سیگنال افزایش نسبت پول به نقدینگی برای تورم / انتظارات تورمی بیشتر می‌شود؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، طبق گزارش مرداد ماه بانک مرکزی ، حجم نقدینگی در اقتصاد ایران به بیش از 5,401 هزار میلیارد تومان رسید که سهم بخش پول از این مبلغ، 1,216 هزار میلیارد و شبه پول 4,185 هزار میلیارد است.

بنابراین نسبت پول به نقدینگی در مرداد ماه روند صعودی خود را حفظ کرد و به بیش از 22.51 درصد رسید. به این ترتیب این نسبت به بیشترین مقدار خود از تیر ماه سال 92 رسید. اما افزایش این نسبت در مقایسه با مرداد ماه چه معنایی دارد؟

پول و شبه پول چیست؟

پول و شبه پول دو جزء تشکیل دهنده نقدینگی هستند. تعریف اقتصادی پول با تعریف عام آن متفاوت است و پول در مفهوم اقتصادی خود شامل سپرده های دیداری و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص است. سپرده‌های دیداری هم بخشی از سپرده‌ها هستند که سودی به سپرده‌گذار نمی‌دهند اما می‌توان با چک کشیدن از آنها برداشت کرد.

از سوی دیگر، شبه پول آن بخشی از نقدینگی است که نقدشونگی کمتری نسبت به پول دارد و نمی‌توان به راحتی آن را خرج کرد. سپرده‌های مدت‌دار، اوراق بدهی، اسناد خزانه و … از جمله موارد تشکیل دهنده شبه پول هستند. یکی از ویژگی‌های مهم شبه پول، ضد تورمی بودن آن در کوتاه‌مدت است. بنابراین دولت‌ها سعی می‌کنند که پول در اقتصاد را به سمت تبدیل شدن به شبه پول هدایت کنند.

با این وجود گزارش‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که نه تنها دولت در تبدیل پول به شبه پول ناموفق بوده، بلکه بخشی از شبه پول نیز به پول تبدیل شده است.

چرا نسبت پول به نقدینگی افزایش یافت؟

تعلق نگرفتن سود به سپرده‌های دیداری و البته پول نقد، باعث می‌شود که مردم تمایلی به نگهداری آن نداشته باشند. به خصوص در شرایط تورمی اقتصاد ایران که قدرت خرید پول، روز به روز کاهش می‌یابد. بنابراین مردم تنها برای خرج‌های روزمره خود پول نگهداری می‌کنند و ترجیح می‌دهند که منابع مازاد خود را در سپرده یا بازاری قرار دهند که سود به آن تعلق بگیرد.

با این تفاسیر، افزایش نسبت پول به نقدینگی در اقتصاد می‌تواند نشان‌دهنده افزایش انتظارات تورمی در میان فعلان اقتصادی باشد. از آنجا که این افراد انتظار دارند تورم در آینده نزدیک افزایش یابد، ترجیح می‌دهند که سپرده‌های بلندمدت خود را به سپرده‌های کوتاه‌مدت و یا پول نقد تبدیل کنند تا بتوانند از این منابع برای برطرف کردن نیازهای خود در کوتاه‌مدت استفاده کنند.

از سوی دیگر افزایش نسبت پول به نقدینگی می‌تواند نشان دهنده بیشتر شدن نااطمینانی فعالان اقتصادی به فضای اقتصادی کشور باشد. این نااطمینانی باعث می‌شود که مردم پول خود را به صورت نقد نگه دارند تا در مواقع مناسب، آن را وارد بازارهای موازی از جمله ارز، طلا و … کنند.

انتظارات تورمی بیشتر می‌شود؟

باید به این نکته توجه کرد که آمار بانک مرکزی مربوط به مرداد ماه بوده و با دو ماه تاخیر منتشر شده است. با رشد قیمت دلار و طلا در کنار صعود بازار سهام در چند روز گذشته، می‌توان انتظار داشت که نسبت به پول به نقدینگی هم در این بازه زمانی افزایش یافته باشد.

از سویی دیگر، شکست مذاکرات احیای برجام نیز می‌تواند عامل مهمی برای افزایش انتظارات تورمی در میان فعالان اقتصادی باشد. بنابرین ممکن است این اشخاص باز هم بر نسبت پول به نقدینگی بی‌افزایند.