به گزارش تجارت نیوز، پس از انتشار دود سفید از دودکش کلیسای سیستین و اعلام «هابموس پاپام» (ما پاپ داریم)، جهان با چهره‌ای نسبتاً ناآشنا به عنوان رهبر جدید کلیسای کاتولیک آشنا شد: پاپ لئو چهاردهم، یا همان کاردینال رابرت فرانسیس پرووُست. او اولین پاپ متولد آمریکاست و این امر به خودی خود لحظه‌ای تاریخی در واتیکان محسوب می‌شود. اما پرسشی که اکنون ذهن بسیاری را مشغول کرده این است که آیا او می‌تواند راه پاپ فرانسیس، یکی از برجسته‌ترین مدافعان محیط زیست و اقدام اقلیمی، را ادامه دهد؟ و نقش او در دوران بحران جهانی آب‌وهوا چه خواهد بود؟
پاپ فرانسیس، صدای بلند زمین
پاپ فرانسیس در طول دوران پاپی‌اش به عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های مذهبی در حمایت از محیط زیست شناخته شد. او با انتشار دو دستخط رسمی کلیسا درباره تغییرات اقلیمی، از جمله «در باب مراقبت از خانه مشترک‌مان» (Laudato Si)، پیام روشنی به رهبران جهان و جامعه کاتولیک جهانی ارسال کرد: مقابله با بحران اقلیمی یک وظیفه اخلاقی است.
فرانسیس در سخنرانی‌ها و اقدامات عملی خود، مانند نصب پنل‌های خورشیدی در واتیکان، بارها نشان داد کلیسا نه‌تنها باید سخنگوی محیط زیست باشد، بلکه لازم است به الگوی عملی تبدیل شود. تأکید او بر عدالت اقلیمی و نقش نابرابری در شدت‌گیری پیامدهای تغییرات آب‌وهوایی، جایگاه ویژه‌ای برای او در تاریخ کلیسا و جنبش‌های محیطزیستی به ارمغان آورد.
پاپ لئو چهاردهم چه دیدگاهی دارد؟
گرچه پاپ جدید تا پیش از انتخاب شدن به رهبری کلیسا، برای عموم چهره‌ای نسبتاً ناشناخته بود، اما شواهد نشان می‌دهد دیدگاه‌های او در خصوص محیط زیست همسو با پاپ فرانسیس است. به گزارش کالج کاردینالز- نهادی متشکل از پژوهشگران کاتولیک که وظیفه ارزیابی کاردینال‌ها برای پاپ شدن را دارد- پاپ لئو نیز به‌صراحت درباره ضرورت اقدام فوری در مواجهه با بحران اقلیمی سخن گفته است.
در سمیناری که نوامبر گذشته در رم برگزار شد، کاردینال وقت پرووُست تأکید کرد زمان «عبور از حرف به عمل» فرا رسیده است. او بر اساس آموزه‌های اجتماعی کلیسا تأکید کرد رابطه انسان با طبیعت نباید استبدادی، بلکه باید متقابل و مسئولانه باشد. او همچنین نسبت به پیامدهای مضر توسعه فناوری هشدار داد و از پذیرش فناوری‌های سبز همچون انرژی خورشیدی و خودروهای برقی در واتیکان دفاع کرد.
پاپ لئو چهاردهم سال‌ها به عنوان مبلغ مذهبی در کشور پرو فعالیت داشته و تابعیت آن کشور را نیز دارد. این پیشینه باعث شده نگاه عمیقی به بحران‌های محیطزیستی در کشورهای در حال توسعه، به‌ویژه در آمریکای لاتین، داشته باشد. به گفته کریستین آلن، مدیر اجرایی آژانس کمک‌های کاتولیک CAFOD، این موضوع به او امکان می‌دهد تا صداهای حاشیه‌ای را به مرکز صحنه جهانی بیاورد و دیدگاهی جامع‌تر از بحران اقلیمی به دست دهد.
آیا تقابل با رهبران سیاسی اجتناب‌ناپذیر است؟
پاپ لئو در مقطعی حساس از تاریخ بشر، یعنی در اوج بحران اقلیمی و دوران بی‌اعتمادی جهانی نسبت به رهبران سیاسی، به مقام پاپی رسیده است. در حالی که سطح دی‌اکسید کربن در جو زمین اکنون به ۵۰ درصد بالاتر از سطح پیشاصنعتی رسیده، دولت‌هایی مانند آمریکا تحت رهبری دونالد ترامپ سعی کرده‌اند نقش تغییرات اقلیمی در فجایع طبیعی را نادیده بگیرند.
اما به نظر می‌رسد پاپ لئو قصد ندارد در برابر این فشارها سکوت کند. او پیش از این در پلتفرم X (توییتر سابق) پست‌هایی منتشر کرده که از سیاست‌های مهاجرتی دولت آمریکا و برخی اظهارات مقامات ارشد آن انتقاد می‌کرد. این اقدام‌ها نشان می‌دهد او در برابر چهره‌های سیاسی قدرتمند نیز آماده ایستادگی است، به‌ویژه زمانی که پای اصول اخلاقی و انسانی در میان باشد.
صدای اخلاقی جهان
پاپ، فراتر از مقام مذهبی، صدایی اخلاقی در جهان امروز است؛ صدایی که می‌تواند فراتر از مرزهای سیاسی و دینی، وجدان عمومی را بیدار کند. پاپ فرانسیس از این صدا برای ترویج عدالت اقلیمی بهره برد و اکنون بسیاری از فعالان و نهادهای محیطزیستی امیدوارند پاپ لئو نیز همین مسیر را ادامه دهد.
کریستین آلن از CAFOD در بیانیه‌ای گفته است: «اکنون بیش از هر زمان دیگری جهان نیازمند صدای اخلاقی قوی و استوار است.» او تأکید می‌کند که پاپ لئو می‌تواند در پاسخ به چالش‌های امروزی از جمله تغییرات اقلیمی و بحران بدهی جهانی، همانند اسلاف خود، نقشی پررنگ ایفا کند.
در حالی که جهان با بحرانی کم‌سابقه در حوزه محیط زیست دست‌وپنجه نرم می‌کند، پاپ لئو چهاردهم با سابقه‌ای روشن در دفاع از ارزش‌های اخلاقی و دغدغه‌های محیطزیستی، به عنوان چراغ امیدی در واتیکان ظاهر شده است. اگرچه زمان نشان خواهد داد که او چگونه این وظیفه خطیر را بر دوش می‌کشد، اما نشانه‌های اولیه نوید ادامه راه پاپ فرانسیس را می‌دهند. پاپ جدید می‌تواند با صدای رسا و عملگرایانه‌اش، الهام‌بخش تحولی اخلاقی در برخورد جهانی با بحران اقلیم باشد.
