به گزارش تجارت نیوز، گزارش‌های اخیر مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که روند افزایشی قیمت‌ها در بعضی اقلام خوراکی، به‌ویژه در گروه‌های اساسی سبد مصرفی خانوار، شدت یافته است. طبق این داده‌ها، گروه کالایی نان و غلات با بیشترین تورم ماهانه روبه‌رو بوده‌اند. نرخ تورم در دیگر گروه‌های خوراکی نظیر میوه و خشکبار و ماهی‌ها و صدف‌داران نیز افزایش داشته است.
این وضعیت باعث شده که تورم ماهانه در بعضی از این اقلام، از میانگین عمومی تورم ماهانه که ۳.۹ درصد است، فراتر رفته که با توجه به این وضعیت، این پرسش ایجاد می‌شود که تورم ماهانه، نقطه‌به‌نقطه و سالانه در گروه کالاهای خوراکی در چه وضعیتی قرار دارند؟
تورم ماهانه مواد غذایی در چه وضعیتی قرار دارد؟ / نان و غلات رکورددار گرانی‌ها
براساس گزارش مرکز آمار ایران، شاخص قیمت مصرف‌کننده در بعضی گروه‌های کالایی رشد چشمگیری داشته است. به عنوان نمونه، گروه نان و غلات با ثبت رکورد ۷.۸ درصدی، رکورددار گرانی در سبد خرید خانواده‌ها بوده است.
بعد از این گروه کالایی، گروه میوه و خشکبار با تورم ماهانه ۴ درصد و گروه ماهی‌ها و صدف‌داران با تورم ۳.۲ درصد، در رتبه‌های بعدی بیشترین نرخ تورم ماهانه قرار گرفتند.
همچنین، تورم ماهانه در گروه گوشت قرمز و گوشت ماکیان و گروه چای، قهوه، کاکائو، نوشابه، آب‌میوه و نوشابه‌های غیر الکلی ۲.۹ درصد، در گروه روغن و چربی‌ها ۲.۶ درصد و در گروه شکر و انواع شیرینی‌ها ۲.۳ درصد رشد داشته است.
علاوه بر این، تورم ماهانه در گروه سبزیجات و حبوبات ۲ درصد و در گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ به ۱.۸ درصد رسیده است.
تورم ماهانه گروه نان و غلات از مرز ۷ درصد عبور کرد / کاهش سهمیه آرد عامل افزایش قیمت کالاهای گروه نان و غلات
دلایل مختلفی برای افزایش نرخ تورم ماهانه در بعضی گروه‌های کالایی وجود دارد. به‌عنوان نمونه، در گروه کالایی نان و غلات، تورم از مرز ۷ درصد عبور کرده است.
در چند ماه گذشته، بحث افزایش قیمت نان و اعتراض نانوایان در صدر اخبار قرار داشت. چراکه نانوایان در استان‌های مختلف از تهران گرفته تا مشهد و اهواز، به وضعیت کاهش سهمیه آرد، افزایش هزینه‌های تولید، ناترازی انرژی و افزایش تعرفه بیمه کارفرمایان و … اعتراض کردند و در اردبیهشت سال جاری هم قیمت نان آزادپز افزایش یافت.
قیمت نان در تهران ۵۲ درصد رشد کرد / با وجود افزایش ۵۰ درصدی قیمت نان فانتزی این نرخ هنوز واقعی نیست
علاوه بر این، چندی پیش بود که حشمت‌الله عسگری، معاون اقتصادی استانداری تهران، از افزایش قیمت نان در تهران و بعضی شهرستان‌های متصل خبر داد.
به گفته این مقام مسئول، نرخ های جدید در سامانه نانینو درج شده و در حال حاضر ملاک عمل نانوایان قرار دارد.
