به گزارش تجارت‌نیوز، قیمت گندم با وجود گذشت حدود پنج ماه از سال همچنان بلاتکلیف است. دولت وعده خرید هر کیلو گندم به نرخ 15 هزار تومان را به کشاورزان داده بود اما در عمل 11500 تومان با آنها حساب کرد. گندمکاران به این قیمت اعتراض کردند و مسئولان، نمایندگان مجلس و فعالان صنفی به آنها وعده اصلاح آن را دادند اما تا کنون دولت تصمیم خاصی در این زمینه نگرفته است.
تنها نکته‌ای که فعلا مسئولان وعده آن را داده‌اند پرداخت مابه‌التفاوت نرخ پرداختی تا 15 هزار تومان است. حتی با وجودی که قاسم پیشه‌ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی در دومین روز مرداد وعده بود که دولت در جلسه‌ای که قرار بود آن روز برگزار شود در مورد نرخ خرید تضمینی گندم تصمیم می‌گیرد، همچنان خبری در این مورد منتشر نشده. این در حالی است که گندمکاران خواهان افزایش قیمت گندم به نرخ 17 هزار تومان هستند.
در چنین شرایطی، برخی مسئولان دولتی از جمله رئیس سازمان برنامه و بودجه، همان نرخ 15 هزار تومانی مصوب (یا حتی 11500 تومانی پرداختی) را برای هر کیلو گندم قابل قبول می‌دانند اما برخی از نمایندگان مجلس در ماه‌های اخیر به دنبال افزایش نرخ این کالای اساسی بوده‌اند. البته رئیس‌جمهور نیز اواسط اردیبهشت دستور اصلاح قیمت گندم را صادر کرد و هر هفته هم وعده‌هایی در این زمینه داده می‌شود.
مساله عدم تحقق وعده‌ها است
همین عدم تحقق وعده‌های مداوم، بر ناراضایتی گندمکاران افزوده است. به ویژه که دولت به آنها اجاره صادرات هم نمی‌دهد. در مورد اینکه آیا دولت باید به خواست کشاورزان پاسخ مثبت داده و قیمت گندم را افزایش دهد یا خیر، میان کارشناسان اختلاف نظر وجود دارد. گو آنکه فاطمه پاسبان، کارشناس کشاورزی چندی پیش در گفتگو با تجارت‌نیوز از موضع گندمکاران، هم در مورد قیمت و هم آزادسازی صادرات حمایت کرد. او هشدار داد اگر دولت، کشاورزان را راضی نکند به دلیل نبود برنامه‌ریزی در ایران، نمی‌تواند گندم مورد نیاز کشور را از طریق واردات تامین کند. به گفته او، این موضوع امنیت غذایی کشور را با خطر مواجه می‌کند (مشروح این گفتگو را در مطلب قیمت گندم تیر 1402 بخوانید.)
اما سعید مشکانی، کارشناس اقتصادی، در این مورد به تجارت‌نیوز گفت که گندم در ایران در صورت پرداخت مبلغ 15 هزار تومان، گران‌تر از بازارهای جهانی خواهد بود. او معتقد بود کشاورز ایرانی گندم را با استفاده از کود یارانه‌ای و آب‌های زیرزمینی کشت می‌کند و طبیعی است که صادرات آن ممنوع شود. او راه‌حل مشکلات موجود را خودداری از قیمت‌گذاری دستوری در همه مراحل تولید و عرضه و همچنین برنامه‌ریزی برای معیشت جایگزین کشاورزان دانست. او در عین حال، معتقد بود که دولت می‌تواند گندم مورد نیاز را از بازارهای جهانی تامین کند ولی نبود برنامه‌ریزی است که کار را مشکل می‌کند (مشروح این گفتگو را در مطلب قیمت گندم مرداد 1402 بخوانید.)
با وجود این، به نظر می‌رسد که ارائه وعده‌های متعدد در طول ماه‌های اخیر و هر هفته موکول کردن موضوع به هفته دیگر، یکی از عوامل اصلی ناراحتی و ناراضایتی کشاورزان باشد. اینکه رئیس‌جمهور دستور اصلاح قیمت گندم را بدهد و بعد از حدود دو ماه نه تنها اتفاقی رخ ندهد که همان مابه‌التفاوت 3500 تومانی هم پرداخت نشود، قابل قبول نیست.
کمبود اعتبار دولت برای افزایش قیمت گندم
در این میان، مساله کمبود بودجه هم مهم است. تجارت‌نیوز چندی پیش گزارش داد که دولت تنها در صورت خرید گندم به همین قیمت 11500 تومان با کسری بودجه مواجه نمی‌شود. حتی پرداخت نرخ مصوب 15 هزار تومانی هم نیاز به دریافت اعتبار بیشتر دارد (برای اطلاعات بیشتر در این مورد گزارش اعتبار خرید گندم را بخوانید.)
به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس هم به خوبی به موضوع کمبود اعتبار دولت واقف هستند. در همین روزهای اخیر، رحیم زارع عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس به فارس گفت اگر دولت برای افزایش قیمت خرید گندم متمم بدهد، نمایندگان حاضر هستند به سرعت موضوع را بررسی کنند.
