به گزارش تجارت نیوز، ایران با دارا بودن بیش از ۶۸ نوع ماده معدنی و ذخایر عظیم سنگ‌آهن، مس، طلا، سرب و روی، یکی از غنی‌ترین کشورهای معدنی جهان است. سهم ایران از کل ذخایر معدنی جهان حدود ۱۰ درصد برآورد شده است و اکتشاف معدن و بهره‌برداری اصولی از این منابع می‌تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی ایفا کند.
با این حال، معادن کشور با چالش‌هایی نظیر کمبود نقدینگی، سرمایه‌گذاری محدود، استفاده از ماشین‌آلات قدیمی، مسائل زیست‌محیطی و محدودیت‌های صادراتی مواجه‌اند. در نتیجه، علی‌رغم ظرفیت‌های عظیم، سهم بخش معدن در اقتصاد کمتر از یک درصد است و هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را به‌عنوان موتور توسعه اقتصادی کشور پیدا کند.
ایران هفت درصد ذخایر معدنی دنیا را دارد
مهرداد اکبریان، نایب رئیس دوم کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، با تأکید بر اهمیت ذخایر معدنی ایران به تجارت‌نیوز گفت: ایران با تنها یک درصد جمعیت جهان، حدود هفت درصد از ذخایر معدنی دنیا را در اختیار دارد. این یک مزیت خدادادی است که باید به درستی از آن بهره‌برداری کرد، اما متأسفانه سرمایه‌گذاری و فعالیت واقعی در بخش معدن، متناسب با این ظرفیت نبوده است.
سیستم معدنکاری در گذشته بیشتر بر اساس تقاضای بازار بود / بسیاری از منابع معدنی در ایران هنوز مورد بهره‌برداری قرار نگرفته‌اند
او به رویه تقاضامحور اکتشافات گذشته اشاره کرد و توضیح داد: در سال‌های گذشته، سیستم معدنکاری بیشتر بر اساس تقاضای بازار بود. ابتدا بررسی می‌شد که کدام ماده معدنی بازار دارد و سپس برای آن اکتشاف و سرمایه‌گذاری می‌کردند. سایر مواد، حتی اگر ارزشمند بودند، کنار گذاشته می‌شدند. این رویکرد باعث شد بسیاری از منابع معدنی هنوز مورد بهره‌برداری قرار نگیرند.
تجهیزات برای اکتشاف معدن قدیمی و ناکارآمد هستند
اکبریان بر ضرورت بازنگری در محدوده‌های اکتشاف معدن و قراردادها تأکید کرد: زمین‌ها و محدوده‌های بلوکه شده باید برای بخش خصوصی آزاد شود و قراردادها به گونه‌ای طراحی شوند که سرمایه‌گذاران انگیزه ورود به اکتشاف داشته باشند و منافع اقتصادی آنها هم در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تأمین شود. همچنین صدور مجوزها نباید معطل بماند و با نظارت مناسب در اسرع وقت انجام شود.
او همچنین به ابزار و فناوری اکتشاف اشاره و اظهار کرد: تجهیزات قدیمی هستند و در مقایسه با تکنولوژی‌های نوین خارجی، سرعت و دقت پایین‌تری دارند و هزینه‌ها بالاست. استفاده از فناوری‌های جدید و نرم‌افزارهای نوین می‌تواند اکتشاف را ارزان‌تر و گسترده‌تر کند. برای نمونه، کشوری مانند کانادا سه بار کل مساحت خود را اکتشاف کرده در حالی که در ایران تنها حدود هفت درصد مساحت اکتشاف شده است.
ذخیره علمی و تجربی در زمینه اکتشاف کاهش یافته است
وی با تاکید بر کمبود نیروی انسانی متخصص و به‌روز، عنوان کرد: با بازنشستگی کارشناسان و ضعف ارتباطات بین‌المللی به‌دلیل تحریم‌ها، ذخیره علمی و تجربی در زمینه اکتشاف کاهش یافته است. برای بازگشت به یک وضعیت قدرتمند، باید جایگزینی کارشناسان جوان و به‌روز و تقویت ارتباط با شرکت‌ها و دانشگاه‌های خارجی را در اولویت قرار داد.
رئیس انجمن سنگ‌آهن ایران در پایان خاطرنشان کرد: رفع این موانع، بهبود فرآیند اکتشاف معدن و بهره‌برداری از ذخایر معدنی کشور را امکان‌پذیر می‌سازد و می‌تواند بخش معدن را به جایگاه واقعی خود به‌عنوان موتور توسعه اقتصادی ایران برساند.
ایران با برخورداری از ذخایر عظیم و متنوع معدنی، یکی از کشورهای شاخص جهان در این حوزه به شمار می‌رود؛ اما سهم اندک بخش معدن در اقتصاد ملی و عقب‌ماندگی در اکتشاف معدن نشان می‌دهد که فاصله قابل توجهی میان ظرفیت‌های بالقوه و واقعیت موجود وجود دارد.
برای مطالعه بیشتر گزارش تصمیم حاکمیت درباره توسعه پایدار معادن مشخص نیست را در صفحه تجارت‌نیوز مشاهده کنید.