براساس مصوبه اخیر، قیمت نان در تهران ۵۲ درصد افزایش یافت و در شهرستان‌های متصل هم نرخ نان تا ۴.۲ درصد رشد داشته است. براساس این مصوبه، این افزایش قیمت مربوط به نانوایی‌های یارانه‌ای است که ۱۰ تا ۲۰ درصد نانوایی‌های فعال را شامل می‌شود.
چندی پیش هم محمد‌جواد کرمی، رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی (حجیم و نیمه‌حجیم) درباره علت افزایش قیمت نان‌های فانتزی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داده بود که علت اصلی افزایش قیمت نان فانتزی، رشد نرخ آرد است.
به گفته این فعال صنفی، با وجود افزایش ۵۰ درصدی قیمت نان فانتزی این نرخ هنوز واقعی نیست. چراکه اگر قرار بود نان فانتزی با نرخ واقعی عرضه شود، باید قیمت‌ها تا ۱۰۰ درصد افزایش می‌یافت.
خشکسالی قیمت میوه و خشکبار را به قله رساند
به جز گروه نان و غلات، در گروه میوه و خشکبار هم رشد نرخ ۴ درصدی مشاهده می‌شود. ازجمله دلایل افزایش نرخ در این گروه کالایی می‌توان به خشکسالی، ناترازی انرژی، افزایش نرخ حمل‌ونقل، افزلیش قیمت حقوق و دستمزد و خروج اتباع، به‌عنوان نیروی کار، اشاره کرد.
تورم ماهانه در گروه ماهی‌ها و صداف‌داران هم تا حدی رشد داشته که ازجمله دلایل رشد تورم در این گروه می‌توان به قطعی آب و برق، افزایش هزینه نهاده‌‌ها اشاره کرد.
علت پایین بودن تورم در بعضی گروه‌های کالایی چیست؟
در سایر گروه هم تورم در سطح پایبن‌تری قرار دارد. به عنوان نمونه، در گروه گوشت قرمز و گوشت ماکیان و گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ، تورم در سطح پایین‌تری قرار دارد. زیرا تولید این محصولات از میزان تقاضا پیشی گرفته است.
آغاز فصل برداشت حبوبات شیب قیمت را نزولی کرد
گروه سبزیجات و حبوبات هم که در ماه‌های گذشته رکوردار گرانی بود، در حال حاضر وضعیت پایدارتری نسبت به ماه‌های گذشته دارد. چراکه در حال حاضر فصل برداشت حبوبات نزدیک شده و به همین دلیل، تورم در این گروه کالایی تا حدی کاهش یافته است.
قیمت غیرکارشناسی شیر خام باعث افزایش قیمت لبنیات شد
بررسی نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه نشان‌می‌دهد که با وجود کاهش قیمت شیر، پنیر و تخم‌مرغ در یک‌ماه اخیر، تورم نقطه‌به‌نقطه این کالا به ۴۴ درصد و تورم سالانه آن به ۲۶.۸ درصد رسیده است. علت این تفاوت این است که به دلیل افزایش قیمت شیر خام در یک‌سال اخیر، قیمت انواع لبنیات هم افزایش پیدا کرد.
چه عواملی بر رشد نقطه‌ای و سالانه روغن نقش داشته‌اند؟
در گروه روغن‌ها و چربی‌ها هم چنین وضعیتی حاکم است. با وجود اینکه تورم ماهانه این محصولات به ۲.۶ درصد رسیده، اما تورم نقطه‌به‌نقطه این محصولات ۴۷.۴ درصد و تورم سالانه آن ۲۲.۴ درصد است. علت این تفاوت را می‌توان در کاهش عرضه روغن در بازار و خروج برندهایی نظیر صافولا از ایران جست‌وجو کرد.
در یک‌سال اخیر، بازار روغن فراز و فرود‌های زیادی را طی کرده است. ابتدا کمبود در بازار وجود داشت و بعد از افزایش ۲۵ درصدی قیمت این محصول در تیرماه، حاشیه سود بنکداری‌ها به ۳ درصد کاهش یافت. علاوه بر این، بحث مشخص نبودن میزان ارزش افزوده هم بر روند رشد قیمت روغن تأثیر گذاشته است.
