به گزارش تجارت نیوز، روز شنبه، چهارم اسفندماه، دانشگاه شهید بهشتی میزبان حسین صمصامی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و نماینده مردم تهران در مجلس و وحید شقاقی شهری، استاد دانشگاه خوارزمی بود. موضوع اصلی این نشست که به همت انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی و با همکاری انجمن علمی اقتصاد دانشگاه خوارزمی برگزار شد، آسیبشناسی بودجه 1404 از منظر اقتصاد سیاسی بود.
ساختار بودجه همانند قبل از انقلاب، فشل است
صمصامی در ابتدا به موضوع شکلگیری اقتصاد بر پایه مبانی نظری و علمی اشاره کرد و توضیح داد که در ایران، دولت بر مبنای نظری شکل نگرفته و ساختار بودجه همانند قبل از انقلاب، فشل است. او افزود که در وظایف اصلی دولت تغییری ایجاد نشد، بلکه برخی نهادهای جدید بر مبنای عدالت اسلامی شکل گرفت.
صمصامی در ادامه تشریح بودجه 1404 آن را مانند بودجههای قبلی دانست و گفت که قرار نیست در سال جدید اتفاق خاصی رقم بخورد و صرفا دولت بتواند، هزینههای جاری را تامین کند.
این نماینده مجلس در بخش دیگری از صحبتهای خود به موضوع بررسی لایحه بودجه در مجلس اشاره کرد و گفت که هدف مجلس در اصلاح بودجه دولت، کم کردن میزان تورم در بودجه 1404 بود. او سپس به تشریح اقدامات انجام شده در این زمینه پرداخت و گفت: «مجلس برای این کار در ابتدا سعی کرد تا منافذ تورمزا در لایحه را شناسایی کند که در این زمینه 6 مورد که میتواند بر اقتصاد تاثیرگذار باشد، پیدا شد.»
نهادههای دامی، بیش از 100 درصد افزایش قیمت خواهند داشت
صمصامی در ادامه به تشریح 6 مورد تورمزا در لایحه بودجه پرداخت و گزینه اول را تبصره دو از بند خ دانست. صمصامی توضیح داد، که در این تبصره، ارز 28 هزار و 500 تومانی که به کالاها اختصاص داده شده بود از 15 میلیارد دلار به 12 میلیارد دلار کاهش یافت که یعنی در سال آینده، سه میلیارد دلار از کالاهای اساسی که درحال حاضر با نرخ 28 هزار و 500 تومانی تولید میشود و در اختیار مصرفکنندگان قرار میگیرد، به خصوص نهادههای دامی، بیش از 100 درصد افزایش قیمت پیدا خواهند کرد و شاهد یک تورم سنگین از این ناحیه خواهیم بود.
مورد دومی که نماینده مجلس به آن اشاره کرد، موضوع قیمت سوخت هواپیما بود. او توضیح داد که در صورت اجرایی شدن تبصره سه از بند ب، بنزین لیتری 600 تومان به حدود هفت هزار تومان میرسد که در این صورت، هر صندلی پرواز به ساعتی 280 هزار تومان افزایش پیدا میکند و در ابتدای سال این افزایش شدید صورت میگیرد.
او در ادامه گفت: «برای تعادل فرآوردههای بنزین که سال قبل حدود 80 هزار میلیارد تومان هزینه داشت، در سال جاری هزینه 65 هزار میلیارد تومانی در نظر گرفته شده است که در اینصورت، چون قیمت کالاها بر اساس نرخ توافقی است، قیمت تمام شده بنزین افزایش پیدا میکند و یارانه پنهان دولت نیز در همین مسیر به شدت زیاد خواهد شد.»
افزایش 30 تا 40 درصدی هزینه بنگاههای تولیدی در سال آینده
این استاد دانشگاه شهید بهشتی درمورد افزایش هزینههای تولید نیز اظهار کرد: «در تبصره سه از بند ب لایجه بودجه، بحث خوراک گاز صنایع مطرح است که از 6 هزار و 300 تومان به ازای هر متر مکعب به هفت هزار و 800 تومانی میرسد و در اینصورت، هزینه بنگاههای تولیدی در سال آینده حداقل 30 تا 40 درصد افزایش پیدا میکند.»
