استفاده از داروهای ارگانیک برای مقابله با آفات زنبور عسل ضروری است

کارشناس مبارزه بیولوژیکی با بیماریهای زنبور عسل سازمان دامپزشکی به زنبورداران کشور توصیه کرد که استفاده از داروها و سموم ارگانیک برای مقابله با بیماری و آفات زنبور عسل ضروری است.

محمد فرسی افزود: در راستای تولید عسل با کیفیت لازم است زنبورداران توصیه های سازمان دامپزشکی را که در اطلاعیه ها و بروشورهای آموزشی مطالعه و جدی بگیرند.

وی اظهار داشت: استفاده از موم های پاک به جای موم های قدیمی، بکارگیری از مواد و داروهای ارگانیک برای درمان کلنی ها (واروا- آکاراپیس- نوزما-پروانه موم خوار)، رهاسازی شفیره ها و بچه گیری برای کنترل لوک، جلوگیری از مصرف آنتی بیوتیک ها و سموم شیمیایی در کلنی ها توصیه می شود.

فرسی اضافه کرد: زنبورداران حتی المقدور به جای استفاده از شهد باغات، از مراتع طبیعی که کمتر مورد سم پاشی قرار می گیرند، استفاده کنند.

وی، مصرف داروهای ارگانیک، استفاده از سموم ارگانیک در سم پاش باغات و مزارع، اقدامات لازم جهت تعویض موم های کهنه و قدیمی با واردات موم از کشورهای آفریقایی، همکاری گسترده ترویج وزارتخانه در انتقال اطلاعات به زنبورداران، ممنوعیت توزیع داروهای غیرمجاز در داروخانه ها و تعاونی های زنبورداری و تسهیل در ارتباط کارشناسان دامپزشکی با منابع علمی، کنگره ها و مجامع بین المللی مربوطه را پیشنهاد داد.

کارشناس مبارزه بیولوژیکی با بیماری های زنبور عسل، عارضه تلفات زنبوران عسل یا سی سی دی را یک معضل جهانی برشمرد و گفت: طبق گزارش کنگره بین المللی آپی موندیا و COLOSS در سال 2013 که در شهر کیف واقع در اکراین برگزار شده بود، بین 15 تا 60 درصد از کلنی ها در دنیا در اثر این بیماری ها تلف می شوند.

وی اظهار داشت: بر اساس گزارش آمریکای شمالی در خصوص تلفات زنبور عسل در سال 2006، بعضی از زنبورداران تلفات 30 تا90 درصد از کندوهای خود را اعلام کردند؛ در حالی که تلفات کلنی به خصوص در طول زمستان غیر منتظره نیست، این تلفات و ضرر و زیان برای زنبورداران به شکل غیر منتظره ای بالا بود.

به گفته فرسی، علامت اصلی CCD محدود است و زنبور عسل بالغ در کندو وجود ندارد، بدون هیچ اثری از اجساد زنبور عسل مرده، ملکه زنده، زنبورهای نابالغ(شفیره) و اغلب عسل در کندو وجود دارد.

وی ادامه داد: در همین زمان یعنی در سال 1384 گزارش تلفات گسترده از شهرستان شاهین دژ آذربایجان غربی اعلام شد که تمامی کلنی های رییس تعاونی شهرستان بالغ بر یک هزار و 500 فروند بود، از بین رفته است که در بازدید به عمل آمده مشاهده شد، به طور تقریبی تمام کندوها فاقد جمعیت بوده و فقط ملکه با تعداد اندکی از زنبوران باقی مانده بود که این مسئله در سایر شهرستان ها و استان ها به صورت پراکنده گزارش می شد.

وی یادآور شد: در همان مدت زمان وزارت کشاورزی نیوزلند از وجود باقیمانده سموم دفع آفات کندو مثل فلووالینات (آپیستان) در موم و مقاومت آن در برابر حرارت خبر داد.