خشکسالی و افزایش قیمت جهانی حبوبات تورم نقطه‌ای و سالانه این محصول را به اوج رساندند
در گروه کالایی سبزیجات و حبوبات هم تورم نقطه‌به‌نقطه ۵۲.۹ درصد و تورم سالانه ۶۶.۵ درصد اعلام شده است.
در بحث تولید حبوبات هم کشاورزان و کارشناسان بارها به این نکته اشاره کرده‌اند که کشت حبوبات به صورت دیم انجام می‌شود و به دلیل کمبود بارندگی، سطح زیر کشت هم کاهش یافته است.
علاوه بر این، افزایش قیمت جهانی حبوبات و ممنوعیت مقطعی واردات حبوبات نقش مهمی در تغییر قیمت این محصولات ایفا می‌کنند.
از دلایل بالا بودن نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه و سالانه این محصولات می‌توان به سرمازدگی، کندی روند برداشت محصول در برخی استان‌ها، اختلال در شبکه توزیع میادین میوه و تره‌بار اشاره کرد.
تولید کاکائو و قهوه در جهان کاهش یافت / تقاضا در سراسر جهان همچنان بالاست
در گروه کالایی چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب‌میوه و نوشابه‌های غیر الکلی هم تورم نقطه‌به‌نقطه ۶۸.۱ درصد و تورم سالانه ۴۵.۵ درصد اعلام شده است.
از آنجایی که کاکائو و قهوه جزو کالاهای وارداتی محسوب می‌شوند، بنابراین، میزان تولید آن در جهان بر بازار داخل هم تأثیر می‌گذارد.
تولید جهانی کاکائو در سال ۲۰۲۴، به دلیل خشکسالی، بارندگی‌های نامنظم و فرسودگی مزارع، به‌ویژه در دو کشور اصلی تولیدکننده یعنی غنا و ساحل‌عاج، با کاهش چشمگیری روبه‌رو شده است.
سازمان بین‌المللی کاکائو (ICCO) اعلام کرد که میزان تولید نسبت به سال قبل حدود ۴۰۰ هزار تن افت داشته است. این کاهش عرضه آن هم در شرایطی که تقاضا همچنان بالا باقی مانده، جهش کم‌سابقه‌ای را در قیمت جهانی کاکائو رقم زده است.
علاوه بر این، افزایش تقاضا و کاهش عرضه قهوه در برزیل و کلمبیا، قوانین و تعرفه واردات قهوه، سیاست‌گذاری‌های ارزی بر قیمت نهایی قوه و محصولات این گروه کالایی تأثیر گذاشته است.
تورم نقطه‌به‌نقطه شکر از ۴۰ درصد عبور کرد / علت اصلی این وضعیت مشکل در تأمین شکر طی چند ماه اخیر بود
در گروه قند، شکر و شیرینی‌ها هم تورم نقطه‌به‌نقطه به ۴۰.۴ درصد و تورم سالانه آن به ۳۶.۳ درصد رسیده است. هرچند، در حال خاضر مشکلی در تامین شکر مورد نیاز بازار وجود ندارد، اما در چند ماه اخیر، مشکل تأمین شکر در بازار شدت گرفت و بر روی میزان تورم هم تأثیر منفی گذاشته.
بر اساس این گزارش، نرخ تورم ماهانه بعضی گروه‌های کالایی نظیر نان‌وغلات، میوه و خشکبار بالاست که دولت باید در زودتر زمان ممکن مشکلات تامین این کالاها را برطرف کند تا قیمت‌ها کاهش پیدا کنند.
برای مطالعه بیشتر به گزارش آوار تورم بر سر کم‌درآمدها در تجارت‌نیوز مراجعه کنید.