مساله بودجه در میزان پرداختی‌ها به گندمکاران هم مشخص هستند. کشاورزان مطالبات خود را علی‌الحساب و با تاخیر دریافت می‌کنند. اخیرا مهر گزارش داده است، «تاکنون بیش از ۸ میلیون تن گندم خرید تضمینی شده که مبلغ آن بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان می شود؛ از این مبلغ فقط ۶۲ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است.»
البته به گفته علی قلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران بر اساس قانون مهلت دولت برای تسویه حساب با گندمکاران، 24 ساعت است و در صورت تأخیر پرداخت هزینه، مسئولان باید مطابق با سود روزشمار بانک مرکزی هزینه تأخیر را به کشاورزان بپردازند.
با وجود این در شرایطی که دولت برای خرید گندم با نرخ مصوب هم اعتبار کافی در اختیار ندارد، مشخص نیست که آیا گندمکاران موفق به دریافت هزینه تاخیر هم می‌شوند یا خیر.
کل کشاورزان ایران تصمیم گرفتند کشت گندم حداقل به نصف برسانند ، آخه جهد کشاورزی برای گندمکار چکار کردی که روی قیمت محصولش با نصف قیمت و پرداخت معوق چانه میزنی ؟ من که وزارت کشاورزی بو به رسمیت نمیشناسم
نمایندگان مجلس هیچ کاری برا کشاورزان نکردن خود دولت میخواد پرداخت بکنه
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما و مسئولین محترم
بنده نیز مثل مابقی عزیزان صاحب زمین کشاورزی هستم حال سؤال اینه که مسئول محترم شما برای دیر کرد وام بانکی از ما و دیگر عزیزان سود میگیرین که واقعا حرام است حال که پول گندم باید تا 24 ساعت بعد تحویل کشاورز پرداخت شود را ندادین چه انتظاری دارید که مردم هم به شما و طرح های که میریزین اعتماد کنن
وجدان خودتان را قاضی کنید
نرخ گندم را طبق همان چهار اصل قانون حساب کنید وپول ما کشاورزان بینوا را پرداخت کنید
میخوان پول گندم واریز کنن حالا نمایندگان مجلس شیر شدن باید پول گندم واریز شود خودشون میخوان بدهند بعد می‌گوید ما پول گندم واریز کردیم برو بابا رای گیری نزدیکه شیر شدید
بخدا بدهکاریم بدهکار قیمت ۱۵۰۰۰ هیچ دردی دوا نمی‌کند بخاطر رضای خدا پول کشاورزان پرداخت کنید
اگه کشاورزها متحد بشن سالی دیگه کشاورزی نکنن این دولت بی در پیکر فلج کنند میفهمن ارزش کشاورز چقدر هست اینقد ما رو اینطوری زجر نمیدن ..
انشالله انتخابات جبران میکنیم،،، همش میگیم هفته ای اینده میابیم رای میدیم،،،،
من یه کشاورزم واقعا نمیصرفه کشت کرد تصمیم گرفتم سال آینده گندم نکارم چون واقعا خسته شدم از این گدا بازی ها و پول دادن دولت ،کمباین برا من کار کرده پولشو نقد میخاد من چکار کنم الان با این همه هزینه ها تا کی بمونیم پولمون رو بدن ،بخدا پول کارگری هم برامون نمیمونه
خودشون ک ماهی خدا تومن ب حسابشون میاد غصه ما قسر کشاورزو نمیخورن ک فقط ب خدا واگذارشون میکنم همه امیدمون ب همین پول بود
خواهشاً یکی بزنه توی دهن این دولت وپول گندم بگیره بده ما
آقا اصلا تو دهن چرا بزنیم.۷۵تن گندم تحویل دادم همون مابه‌التفاوت ۳۵۰۰رو بهم بدین.بخدا کشاوز و کشاورزی خرج داره.ما چک دادیم برا دوماه پیش الان داریم نزول اون چک رو ميديم.والا ما هم آدم هستیم خانواده و خرج داریم. بنده کشت گندم دیگه نمیکنم میرم سمت چغندر هم سودش بیشتره هم زودتر پول میدن
برای ۹۰ تومن ده میلیون سود یک ماه دادم ،
احسنت حرف حق زدی
نه سود میخوام همون ۱۵ هزارتومان بدن بابا همه مشکل داریم ۵ماه تحویل دادم مابه تفاوت هر هفته مبگن هفته اینده اقای ریسی انشالله امسال هم گذشت ولی بفکر واردات باش هم شما وهم مسعولین بی ارزه شما وانتخابات هم نزدیکه کاری کردید که ادم دیگه به هیچ احد ناسی اعتماد نکنه
بابا به کی بگیم ما کشاورزان خیلی به این پول نیاز داریم به خدا این انقد که مارا سر کار گذاشتیت دیگه هیچ انگیزی به کاشت گندم نداریم پول ملت بدید هرروز این هفته بابا به خدا هزار ما هم مشکل داریم