به گزارش تجارت نیوز، «هزینه فرصت» به بالاترین ارزش جایگزینی اشاره دارد که برای اتخاذ یک تصمیم از آن صرف‌نظر می‌کنیم. این گزارش به توضیح مفهوم «هزینه فرصت» در قالب خرید قهوه روزانه پرداخته است. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان اغلب خریدهای کوچک روزانه را در حساب‌های ذهنی «پول خرد» طبقه‌بندی می‌کنند و بررسی دقیق انجام نمی‌دهند.
تصویر ارائه‌شده نشان می‌دهد که اگر مصرف‌کنندگان به‌جای خرید روزانه لاته گراند به قیمت ۵.۷۵ دلار، همین مبلغ را سرمایه‌گذاری می‌کردند، چگونه می‌توانستند بازدهی قابل‌توجهی کسب کنند.
رشد قیمت‌های استارباکس
قیمت‌های استارباکس طی دهه اخیر تغییرات قابل‌توجهی داشته است. بر اساس تحقیقات، قیمت لاته گراند از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴ حدود ۲۲ درصد افزایش یافته و از ۳.۶۵ دلار به ۴.۴۵ دلار رسیده است. همین امر به تنهایی «هزینه فرصت» قهوه‌های استارباکس را افزایش می‌دهد. در سال ۲۰۲۴، میانگین قیمت لاته در کل ایالات متحده به ۵.۴۶ دلار رسید. این روند صعودی قیمت‌ها باعث شده تا مصرف‌کنندگان بیش از پیش درباره هزینه‌های روزانه خود تفکر کنند.
مصرف‌کنندگان به‌طور فزاینده‌ای نسبت به این افزایش قیمت‌ها اعتراض می‌کنند و بسیاری از آن‌ها به گزینه‌هایی مانند دستگاه‌های نسپرسو در خانه روی آورده‌اند. این تغییر رفتار نشان‌دهنده حساسیت بالای مصرف‌کنندگان نسبت به قیمت در خریدهای کوچک اما تکراری است.
مفهوم هزینه فرصت در خریدهای روزانه
هزینه فرصت به بالاترین ارزشی اشاره دارد که برای اتخاذ یک تصمیم از آن (به عنوان گزینه دوم) صرف‌نظر می‌کنیم. این مفهوم زمانی که چنین تکرارشونده است، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان اغلب خریدهای کوچک روزانه را در حساب‌های ذهنی «پول خرد» طبقه‌بندی می‌کنند و بررسی دقیق انجام نمی‌دهند.
ریچارد تیلر، اقتصاددان رفتاری، توضیح می‌دهد که بسیاری از هزینه‌های کوچک و روتین، ثبت نمی‌شوند. مثال‌هایی مانند خرید شکلات یا قهوه در کافه‌تریای محل کار، نادیده گرفتن چنین اقلامی معادل رویه سازمانی تخصیص هزینه‌های کوچک به صندوق «پول خرد» است که تحت بررسی حسابداری معمول قرار نمی‌گیرد.
سناریوهای سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۴
اینفوگرافیک سه سناریوی سرمایه‌گذاری را برای مبلغ ۲ هزار و ۹۵ دلار، معادل خرید روزانه قهوه ارائه می‌دهد. اولین گزینه، سرمایه‌گذاری در حساب پس‌انداز پربازده با چهار درصد بازدهی است که منجر به کسب ۲ هزار و ۱۷۹ دلار می‌شود.
گزینه‌های سرمایه‌گذاری در سهام عملکرد بسیار بهتری داشتند. شاخص S&P 500 در سال ۲۰۲۴ بازدهی ۲۴.۲ درصدی را ثبت کرد که مبلغ سرمایه‌گذاری شده را به ۲ هزار و ۶۰۳ دلار تبدیل می‌کرد. این دومین سال متوالی بود که این شاخص بازدهی بالای ۲۰ درصد را تجربه کرد. آخرین بار چنین روندی در اواخر دهه ۱۹۹۰ رخ داده بود.
