به گزارش تجارت نیوز، در سالهای اخیر، هوش مصنوعی نه تنها به یکی از پرشتابترین فناوریهای جهان بدل شده، بلکه تقاضای بیسابقهای برای انرژی نیز ایجاد کرده است. مراکز داده که بهعنوان ستون فقرات این فناوری عمل میکنند، به انرژی عظیمی نیاز دارند تا بتوانند میلیونها پردازش را در کسری از ثانیه انجام دهند. همین افزایش مصرف برق، نگاهها را دوباره به سمت منابع انرژی تجدیدپذیر و بهویژه منابعی که تاکنون کمتر مورد توجه بودهاند، جلب کرده است. یکی از این منابع، انرژی زمین گرمایی است؛ انرژیای که گرمای طبیعی زمین را به برق تبدیل میکند و اکنون در آستانه ورود به مرحلهای تازه از توسعه و سرمایهگذاری قرار دارد.
انرژی زمین گرمایی ناجی هوش مصنوعی
رشد سریع تقاضای برق از سوی مراکز داده، سیاستگذاران و سرمایهگذاران را به سمت رویکرد «همه گزینهها روی میز» برای تأمین امنیت انرژی سوق داده است. این شرایط باعث شده انرژی زمینگرمایی – که تا چند سال پیش سهم ناچیزی در سبد انرژی داشت – دوباره به مرکز توجه بیاید. در حال حاضر تنها ۰.۴ درصد از ترکیب انرژی ایالات متحده از زمینگرمایی بدون کربن تأمین میشود، اما کارشناسان پیشبینی میکنند که با تغییرات بازار و حمایتهای سیاسی و فناوری، این رقم بهزودی جهش بزرگی خواهد داشت.
«سیندی تاف»، مدیرعامل شرکت سیج ژئوسیستمز، در گفتوگویی با رسانه هیل اعلام کرده است: «این دهه، دهه زمینگرمایی خواهد بود.» به گفته او، سرمایهگذاریها در حال افزایش چشمگیر هستند و فضای سیاسی برای پژوهش و توسعه این حوزه بسیار مناسب است. هرچند انرژی زمینگرمایی هنوز حدود ۱۰ تا ۱۵ سال از انرژی بادی و خورشیدی عقبتر است، اما روند سرمایهگذاری و پیشرفتهای فناورانه امید تازهای به فعالان این حوزه داده است.
طبق برآورد وزارت انرژی آمریکا، پروژههای زمینگرمایی نسل بعدی که با نام «زمینگرمایی بهبود یافته» شناخته میشوند، میتوانند تا سال ۲۰۵۰ نزدیک به ۹۰ گیگاوات انرژی پاک تولید کنند؛ رقمی که برای تأمین برق بیش از ۶۵ میلیون خانه کافی خواهد بود. البته این صنعت همچنان با چالشهایی چون هزینههای بالای اولیه و عملیاتی مواجه است که مانع مقیاسپذیری میشوند. در گزارش معروف وزارت انرژی آمریکا در سال ۲۰۱۹ با عنوان «GeoVision: مهار گرمای زیر پایمان» نیز تأکید شده بود که انرژی زمینگرمایی برای رشد ملی باید بر موانع فنی و غیرفنی بزرگی غلبه کند؛ از جمله هزینههای سنگین، ریسکهای بالای اکتشاف و پیچیدگیهای فنی.
با این حال، شرایط سرمایهگذاری از سال ۲۰۱۹ به شکل چشمگیری تغییر کرده است. دلیل اصلی این تحول، افزایش فشار تقاضای برق از سوی بخش فناوری و مراکز داده است. شرکتهای بزرگی مانند متا (فیسبوک) و آلفابت (گوگل) اکنون با استارتاپهای زمینگرمایی همکاری میکنند تا ظرفیت تولید برق پاک را افزایش دهند. پیشرفتهای فناورانه در حوزه حفاری عمیق و استفاده از ابزارهای نوین – حتی الهامگرفته از شکست هیدرولیکی و همجوشی هستهای – باعث شده دستیابی به دماهای بالای زیرسطحی امکانپذیرتر شود.
یکی از نمونههای جذاب این نوآوریها، پروژه شرکت «روداترم» در ایالت یوتا است. این شرکت که بهتازگی توانسته ۳۸ میلیون دلار در مرحله جمعآوری سرمایه سری A جذب کند، در حال توسعه یک سیستم حلقه بسته است که به جای آب از مبردهای خاص برای تولید برق استفاده میکند. این روش میتواند هم هزینهها را کاهش دهد و هم مصرف آب را – که در مناطق خشک مثل یوتا بسیار حیاتی است – به شدت پایین بیاورد. علاوه بر این، قطعات سیستم کمتر دچار خوردگی خواهند شد و در نتیجه نیاز به تعویض کمتری خواهند داشت.
آیا انرژی زمین گرمایی بهتر از انرژی بادی و خورشیدی است؟
به گزارش بلومبرگ، روداترم تنها یکی از چندین استارتاپی است که از «رونق انرژی مبتنی بر هوش مصنوعی» سود میبرد. جذابیت اصلی زمینگرمایی برای صنعت فناوری این است که برخلاف انرژی خورشیدی و بادی، نوسانپذیری ندارد و میتواند به طور پایدار برق تولید کند. این ویژگی برای مراکز داده که به جریان دائمی انرژی نیاز دارند، بسیار ارزشمند است.
یک گزارش از گروه تحقیقاتی رودیوم در نیویورک پیشبینی میکند که در صورت تحقق فرضیات کلیدی، انرژی زمینگرمایی میتواند تا اوایل دهه ۲۰۳۰ تا ۶۴ درصد از رشد تقاضای برق را پاسخ دهد. رودیوم هشدار میدهد که تحقق این هدف تنها در صورتی ممکن است که سیاستگذاران، شرکتهای فناوری و توسعهدهندگان انرژی زمینگرمایی به سرعت و در مقیاسی گسترده وارد عمل شوند.
با توجه به سرعت رشد هوش مصنوعی و مصرف سرسامآور انرژی مراکز داده، زمینگرمایی دیگر یک گزینه حاشیهای محسوب نمیشود، بلکه میتواند به یکی از کلیدیترین راهکارها برای آینده انرژی پاک تبدیل شود. پیشرفتهای فناورانه، افزایش سرمایهگذاریها و همکاری غولهای فناوری با استارتاپهای نوآورانه همگی نشان میدهند که زمینگرمایی آماده جهش است. اگر چالشهای مالی و فنی با حمایت دولتها و بخش خصوصی برطرف شوند، این صنعت میتواند تا میانه قرن حاضر بخش بزرگی از انرژی پاک ایالات متحده و حتی جهان را تأمین کند. به همین دلیل، میتوان گفت رونق هوش مصنوعی نه تنها تحولی در دنیای فناوری اطلاعات ایجاد کرده، بلکه آینده انرژیهای تجدیدپذیر را نیز متحول خواهد کرد.