او تبصره دیگری که میتواند در بودجه 1404 تورمزا باشد را نیز موضوع تعرفه واردات گمرکی عنوان کرد و توضیح داد که با حذف نرخ 28 هزار و 500 تومانی، رقم 60 هزار تومان مبنا قرار میگیرد و واردکننده باید ارزش کالای خود را بر این اساس حساب کند و قیمت دهد که این مورد نیز اثر تورمی خواهد داشت و در سال آینده با افزایش شدید قیمتها مواجه خواهیم بود.
چیزی به نام نظام بودجهریزی در اقتصاد ایران شکل نگرفته است
در ادامه این نشست، وحید شقاقی شهری، استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی به بررسی بودجه 1404 پرداخت. او در ابتدا توضیح داد که با توجه به نقش نفت در اقتصاد کشور و دعوای دولتها بر سر رانت آن، چیزی به نام نظام بودجهریزی در اقتصاد ایران شکل نگرفته است.
شقاقی که عضو هیات عالی مجمع تشخیص مصحلت نظام است، به بررسی برنامه بودجه در این هیات پرداخت و گفت: «وظیفه هیات عالی این است که بودجه با سیاستهای برنامه هفتم توسعه انطباق داده شود. در بودجه 1404 نیز 6 مورد که با برنامه تطبیق نداشت، شناسایی شد که تورم، بهرهوری، رشد اقتصادی و صادرات غیرنفتی از موارد آن بود.»
این استاد دانشگاه خوارزمی در ادامه گفت :«در ساختار بودجه 1404 تغییری ایجاد نشده و تفاوتهای کمی که وجود دارد نیز انتظاری که داریم را برآورده نکرداند.» او در مورد اقدامات دولت و مجلس در اصلاح لایحه بودجه نیز گفت: «این دو نهاد تلاش کردند اما در نهایت گفتند که اصلاح آن در توان ما نیست و هیات عالی را در منگنه گذاشتند که بودجه را بپذیرد تا کشور بدون بودجه نماند.»
بودجه 1404 یک بازی اعداد واقعی طرف هزینه با اعداد غیرواقعی طرف درآمدهاست
شقاقی درمورد بودجه 1404 گفت: «این بودجه یک بازی اعداد واقعی طرف هزینه با اعداد غیر واقعی طرف درآمدهاست.»
این استاد دانشگاه درمورد سال آینده نیز توصیه کرد که با توجه به فشار اقتصادی حداکثری که سال آینده بر سر دولت خواهد آمد، مجلس باید به تیم اقتصادی کمک کند و توجه داشته باشد که برخی از مشکلات، محصول ناترازیهای سالیان گذشته است که الان خودشان را نشان میدهند و در آینده نیز این ناتزاریها بیشتر خواهد شد.
همچنین او اضافه کرد که هیات عالی به مجلس و دولت گوشزد کرده بود که سال آینده، سال سختی است و باید بودجه را مقاوم ببندند که در این زمینه به نقش مالیات در بودجه اشاره کرد. شقاقی توضیح داد که چارهای به غیر از کمک به دولت در این شرایط سخت نداریم و اگر پشت دولت خالی شود، در این جنگ بزرگ با آمریکا و سایر قدرتها تنها خواهد ماند.
در آینده مسئله چای دبش را در برنج و سایر کالاها خواهیم داشت
شقاقی توضیح داد: «تا زمانی که دولت بر اقتصاد احاطه نداشته باشد، مساله ارز به همین شکل خواهد بود. دولت باید بر ریال، سوخت، کالاهای استراتژیک، ارز و مصارف ارزی احاطه داشته باشد.» او همچنین هشدار داد که در آینده مساله چای دبش را در برنج و سایر کالاها خواهیم داشت.»
این استاد دانشگاه در پایان اظهار کرد که ساختار نظام بودجه در کشور دارای مشکلات اساسی است و با تغییرات جزئی قابل حل نیست که البته تغییر در ساختار، نیازمند تصمیمات سخت است و بخشی از آن نیز به ذینفعان و افراد پشت صحنه مربوط میشود.
برای مطالعه بیشتر، صفحه اقتصاد کلان در تجارتنیوز را دنبال کنید.