زهرا عبدالهی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
همکاری عربستان و روسیه تهدیدی علیه ایران/ ایران از بازار انرژی حذف می‌شود؟
بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز همکاری جدید اقتصادی میان عربستان و روسیه در حال شکل‌گیری است. مشارکتی که به نظر می‌رسد بازار انرژی ایران را تحت تاثیر قرار داده یا به عبارتی تهدیدی برای آن تلقی شود.
به گزارش تجارت‌نیوز ، نیویورک‌تایمز طی گزارشی از همکاری نوظهور اقتصادی روسیه و عربستان خبر داد. این روزنامه علل شکل‌گیری این همکاری را مقابله روسیه با انزوای حاصل از تحریم‌های غرب عنوان کرد.
همکاری اقتصادی این دو کشور موضوع تازه‌ای نیست. کمااینکه هم‌زمان در بحبوبه جنگ روسیه و اوکراین، شاهد سرمایه‌گذاری پنهان ۶۰۰ میلیون دلاری عربستان در سه شرکت انرژی روسیه بودیم.
روسیه قدرت اول خاورمیانه است؟
عربستان در طول تابستان نیز برای مقابله با تبعات کاهش واردات نفت روسیه از سوی آمریکا و کانادا و چند کشور اروپایی، اقدام به دو برابر کردن خرید نفت کوره‌ای روسیه برای استفاده در نیروگاه‌های خود کرد.
همچنین در ماه جاری روسیه و عربستان توانستند دوشادوش هم به سازمان اوپک برای افزایش قیمت‌ها فشار آورده تا به سود مشترکی برسند.
بر این اساس شاهد گرایش عربستان به مسکو و دور شدن این کشور از دوست قدیمی خود آمریکا هستیم. البته حضور کمرنگ آمریکا در خاورمیانه قابل انکار نیست و به روسیه مجال کسب عنوان قدرت اول فرامنطقه‌ای در خاورمیانه را داد.
ایران به دوستی با روسیه دل نبندد
در همین راستا روسیه از پررنگ کردن نقش خود در ایران غافل نماند. تا جایی که در انگاره‌های ذهنی مقامات کشور هنگام مواجهه با ناکامی در مذاکرات با غرب نگاه خود را به شرق به ویژه رابطه با روسیه معطوف کردند. در حالی که طبق آن توصیه معروف «نباید همه تخم مرغ‌ها را در سبد یک کشور چید» و به توسعه روابط متوازن پایدار بود.
ضمن آنکه مانع‌تراشی‌های این کشور برای ایران طی سال‌های اخیر قابل چشم‌پوشی نیست. در مصداقی بارز می‌توان به مواضع نه‌چندان دوستانه روس‌ها در موضوع پرونده هسته‌ای ایران و صدور قطعنامه‌ها علیه کشورمان در گذشته اشاره کرد.
این در حالی است که به نظر می‌رسد مواضع دولتمردان ایران در این بازه زمانی درخصوص برجام، تحت تاثیر روسیه عمل می‌کند و حفظ ارتباط با این کشور را در اولویت کار خود قرار داده است.
عربستان نیازی به ایران ندارد
همچنین عربستان و ایران به عنوان دو رقیب نفتی در سال‌ها اخیر روابط حسنه‌ای نداشتند. آخرین نمونه تعارض این دو کشور اقدام به صلح عربستان با اسرائیل است. اسرائیل پس از این ماجرا عملیات‌های تهاجمی و خرابکارانه علیه مواضع سپاه در سوریه و تاسیسات داخل ایران به انجام رسانید که به تیره شدن هر چه بیشتر روابط ایران و عربستان انجامید.
بر این اساس می‌توان گفت ایران در حال حاضر مشغول افزایش همکاری با روسیه است. حال آنکه همکاری این دو کشور چه تاثیری بر روابط فعلی گذاشته و مسیر دیپلماسی ایران را به چه سمتی می‌برد جای پرسش است.
تهدید در کمین بازار انرژی ایران
قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه به تجارت‌نیوز گفت: شکل‌گیری این همکاری ارتباطی به سیاست دیپلماسی ایران ندارد و صرفا بازار انرژی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. چراکه عربستان و روسیه هردو رقیب جدی ایران در بازار نفت و گاز هستند.
وی ادامه داد: بنابراین بر اثر شکل‌گیری این همکاری بازار هر چند کم‌رمق ایران تحت‌الشعاع تهدید صادرات قرار می‌گیرد. کمااینکه اوپک‌پلاس حاصل همکاری این دو کشور است و با تعامل شکل‌گرفته به‌راحتی می‌توانند قدرت خود را در میزان عرضه و قیمت محصول اعمال کنند.
او توضیح داد: اینکه بگوییم به خاطر همکاری این دو کشور ابعاد ارتباط سیاسی ایران تحت تاثیر قرار بگیرد غلط است. این نگاه یک طرفه به روابط اساسا شیوه جمهوری اسلامی است. قدرت‌ها معمولا سعی دارند از رقابت میان دیگر کشورها نهایت استفاده را ببرند.
ایران قاعده بازی در روابط بین‌الملل را نمی‌داند
محبعلی تصریح کرد: بنابراین روسیه با شکل دادن این همکاری با ایجاد رقابت میان عربستان و ایران از هر دو کشور به نفع خود سود می‌برد. مگر انکه ارتباط با هر یک از این دو به تعارض منافع روسیه ختم شود.
این کارشناس ادامه داد: حتی شاهد چنین قاعده‌ای از سوی روسیه بر سر ارتباط با امریکا هسیتم. اینکه بر سر ماجرای اوکراین سر جنگ با این کشور بر می‌دارد و از طرفی وقتی پای برجام به میان می‌آید در زمین آمریکا بازی می‌کند.
وی افزود: ایران باید از نگاه یک طرفه دوستی یا دشمنی مطلق در روابط خود گذر کند. در عوض روابط خارجی خود را بر اساس پارادایم اروپا و آمریکا تنطیم کند.
محبعلی در پایان یادآور شد: روسیه فعلا با توجه به باتلاقی که در اوکراین ایجاد کرده است سعی در حفظ رابطه خود با ایران دارد. در مقابل عربستان نیازی به تعامل با ایران ندارد و هر زمان پای منافعش در میان باشد به سمت ایران می‌آید. حتی در حال حاضر سعی در تحکیم رابطه خود با روسیه دارد تا به کمرنگ کردن هر چه بیشتر رابطه ایران و روسیه اقدام کند.
برای مطالعه بیشتر درباره حوزه انرژی خبر واگذاری فرآورده‌های نفتی رایگان به لبنان را دنبال کنید.
نظرات