دو سهم برجسته انویدیا (Nvidia) و پالانتیر (Palantir) که در اینفوگرافیک ذکر شده‌اند، عملکرد فوق‌العاده‌ای در سال ۲۰۲۴ داشتند. انویدیا با ۱۷۱.۲ درصد رشد و پالانتیر با ۳۴۰.۵ درصد رشد بهترین عملکرد را در میان سهام S&P 500 ثبت کردند. این عملکرد در درجه اول به موقعیت قوی آن‌ها در حوزه هوش مصنوعی مربوط بود.
پالانتیر که بهترین سهم S&P 500 در سال ۲۰۲۴ محسوب شد، مبلغ ۲ هزار و ۹۵ دلاری سرمایه‌گذاری شده را به ۹ هزار و ۲۲۹ دلار تبدیل می‌کرد. انویدیا نیز عملکرد چشمگیری داشت و همین مبلغ را به پنج هزار و ۶۸۲ دلار تبدیل می‌کرد. با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که این سهام اکنون به شدت گران‌قیمت شده‌اند و نسبت قیمت به فروش آینده‌شان بسیار بالا است.
رفتار مصرف‌کننده و جنبه‌های روانشناختی
تحقیقات در حوزه اقتصاد رفتاری نشان می‌دهند که مصرف‌کنندگان در تصمیم‌گیری‌های مالی تحت تاثیر عوامل روانشناختی متعددی قرار می‌گیرند. یکی از این عوامل، لنگر ذهنی (Anchoring) است که در آن مصرف‌کنندگان بر اساس قیمت مرجع ذهنی خود خرید می‌کنند.
کافئین نیز نقش جالبی در رفتار خرید دارد. تحقیقی که در دانشگاه تجاری کپنهاگ انجام شد، نشان داد که مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین قبل از خرید باعث افزایش ۵۰ درصدی هزینه‌ها می‌شود. این یافته نشان می‌دهد که محیط کافه‌ها ممکن است مصرف‌کنندگان را تحت تاثیر قرار دهد تا بیش از نیاز خود خرید کنند.
عوامل موثر بر مصرف قهوه
مطالعات نشان می‌دهند که عوامل اصلی موثر بر خرید قهوه شامل کیفیت، طعم و عطر، عادات مصرف‌کنندگان، قیمت و برند هستند.
عادت به ویژه یکی از مهم‌ترین عوامل محسوب می‌شود؛ چراکه بسیاری از مصرف‌کنندگان خرید قهوه را بخشی از روتین روزانه خود می‌دانند.
تورم و گرانی زندگی، باعث تغییر الگوهای مصرف شده است. بسیاری از خانواده‌ها اکنون درباره خریدهای کوچک مانند قهوه فکر می‌کنند که قبلا یک هزینه بدیهی محسوب می‌شد. این تغییر رفتار نشان‌دهنده حساسیت فزاینده مصرف‌کنندگان نسبت به هزینه‌های روزانه است.
آیا همه‌چیز در نظر گرفته شده؟
مهم است که توجه داشته باشیم این تحلیل دارای محدودیت‌هایی است. عملکرد سهام در گذشته نمی‌تواند تضمینی برای آینده باشد و سرمایه‌گذاری در سهام همواره با ریسک همراه است. همچنین، ارزش‌های غیرمالی قهوه، مانند لذت، داشتن روتین یا شادی کوچکی که به زندگی روزانه می‌بخشد، چیزهایی است که نمی‌توان آن‌ها را با دلار اندازه‌گیری کرد.
علاوه بر این، هزینه‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری مانند کارمزد، مالیات بر سود سرمایه و تورم در این محاسبات در نظر گرفته نشده است. در واقعیت، بازدهی خالص کمتر از ارقام ارائه‌شده خواهد بود.
آگاهی از هزینه فرصت در خریدهای روزانه می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های مالی بهتر کمک و مصرف‌کنندگان را تشویق به تفکر بیشتر درباره الگوهای مصرف خود کند.
