به گزارش تجارت نیوز، در تازه‌ترین پژوهش علمی انجام‌شده در ایالت نیویورک، دانشمندان هشدار داده‌اند که حتی دوستداران طبیعت هم ناخواسته در حال آسیب رساندن به آن هستند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که کفش‌های کوهنوردی، لباس‌های ضدآب و تجهیزات مصنوعی فضای باز، یکی از منابع پنهان و قابل‌توجه آلودگی میکروپلاستیکی در زیست‌بوم‌های طبیعی و بکر هستند.
این تحقیق که توسط گروهی از پژوهشگران دانشگاه «سیکرد هارت» و مؤسسه غیردولتی Adirondack Hamlet to Huts انجام شده، حضور میکروپلاستیک‌ها را در چند دریاچه کوهستانی آدیراندک در شمال ایالت نیویورک مورد بررسی قرار داده است. نتایج شگفت‌انگیز بودند: در دریاچه‌هایی که محل رفت‌و‌آمد زیاد کوهنوردان بوده‌اند، سطح آلودگی ۲۳ برابر بالاتر از مناطق دورافتاده و بدون تردد انسانی ثبت شد.
دریاچه‌های بکر زیر پای انسان آلوده می‌شوند
دریاچه‌های مورد بررسی شامل «اشک ابرها» و «تیر لیک» در ارتفاع حدود ۱۳۰۰ متری از سطح دریا هستند. این مناطق بخشی از مسیرهای محبوب کوهنوردی در کوهستان آدیراندک محسوب می‌شوند و سالانه ده‌ها هزار بازدیدکننده دارند.
در مقابل، دریاچه «ماس پاند» که در فاصله‌ای مشابه اما در منطقه‌ای کاملاً دور از مسیرهای تردد انسانی قرار دارد، تقریباً بدون اثر انسانی باقی مانده است.
نتایج نمونه‌برداری نشان داد:
- در دریاچه تیر لیک، سطح میکروپلاستیک‌ها حدود ۱۶.۵۴ ذره در هر میلی‌لیتر (mL) بوده است.
- در ماس پاند، تنها ۰.۷۳ ذره در هر میلی‌لیتر شناسایی شد.
این اختلاف ۲۳ برابری به‌روشنی نشان می‌دهد که تردد کوهنوردان عامل اصلی ورود این ذرات به محیط زیست است.
کفش‌ها و لباس‌های مصنوعی؛ عامل پنهان آلودگی
به گفته تیم کیز، دانشمند داده و سرپرست تحقیق، مواد سازنده کفش‌ها و لباس‌های کوهنوردی نقش اصلی را در این آلودگی دارند. وی در ادامه بیان کرد: کفش‌های پیاده‌روی با کفی نرم، مانند لاستیک‌های خودرو، در اثر اصطکاک با سنگ و خاک ذرات میکروسکوپی پلاستیک را جدا می‌کنند. این ذرات در هوا پخش شده و در نهایت وارد آب دریاچه‌ها می‌شوند.
علاوه بر کفش‌ها، لباس‌های ضدآب، بادگیرها و کوله‌پشتی‌هایی که از الیاف مصنوعی ساخته شده‌اند، نیز به‌مرور زمان ذرات ریز پلاستیکی را آزاد می‌کنند. این مواد توسط باد و بارش به آب‌های سطحی منتقل شده و در درازمدت در اکوسیستم‌های کوهستانی تجمع می‌یابند.
خطرات میکروپلاستیک‌ها برای انسان و محیط زیست
میکروپلاستیک‌ها ذرات کوچکی از جنس پلیمر هستند که یا به‌طور عمدی به محصولات مصرفی مانند لوازم آرایشی و شوینده‌ها افزوده می‌شوند یا از تجزیه پلاستیک‌های بزرگ‌تر مانند بطری، لباس و تایر خودرو به وجود می‌آیند.
بر اساس داده‌های علمی، تاکنون بیش از ۱۶ هزار نوع ترکیب شیمیایی پلاستیکی شناسایی شده که بسیاری از آن‌ها شامل موادی مانند BPA، فتالات‌ها و PFAS هستند. موادی که به‌گفته‌ی پژوهشگران می‌توانند به هورمون‌ها، ریه‌ها و سیستم عصبی انسان آسیب برسانند.
مطالعات جهانی نیز نشان داده‌اند که میکروپلاستیک‌ها اکنون در ابرها، باران و حتی بدن انسان یافت می‌شوند و قادرند از سد جفت و مغز عبور کنند. از سوی دیگر، تحقیقات مرتبط، ارتباط مستقیم میان قرارگیری در معرض این ذرات و التهاب مزمن ریوی و سرطان ریه را تأیید کرده‌اند.
تغییر نگاه به پوشاک و تجهیزات کوهنوردی
به گفته‌ی سامی رومانیک، پژوهشگر سازمان غیرانتفاعی Environmental Working Group که در این تحقیق مشارکت نداشته، روش‌شناسی این مطالعه «کاملاً علمی و مستدل» بوده است. سامی رومانیک می‌گوید: «داده‌ها به‌وضوح نشان می‌دهند که آلودگی میکروپلاستیک در مناطق کوهستانی بکر، نه از منابع صنعتی بلکه از طریق فعالیت‌های انسانی ظاهراً بی‌ضرر مانند پیاده‌روی و کوهنوردی وارد می‌شود.»
نویسندگان تحقیق تأکید کرده‌اند که نتایج این پژوهش باید زنگ هشدار جدی برای صنعت پوشاک و تجهیزات ورزشی باشد. به گفته آنان، شرکت‌های تولیدکننده باید به سمت طراحی محصولاتی بروند که میکروپلاستیک کمتری آزاد می‌کنند.
از سوی دیگر، خود کوهنوردان نیز می‌توانند سهمی در کاهش آلودگی داشته باشند؛ مثلاً با انتخاب کفش‌هایی با کفی سفت‌تر و بادوام‌تر، استفاده از الیاف طبیعی مانند پشم یا پنبه به‌جای مواد مصنوعی، و شست‌وشوی کمتر لباس‌های فنی تا از رهاسازی الیاف ریز پلاستیکی جلوگیری شود.
انسان، منبع پنهان آلودگی در دل طبیعت
این مطالعه نشان می‌دهد که حتی در دورافتاده‌ترین نقاط زمین نیز اثرات تمدن مدرن به چشم می‌خورد. کوهنوردانی که برای لمس طبیعت راهی کوه و جنگل می‌شوند، ناخواسته بخشی از آلودگی را با خود حمل می‌کنند.
پیام اصلی پژوهش روشن است: اگر قرار است از محیط زیست محافظت کنیم، باید از کوچک‌ترین جزئیات رفتار روزمره خود از نوع کفش گرفته تا جنس لباس آگاهانه‌تر انتخاب کنیم. تنها در این صورت است که طبیعت بکر واقعاً بکر باقی خواهد ماند.
