اول برای سال 2018 بریتانیاست؛ این انتخاب البته طنزی است تا به دیگر کشورها هشدار داده شود که یک کشور ثروتمند، صلح‌جو و به‌ظاهر پایدار هم اگر بدون برنامه‌ریزی و بدون در نظر گرفتن جایگزین‌، تغییراتی ایجاد کند، می‌تواند با مشکلات زیادی مواجه شود.

کاندیدای دیگر ایرلند است. این کشور موفق شد در سالی که گذشت در برابر یک برگزیت دیگر -خروج از اتحادیه اروپا- مقاومت کند؛ مسئله‌ای که به سادگی می‌توانست صلح را در آن تضعیف کند.

دو کشور هم از آمریکای لاتین در این فهرست قرار دارند. در حالی که مکزیک و برزیل به پوپولیسم روی آورده‌اند، پرو و اکوادور به خوبی موفق شده‌اند نهادهای خود از جمله قوه قضاییه را تقویت کنند. این اقدامات می‌تواند رهبران سرسخت و دیکتاتور را متوقف کند.

کاندیدای دیگر آفریقای جنوبی است. در سال 2018، کمیته اجرایی حزب کنگره ملی آفریقا، از جیکوب زوما، رئیس‌جمهور این کشور خواست تا از سمتش استعفا کند در غیر این صورت برکنار خواهد شد. جایگزین او سیریل رامافوسا، 65 سال سن دارد و برنامه سیاسی خود را بر مبارزه با فساد و بهبود اقتصاد کشور متمرکز کرده است.

در پایان این فهرست هم سه کشور مالزی، اتیوپی و ارمنستان قرار دارند.

در مالزی دادگاه، نجیب رزاق، نخست‌وزیر سابق این کشور را به اختلاس از بیت‌المال و فساد مالی متهم کرد و دستور محاکمه‌اش را داد. حزب حاکم مالزی از دهه 1950 تاکنون سیاست‌هایی را اتخاذ کرده که برخی از آنها ناعادلانه است. با این حال اپوزیسیون در انتخابات این کشور پیروز شد. رئیس اداره تحقیقات جرایم تجاری مالزی اعلام کرده که 114 میلیون رینگت به صورت نقد (معادل 29 میلیون دلار) و 37 کیف دیگر محتوی جواهرات، ساعت و اشیای قیمتی از محل اقامت نجیب رزاق یافت شده است.

مالزی قاعدتا باید کشور برگزیده امسال می‌شد. اما به نظر می‌رسد نخست‌وزیر جدید ماهاتیر محمد، تمایلی ندارد با چالش‌های قومی و مذهبی در کشور مقابله کند. همچنین او که 94 سال سن دارد، پیش‌تر با شریک لیبرالش انور ابراهیم توافق کرده بود تا جایگاه خود را به او واگذار کند، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. انور در سال 2015 و در دوران نجیب رزاق در دادگاهی محکوم به پنج سال حبس شده بود و پس از پیروزی در انتخابات از زندان آزاد و با کمک ماهاتیر محمد مورد عفو پادشاه قرار گرفت.

اتیوپی کشور دیگری در این فهرست است که سالی فوق‎العاده را سپری کرده؛ کشوری بزرگ با 105 میلیون نفر جمعیت و سابقه‌ای طولانی از استبداد و حکومت‌های ستمگر. چریکی‌ها که جنگ سرد را در این کشور به راه انداخته بودند، موفق شدند تا حدی اقتصاد ویرانگر را بازسازی کنند. با این حال آنها هم معترضان به سیاست‌های خود را قتل‌عام کردند.

پس از گذشت چند ماه از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 2015، حزب حاکم رهبری اصلاح‌طلب را انتخاب کرد. ابی احمد، نخست‌وزیر جدید زندانیان سیاسی را آزاد کرد و رسانه‌ها بار دیگر فعالیت خود را از سر گرفتند. او وعده داد که انتخابات واقعی را در سال 2020 برگزار کند و برای آزادسازی اقتصاد این کشور تلاش می‌کند. ابی احمد همچنین برای انجام مذاکرات تاریخی با هدف صلح با اریتره راهی این کشور شد.

به عقیده نویسنده اگر قرار بود شخصی به عنوان رهبر برگزیده در سال 2018 انتخاب شود، آن شخص ابی احمد بود. با این حال، اتیوپی هم مشکلات خودش را دارد. خشونت‌های قومیتی در این کشور هنوز محدود و متوقف نشده است. در سال‌های اخیر حدود 1.4 میلیون نفر ناچار شده‌اند، کشور خود را ترک کنند.

اصلاحات خوبی در ارمنستان اما رخ داده است. سرژ سرکیسیان که در طول یک دهه گذشته رئیس‌جمهور ارمنستان بود، به سمت نخست‌وزیری انتخاب شد اما پس از 11 روز تظاهرات مخالفانش ناچار به استعفا شد و دلیل کناره‌گیری خود را خواست مردم اعلام کرد. این اعتراضات سراسری با جنبشی تحت رهبری نیکول پاشینیان رخ داد. در انتخابات مجلس ملی حزب او موفق به کسب 70 درصد از آرا شد. هیچ کسی در طول برگزاری انتخابات کشته نشد و همچنین دولت هیچ بهانه‌ای به دست روسیه برای دخالت در این انتخابات نداد.

اگرچه اختلافات این کشور با آذربایجان هنوز حل نشده و آتش آن ممکن است باز هم شعله‌ور شود، اما به نظر می‌رسد این کشور در یک منطقه آشفته فرصتی برای ترویج دموکراسی و نوسازی یافته است. به این ترتیب عنوان «کشور برگزیده در سال 2018» به ارمنستان می‌رسد.