به گزارش تجارت‌نیوز، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی تحت عنوان «استخراج رمزارزها و نقش نظارتی مجلس شورای اسلامی»، موضوع استخراج رمزارزها را با محورهای صرفه اقتصادی، ملاحظات سیاسی استخراج در بخش خصوصی و ملاحظات سیاسی استخراج با استفاده از منابع بخش دولتی مورد بررسی قرار داده است.
در ابتدای این گزارش ذکر شده است که استخراج رمزارزهایی که در حال حاضر در کشور رواج دارد به صورت محسوس بر الگو و حجم مصرف برق در کشور اثرگذارند. از آنجایی که تشخيص دستگاه‌های استخراج رمزارز در مبادی گمرکی به سادگی امكان‌پذیر نيست، با نظارت بر الگوی مصرف برق و الگوی ترافيک اینترنت می‌توان افراد حقيقی یا حقوقی را شناسایی کرد که مبادرت به استخراج این رمزارزها می‌کنند.
بر اساس این گزارش صرفه اقتصادی استخراج رمزارز برای کشور در این است که علاوه بر ایجاد یک منبع درآمدی غيرقابل تحریم، درآمد شبكه برق کشور را نيز افزایش دهد و حتی درآمد مالياتی برای دولت به همراه داشته باشد. اما نوسانات بالای ارزش رمزارزهای جهان‌شمول، ریسک مشارکت مستقيم و غيرمستقيم دولت، بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری را در این حوزه را افزایش می‌دهد.
مرکز پژوهش‌های مجلس برای ساماندهی استخراج رمز مصوبات ارز در بخش خصوصی هم زیرساخت قانونی فعلی تا حد زیادی کفایت می‌کند، معتقد است در شرایط کنونی نيازی به وضع قوانين جدید نباشد و بسترهای نهادی مورد نياز از طریق دولت قابل تدوین است.
چهار نقش نظارتی مجلس بر حوزه رمزارزها
اما این مرکز برای مجلس چهار نقش نظارتی قائل است، اول، پيگيری وزارت نيرو با همكاری وزارت صمت برای تدوین آیين‌نامه و شيوه‌نامه سرمایه‌گذاری در توليد و مصرف برق مورد نياز برای استخراج؛ دوم، پيگيری اجرای سازوکار اخذ ماليات از رمزارزها توسط سازمان امور مالياتی است.
سوم نقش نیز نظارت بر عملكرد گمرک جمهوری اسالمی در مورد استقرار سازوکار نظارت بر واردات تجهيزات با همكاری سازمان امور مالياتی، وزارت ارتباطات و وزارت نيرو است.
در چهارمین نقش مجلس باید بر عملكرد وزارت نيرو، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان گمرک، سازمان امور مالياتی و بانک مرکزی در شناسایی فعاليت‌های اعلام نشده در زمينه استخراج و عدم بازگشت درآمد حاصل از استخراج به کشور نظارت داشته باشد.
مصرف برق در همه رمزارزها قابل توجه نيست
موضوع برق مصرفی در این حوزه از مباحث پرمناقشه است، استدلال برخی در این خصوص این است که با استخراج بیت کوین به شبکه برق کشور فشار وارد می‌شود.
اما در این گزارش آمده است که مصرف برق در همه رمزارزها قابل توجه نيست و در مورد برخی دیگر از رمزارزها، یک منبع رایانشی بلااستفاده با کمک فناوری رمزارزها قابل استفاده و معامله می‌شود. استخراج رمزارزها در ساعات افت تقاضای مصرف برق می‌تواند ضریب بار برق را تصحيح و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در توليد برق با استفاده از منابع فسيلی ارزان را توجيه‌پذیر کند.
در خصوص مقررات‌گذاری در مورد رمزارزهایی که استخراج آنها بر پهنای باند اینترنت اثرگذار است به وزارت ارتباطات مربوط می‌شود و اگر استخراج رمزارزی بر مصرف انرژی برق کشور اثرگذار باشد، وزارت نيرو باید در زمينه توزیع و حفظ پایداری شبكه برق کشور پاسخگو باشد.
وزرات ارتباطات در این حوزه باید مقررات‌گذاری در مورد رمزارزهایی که استخراج آنها بر پهنای باند اینترنت اثرگذاراست را انجام دهد.
اما اگر استخراج رمزارزی بر مصرف انرژی برق کشور اثرگذار باشد، وزارت نيرو باید در زمينه توزیع و حفظ پایداری شبكه برق کشور پاسخگو باشد.
وزارت نیروز نیز می‌تواند تعرفه برق استخراج رمزارزهای انرژی‌بر و (با تشخيص وزارت صنعت، معدن و تجارت) مكان‌هایی که استخراج رمزارز در آنها مجاز است مانند شهرک‌های اختصاصی را تعيين کند و بدون ایجاد مجوز جدید و فرایندهای اداری مازاد با تكيه بر فرایند خوداظهاری در سامانه گمرک نسبت به ساماندهی این حوزه اقدام کند تا کنتورهای برق خاص این کسب وکارها به آنها اختصاص یابد.
نقش بانک مرکزی برای اجرای رمزارزها چیست؟
نقش بانک مرکزی در زمینه فعالیت رمزارزها این است که باید تكاليف شورای عالی اقتصاد در زمينه بازگشت ارز حاصل از صادرات با استفاده از سامانه‌های سنا و نيما را در استخراج رمزارزها اجرایی کند یا به مراکز مبادله رمزارز مجوز و اطلاعات لازم را در اختيار سازمان امور مالياتی قرار دهد و مانع از خرید و فروش ارز حاصل از استخراج برای مقاصد سوداگرانه شود.رمزارزها باید مالیات بدهند
شرح وظیفه سازمان امور مالیاتی در این خصوص این گونه است که باید با استفاده از اختيارات خود درخصوص اخذ ماليات با استفاده از اطالعات سامانه خوداظهاری و اطلاعات سامانه‌های سنا و نيما و اطلاعات عام رمزارزها مانند سختی استخراج، ماليات بر استخراج رمزارزها را به صورت خودکار و علی‌الراس دریافت کرده و با دریافت مدارک هزینه از استخراج‌کنندگان و استعلام آنی از شرکت برق و گمرک، ماليات اضافی را به آنها عودت دهد.
از نظر مرکز پژوهش‌های مجلس استخراج رمزارزها نباید از پرداخت مالیات معاف باشند.
نیاز به همکاری ایران و چین
مرکز پژوهش‌های مجلس این موضوع را مطرح کرده است که با توجه به اینكه در زمستان تعرفه برق در ایران قابل کاهش یافتن است و دولت چين نيز قصد مدیریت بيشتر بر حوزه استخراج رمزارز را دارد، باید سياست‌گذاران کشور زمينه لازم برای همكاری ميان بخش‌های خصوصی دو کشور را فراهم کنند.
شناسایی استخراج‌کنندگان با بررسی الگوی مصرف برق و ترافيک اینترنتی
راهکار این گزارش برای شناسایی دقیق استخراج‌کنندگان از طریق بررسی الگوی مصرف برق و تحليل ترافيک اینترنتی آنها در کنار ساماندهی با ایجاد سازوکار خوداظهاری استخراج‌کنندگان در کنار اعمال جرائم بازدارنده برای کسانی که خوداظهاری نكنند و اعلام مناطق جغرافيایی که استخراج رمزارزهای انرژی‌بر در آنها مجاز یا ممنوع است، باید با همكاری مشترک وزارت نيرو، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت صنعت و معدن و بانک مرکزی انجام شود.
