به گزارش تجارت نیوز، وقتی سند چشم‌انداز توسعه کشور ۲۰ سال پیش تصویب شد، قرار بود ایران در سال ۱۴۰۴ قدرت اول منطقه در اقتصاد، صنعت و در بسیاری حوزه‌های دیگر باشد. برای صنعت فولاد که ستون فقرات اقتصاد صنعتی کشور محسوب می‌شود، هدف‌گذاری ۵۵ میلیون تن تولید در افق ۱۴۰۴ وعده‌ای برای جهش بزرگ به سمت توسعه پایدار، خودکفایی و تبدیل‌شدن به بازیگری جدی در بازارهای جهانی بود. اما اکنون این سؤال اساسی مطرح است که آیا آن وعده محقق می‌شود؟
بر اساس این سند، هدف‌گذاری مشخصی برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام تا سال ۱۴۰۴ انجام شد. این هدف شامل تأمین ۳۰ میلیون تن برای مصرف داخلی و صادرات ۲۵ میلیون تن به بازارهای جهانی بود، تا ایران در زمره ۱۰ کشور برتر فولادساز جهان قرار گیرد.
شاید بر همین اساس بود که محمد آقاجانلو، معاون وزیر صمت، در مجمع عمومی سالیانه فولاد مبارکه اعلام کرد: «صنعت فولاد کشور موفق شده به اهداف تعیین‌شده در چشم‌انداز فولاد نزدیک شود.» در نگاه اول، این جمله ممکن است نویدبخش و نشان‌دهنده عبور از موانع، تحقق اهداف کلان و تثبیت جایگاه ایران در بازار جهانی فولاد باشد، اما واقعیت میدان تولید، صادرات و مصرف داخلی چه روایتی دارد؟
ایران توانست به ظرفیت اسمی سند چشم‌انداز فولاد دست یابد / تولید واقعی سال گذشته ۳۴ میلیون تن بوده است
احمد دنیانور، عضو هیأت انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز با اشاره به سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور که در سال ۱۳۸۴ تدوین شد، گفت: بر اساس این سند برای سال ۱۴۰۴ اهداف مشخصی برای صنایع مختلف تعیین شده بود. به عنوان نمونه برای صنعت نفت پیش‌بینی شده بود که تا سال ۱۴۰۴ باید به ظرفیت تولید روزانه شش میلیون بشکه نفت برسد در حالی که اکنون تنها حدود یک و نیم میلیون بشکه در روز تولید انجام می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه صنعت فولاد تنها صنعتی است که توانسته به اهداف تعیین‌شده در سند چشم‌انداز دست یابد، اظهار کرد: طبق این برنامه، تولید فولاد کشور باید به ۵۴ میلیون تن در سال می‌رسید که ۳۰ میلیون تن از آن برای مصرف داخلی و ۲۴ میلیون تن برای صادرات پیش‌بینی شده بود. اکنون در سال ۱۴۰۴ صنعت فولاد به ظرفیت اسمی ۵۴ میلیون تن رسیده، هرچند تولید واقعی سال گذشته ۳۴ میلیون تن بوده است. این کاهش تولید نه به دلیل کمبود ظرفیت، بلکه ناشی از مشکلات جانبی نظیر محدودیت‌های گاز و برق بوده است.
کمبود انرژی باعث شد تا ایران نتواند از ظرفیت سند چشم‌انداز فولاد بهره‌برداری کند / صادرات فولاد در حال حاضر ۱۷ میلیون تن است
دنیانور با بیان اینکه رسیدن به ظرفیت اسمی به معنای دستیابی به بهره‌وری کامل نیست، تشریح کرد: باید بین رسیدن به ظرفیت و بهره‌برداری موثر تمایز قائل شد. عواملی مانند قطعی برق، کمبود گاز، آب و تعطیلی‌های پی‌درپی باعث شده‌اند که صنعت نتواند به طور کامل از ظرفیت چشم‌انداز فولاد خود بهره‌برداری کند. به‌طور مثال، صادرات فولاد در حال حاضر ۱۷ میلیون تن است در حالی که طبق برنامه باید به ۲۴ میلیون تن می‌رسید. همچنین مصرف داخلی فولاد که باید به ۳۰ میلیون تن می‌رسید، اکنون کمتر از ۱۵ یا ۱۶ میلیون تن است. این موضوعات به شرایط بیرونی مرتبط است و ربطی به عملکرد خود صنعت ندارد.
صنعت فولاد حدود ۲۵ درصد از درآمد ارزی کشور را تأمین می‌کند
وی با اشاره به جایگاه ویژه صنعت فولاد در اقتصاد کشور، گفت: فولاد به عنوان یک صنعت مادر در حالی که تنها ۷ درصد از برق و ۸.۵ درصد از گاز کشور را مصرف می‌کند، حدود ۲۵ درصد از درآمد ارزی کشور را تأمین می‌نماید. این در حالی است که انتظار می‌رفت با توجه به بهره‌وری بالای این صنعت نسبت به مصرف انرژی، دولت از قطع برق واحدهای فولادی خودداری کند.
برق تولیدی فولادسازان به مصرف شهری می‌رسد / چشم‌انداز صنعت فولاد، چشم‌اندازی سخت و نگران‌کننده است
دنیانور با ابراز تأسف از وضعیت فعلی، اظهار کرد: حتی نیروگاه‌هایی که توسط خود شرکت‌های فولادی ایجاد شده‌اند نیز از مدار خارج می‌شوند تا برق تولیدی آنها به مصرف شهری برسد و اجازه بهره‌برداری از آنها به شرکت‌های تولیدکننده داده نمی‌شود. این وضعیت باعث شده است که چشم‌انداز صنعت فولاد، چشم‌اندازی سخت و نگران‌کننده باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: شرکت‌هایی که برق مورد نیاز خود را نیز تولید می‌کردند از جمله فولادسازان با قطعی برق مواجه شده‌اند و این مسأله آسیب‌های جدی به صنعت فولاد وارد کرده است.
برای مطالعه بیشتر صفحه فولاد را در تجارت‌نیوز دنبال کنید.
