به گزارش تجارت نیوز، بحران کمبود برق در کشور، قطعی‌های گسترده برق را به همراه داشته است. با توجه به کسری 20 هزار مگاواتی برق در کشور، راه‌کارهایی برای جبران این کسری تاکنون مطرح شده است.
آن‌طور که تسنیم خبر داده است، مهدی غضنفری، رئیس هیات‌عامل صندوق توسعه ملی، با اعلام این که علت ناترازی در دهه 90 کمبود منابع مالی برای سرمایه‌گذاری بود، عنوان کرد: «سریع‌ترین حوزه که می‌تواند منابع مالی ایجاد کند، حضور و سرمایه‌گذاری در میادین بالادستی نفت و گاز است. پس از دریافت مصوبه شورای اقتصاد، نخستین پرداخت از محل منابع صندوق به مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار انجام شده است. بانک تجارت نیز به‌عنوان نهاد واسط مالی، آمادگی خود را برای کارسازی این مبلغ اعلام کرده است. این نخستین‌بار است که در قالب مجوز جدید، سرمایه‌گذاری منابع صندوق توسعه ملی در بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر عملیاتی می‌شود.»
با توجه به اظهارات رئیس هیات‌عامل صندوق توسعه ملی، ورود این صندوق به بخش انرژی برای جبران ناترازی برق از راه‌کارهای ضربتی‌ای تلقی می‌شود که با توجه به تشدید بحران برق در دستور کار مسئولان قرار دارد.
با این حال باید دید تخصیص 200 میلیون دلار برای تجهیز نیروگاه‌های تجدیدپذیر تا چه اندازه می‌تواند کسری برق را جبران کند؟
پرداخت 200 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی می‌تواند حداکثر 4 درصد از کسری برق را جبران کند / راه‌حل جبران کسری برق مدیریتی است، نه پول‌پاشی
عبداله باباخانی، کارشناس انرژی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: دولت از تخصیص ۲۰۰ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی برای توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر عمدتا خورشیدی خبر داده است. این خبر گرچه امیدوارکننده است، اما پرسش کلیدی این است که آیا این عدد می‌تواند تاثیر معناداری بر کاهش کسری گسترده برق داشته باشد؟
به گفته او، بر اساس هزینه‌های رایج احداث نیروگاه خورشیدی در ایران، که بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار به ازای هر مگاوات برآورد می‌شود، با این بودجه می‌توان ۴۰۰ تا ۵۰۰ مگاوات ظرفیت خورشیدی وارد مدار کنند. اگر با مدل ترکیبی مشارکت ۸۰-۲۰ (صندوق و سرمایه‌گذار بخش خصوصی) اجرا شود، حتی تا ۶۰۰ مگاوات ظرفیت قابل تحقق است.
وی ادامه داد: اما در برابر کسری ۱۵ تا ۲۰ هزار مگاواتی برق کشور در تابستان‌ها، این عدد فقط ۲.۵ تا چهار درصد کسری را جبران می‌کند. بنابراین حتی اگر این طرح به‌طور کامل اجرا شود، بار اصلی همچنان بر دوش تولید فسیلی است.
تلفات شبکه برق در ایران طبق گزارش‌های رسمی حدود ۱۱ درصد است / اگر ایران تنها 3 درصد از تلفات شبکه را کاهش دهد، معادل بیش از ۲۵۰۰ مگاوات برق به شبکه بازمی‌گردد
باباخانی توضیح داد: دیگر الان خود دولتی‌ها هم پذیرفته‌اند که مشکل کشور فقط با تولید حل نمی‌شود، چراکه نصف انرژی تولیدشده در قالب هدررفت انرژی، شدت مصرف ۲/۸ برابر میانگین جهانی هدر می‌رود. از طرف دیگر، رشد مصرف سالانه، فرسودگی نیروگاه‌ها و گذار دنیا از نفت و گاز به سمت برق پاک همگی سربزنگاه یقه بخش برق ایران را گرفته‌اند.
وی تشریح کرد: به عنوان نمونه‌ای از هدررفت بی‌ضابطه می‌توان گفت که در کنار کمبود تولید، بخش بزرگی از برق در مسیر انتقال و توزیع هدر می‌رود. تلفات شبکه برق در ایران طبق گزارشات رسمی حدود ۱۱ درصد (غیر رسمی حدود ۱۳ تا ۱۴ درصد) است. این یعنی از هر ۱۰۰ مگاوات برق تولیدی، ۱۱ مگاوات به مصرف‌کننده نمی‌رسد.
این کارشناس انرژی تصریح کرد: این در حالی است که میانگین جهانی تلفات برق کمتر از ۸ درصد است و در کشورهای پیشرفته مانند آلمان یا ژاپن به پنج تا شش درصد می‌رسد. همزمان راندمان خود نیروگاه به جای ۵۵ تا ۶۰ درصد در حدود ۳۲ تا ۳۵ درصد تولید دارد. اگر ایران تنها سه درصد از تلفات شبکه را کاهش دهد، معادل بیش از ۲۵۰۰ مگاوات برق به شبکه بازمی‌گردد، بدون مصرف سوخت، بدون ساخت نیروگاه و با هزینه بسیار کمتر. از همین رو باید نتیجه گرفت که راه‌حل مدیریتی است و نه پول‌پاشی.
تلفات شبکه از 11 درصد باید به زیر هشت درصد کاهش یابد / راندمان نیروگاه‌های فرسوده نه به صورت نهضتی بلکه با ایجاد ساختار فنی افزایش یابد
باباخانی توضیح داد: ۲۰۰ میلیون دلار برای انرژی خورشیدی مهم است، اما تعیین‌کننده نیست. مسیر واقعی کاهش کسری برق سه بخش دارد. تلفات شبکه از 11 درصد باید به زیر هشت درصد کاهش یابد. همچنین با تولید تجهیزات کم‌مصرف، هوشمندسازی و آموزش باید رشد شدت مصرف انرژی مهار شود و بخش سوم مربوط به افزایش راندمان نیروگاه‌های فرسوده و توسعه تجدیدپذیرهاست که باید با ایجاد ساختار فنی و نه به صورت نهضتی انجام شود.
به گفته این کارشناس انرژی، سرمایه‌گذاری بر انرژی‌های تجدیدپذیر نباید مانند اشتباه مدیریتی در انرژی‌های فسیلی باشد. دولت نباید ورود کند، بلکه کار دولت باید فقط سیاست‌گذاری راهبردی، سیاستهای تشویقی و نهایتا کار رگولاتوری باشد.
وی در پایان صحبت‌های خود گفت: اگر دولت در مدیریت و سرمایه‌گذاری انرژی‌های تجدیدپذیر ورود کند، انحصار ایجاد می‌شود، لابی‌ها قدرت می‌گیرند، زنجیره تجدیدپذیرها تکمیل نمی‌شوند و همان بلایی سر کشور می‌آید که در نیروگاه‌های فسیلی آمد. ساختن نیروگاه جدید، وقتی شبکه برق مثل سبد سوراخ است، فقط ریخت‌وپاش انرژی است.
برای مطالعه بیشتر گزارش قطعی برق شهرک‌های صنعتی به 3 روز در هفته رسید! را در تجارت‌نیوز بخوانید.
