اولین چراغ در تاریکخانه شهرداری تهران

میلاد مرادی: این روزها شهرداری تهران درگیر حاشیه‌های فراوان مربوط به رفتن محمدعلی نجفی از ساختمان بهشت بود.

به گزارش تجارت‌نیوز ، سه‌شنبه این هفته اتفاق مهمی در جهت ارتقا شفافیت در این مجموعه عریض‌و‌طویل افتاد. اتفاقی که در میان اخبار مربوط به حاشیه‌های استعفا، گم شد.

شهرداری تهران از آن دسته ارگان‌های عمومی بود که همواره به علت نبود شفافیت لازم در آن، به باد انتقاد گرفته می‌شد. با این حال، سکان‌داران جدید در ساختمان بهشت، از همان ابتدا وعده دادند تا فعالیت‌های شهرداری شفاف‌تر شود.

روز سه‌شنبه اخیر به طور رسمی از «سامانه شفافیت شهرداری تهران» در سالن همایش‌های برج میلاد رونمایی شد. در معرفی این سامانه باید گفت که متشکل از دو بخش اصلی یعنی «قراردادهای کلان شهری» و «لایحه بودجه 97» است.

قراردادهای شهرداری تهران به علت دارا بودن پروژه‌های عمرانی مختلف، همواره مورد توجه قرار گرفته است. بخش «قراردادهای کلان شهری»، 21 صفحه است که 308 قرارداد مختلف را نشان می‌دهد. «موضوع قرارداد»، «نام پیمانکار»، «نام کارفرما» و «مبلغ نهایی قرارداد» از جمله اطلاعاتی هستند که مشخص شده‌اند.

با این حال اگر فردی بخواهد اطلاعات بیشتری از هر قرارداد کسب کند، می‌تواند بر روی «جزییات بیشتر» هر قرارداد کلیک کند. در این بخش اطلاعاتی مانند «نام امضاکننده قرارداد از طرف پیمانکار»، «تاریخ انعقاد قرارداد»، «مدت قرارداد»، «روش انتخاب قرارداد»، «شناسه ملی»، «کد اقتصادی»، «شرح خدمات» و «مالیات بر ارزش افزوده» آمده است.

بخش دیگر این سامانه که مربوط به بودجه 97 است، پنج بخش اصلی دارد که شامل «اطلاعات کلی بودجه پیشنهادی 97»، «گزارشات منابع بودجه»، «گزارشات مصارف بودجه»، «جزئیات منابع بودجه» و «جزئیات مصارف بودجه» است. در این بخش اطلاعات تفضیلی‌تر مربوط به هر بخش از بودجه به صورت فایل اکسل قابل دسترسی است.

نکته اصلی که در سامانه شفافیت شهرداری تهران قابل‌توجه است، قابل‌فهم بودن داده‌ها برای عامه مردم است. چرا که یکی از فاکتورهای اصلی شفافیت در بستر اینترنت برای سازمان‌های عمومی، قابل‌ درک بودن این اطلاعات برای عموم مردم است.

بنابراین اگرچه تاریکخانه شهرداری تهران هنوز هم به شفافیت بیشتر نیاز دارد. اما این اقدام را می‌توان گامی بسیار مثبت در وهله اول دانست. کمااینکه مجموعه جدید شورای شهر قبلا نیز نسبت به شفافیت در جلسات این شورا اقدام کرده بودند.

به نحوی که در سایت شورای شهر تهران و در بخش صورت‌جلسات، محتوای هر جلسه شامل حضور و غیاب، موضوعات مطرح شده در جلسه، نحوه تصمیم‌گیری در مورد آنها، موضع‌گیری اعضای شورا در مورد موضوعات مختلف و پاره‌ای از موارد دیگر به صورت فایل پی‌دی‌اف در دسترس عموم قرار داده شده است.

ایجاد شفافیت در پارلمان‌ها و شوراهای محلی و ملی، در اصول حکمرانی امروز بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. چرا که شفافیت و در دسترس قرار دادن اطلاعات برای مردم، منجر به تقویت نظارت عمومی بر سیاست‌گذاران و همچنین دریافت نظرات شهروندان برای اداره بهتر یک شهر یا کشور می‌شود. در ادامه، نحوه چگونگی شفافیت در برخی از شورای شهرهای مختلف جهان بررسی می‌شود.

شفافیت در پارلمان‌های محلی و شهری از چندین جنبه مانند شفافیت مالی، حضور و غیاب، وجود تعارض منافع و… حائز اهمیت است. براساس گزارش وب‌سایت «شفافیت برای ایران»، شورای یکی از شهرهای کشور کانادا اطلاعات ریزی را از میزان حقوق‌و‌دستمزد و مبالغ پرداخت شده به هر یک از اعضای شورای شهر منتشر می‌کند.

همچنین شورای شهر شیکاگو آمریکا نیز اطلاعات ریز و تفضیلی از جلسات شورای شهر را در اختیار عموم شهروندان قرار می‌دهد.

ایجاد شفافیت در جلسات پارلمان‌های محلی و ملی موارد مختلفی را شامل می‌شود. حضور و غیاب اعضا در هر جلسه، مشروح مذاکرات در جلسات به صورت صوت، متن، ویدئو، شفافیت اطلاعات مالی و حقوق‌و‌دستمزد و رای اعضا شورا در هر زمینه از جمله این موارد است.

اکنون که شهرداری و شورای شهر تهران گام اول را در زمینه شفافیت در حکمرانی شهری برداشته‌اند، انتظار می‌رود که این روند کماکان ادامه داشته باشد. تا نه تنها الگویی برای سایر سازمان‌ها و بخش‌های عمومی باشد، بلکه موجبات تقویت نظارت عامه مردم و مشارکت شهروندان در حکمرانی را فراهم آورد.