این کارشناس مبارزه بیولوژیکی با بیماری های زنبور عسل تصریح کرد: در همین راستا سازمان با جدیت شروع به حمایت از داروهای فاقد باقیمانده یا ارگانیک(ژل اسید فرمیک) کرد که خوشبختانه تا امروز توانسته تعدادی از این قبیل داروها را ثبت و ورود سموم ضد آفات را محدود کنند که بر اساس مقالات علمی تجمع سموم در موم و گرده ها منجر به تلفات یا کاهش جمعیت کلنی ها در مناطق مختلف دنیا شده است.

فرسی افزود: نتایج بررسی های بین المللی نشان می دهد، باقی مانده ها به طور گسترده ای در موم ها وجود دارند و بالقوه می توانند بر بیولوژی کلنی تأثیر بگذارند به طوری که باقیمانده آفت کش هایی مانند (فولبکس) bromopropylate و (آزانتول) coumaphos و (آمیتراز) amitraz، (آپیستان) fluvalinate، که برای مبارزه با آفات کندو به کار می روند در موم ها یافت شده است.

وی اضافه کرد: علاوه بر موارد فوق شواهدی وجود دارد که نشانگر منشاء این آلودگی ها از خارج کندو و از مزارع، باغات و محیط زیست است.

فرسی اظهار داشت: در سال 2007 میلادی دو دانشمند فرانسوی Chauzat وFaucon روی موم 125 کلنی های زنبور عسل طی مدت دو سال تحقیقاتی به عمل آوردند که 41 آفت کش مورد بررسی قرار گرفت، در سال 2010 میلادی مولین در کانادا 350 نمونه گرده از 23 ایالت کانادا جمع آوری کرد و 200 آفت کش را مورد بررسی قرار داد.

وی تصریح کرد: در آمریکا در سال 2007 دپارتمان حشره شناسی دانشگاه پنسیلوانیا نمونه های گرده 108 کندو را برای بررسی 171 ماده شیمیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد که نمونه گرده 46 آفت کش مختلف و شش متابولیت آن را شناسایی و یکی از نمونه ها حاوی 17 آفت کش مختلف بوده است.

به گفته این کارشناس مبارزه بیولوژیکی با بیماری های زنبور عسل، لاروها برای رشد سریع روزانه به حدود 70 میلی گرم گرده (برای 100 میلی گرم وزن بدن) و زنبوران بالغ به 5 میلی گرم گرده(برای 100 میلی گرم وزن بدن) نیاز دارند این میزان نشان می دهد که لاروها به مراتب 35 برابر بیشتر از زنبوران بالغ در معرض مواد سمی قرار می گیرند.

وی بیان کرد: همچنین لاروها از ترشحات زنبوران پرستار تغذیه می شوند، آفت کش هایی موجود در گرده ها اغلب پس از هضم توسط زنبوران پرستار به متابولیت هایی تبدیل می شود که سم آنها برای لاروها چند برابر ماده سمی اصلی است به علاوه، بخشی از سمومی که برای مبارزه با آفات کندو به کلنی داده می شوند یا آفت کش هایی که از محیط وارد کندو می شوند، جذب موم می شوند.

وی اضافه کرد: سموم جذب شده در موم در اثر عاج کردن موم از بین نمی روند و به عوامل مختلف حتی اُزُن، پِراکسید هیدروژن و حرارت 100 درجه مقاوم اند و در محیط تاریک کندو به مدت طولانی و شاید سال ها دوام داشته باشند و تنها برخی از آفت کش ها به سرعت در مقابل نور تجزیه می شوند.

وی اظهار داشت: مواد غذایی و متابولیک(مدفوع لارو) تا پایان مرحله لاروی در بدن لارو باقی می ماند، به این دلیل است که لاروها به مدت طولانی در تماس مستقیم با آفت کش ها یا مواد متابولیک قرار می گیرند.

وی افزود: از این رو لاروها به طور دایمی از طرفی در معرض سموم اخذ شده گوارشی و از سوی دیگر در معرض سموم محیـطی قرار دارند که این سموم در قاب های مومی تجمع می کنند و از طریق پوشش بسیار ظریف بدن به سادگی، جذب بدن لارو می شوند.

ایرنا