به گزارش تجارت نیوز، موضوع مقایسه قیمت بنزین با دیگر کالاها در چندین سال گذشته به طرز چشمگیری افزایش یافته است. تا جایی که برخی از مسئولان، قیمت بنزین را با دیگر کالاهای اساسی همچون آب مقایسه می‌کنند. پیشی گرفتن قیمت آب از بنزین توجیهی است که بیشتر موافقان سیاست بالا بردن قیمت بنزین به آن چنگ می‌زنند.
آیا قیمت بنزین کمتر از قیمت آب است؟
در توجیه نامبرده، معمولاً برخی فاکتورها نادیده گرفته می‌شوند. از جمله آنکه باید توجه داشت در محاسبه قیمت نهایی آب آشامیدنی، تنها خود آب لحاظ نشده و هزینه بطری، درِ محصول و… لحاظ شده‌اند.
بهرام پارسایی، نماینده سابق مجلس، در پستی در شبکه ایکس نوشت: «مایه تاسف است که معاون اجرایی رئیس جمهوری نداند قیمت آب معدنی به لیتری 200 ریال یعنی یک صدم قیمت بنزین هم نمی‌رسد. قیمتی که او عنوان کرد مربوط به بطری، درب بطری، لیبل و… است، نه آب! با قیاس‌های پوپولیستی به شعور مردم ایران توهین نکنید.»
این یکی از مغالطه‌هایی است که معاون اجرایی رئیس‌جمهوری هم بارها به آن اشاره کرده است. در حالی که قیمت آب معدنی بدون در نظر گرفتن موارد دیگری که صرف محصول نهایی می‌شود، بسیار پایین‌تر از قیمت بنزین است. از این رو، قیاس قیمت آب معدنی و بنزین قیاسی نادرست است.
آیا می‌توان تمامی کالاها را با هم یکدیگر کرد؟
پیش‌تر پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره ادعای مصرف‌گرا بودن مردم توضیح داد: «منطقاً ایرانیان صبح، ظهر و شب بنزین نمی‌خورند و صرفاً آن را در باک خودرو می‌ریزند تا جابه‌جا شوند. شرایط اقتصادی نیز به گونه‌ای نیست که مردم، وقت و پول مازادی برای چرخ زدن در خیابان‌ها داشته باشند. بنزین در خودروهایی ریخته می‌شود که مصرف سوخت‌شان سه تا چهار برابر استاندارد جهانی است.»
از این اظهارات می‌توان دریافت که با توجه به متفاوت بودن نوع مصرف کالاهای مختلف، نمی‌توان میزان مصرف آنها را با یکدیگر مقایسه کرد.
پیش‌تر محمود اولاد، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: افزایش مصرف بنزین به سیستم حمل‌ونقل برمی‌گردد. چراکه مردم بنزین را مانند آب مصرف نمی‌کنند. تقاضای بنزین مشتق‌‌شده از تقاضای حمل‌ونقل است. به دلیل نیاز به حمل‌ونقل، مصرف بنزین هم افزایش می‌یابد.
با توجه اظهارات این دو کارشناس اقتصادی، باید گفت برای تحلیل میزان مصرف یک کالا باید به نوع مصرف و تابع تقاضای آن نگاه کرد. کشش تقاضا، یعنی میزان حساسیت مصرف‌کننده نسبت به قیمت، عاملی مهم است. کشش قیمتی بنزین پایین است و با افزایش قیمت آن، در میزان مصرف آن کاهش چشمگیری رخ نخواهد داد. آب معدنی هم یک کالای اساسی است و میزان مصرف آن را نمی‌توان به‌راحتی کاهش داد. اما بنزین و برخی دیگر از حامل‌های انرژی، نوع مصرف متفاوتی دارند.
از این رو، عجیب است که معاون اجرایی رئیس‌جمهوری، بدون توجه به تفاوت نوع مصرف بنزین با آب و همچنین ندانستن قیمت آب، همچین اظهاراتی را در یک برنامه تلویزیونی مطرح کرده است.
مصرف بالای بنزین به دلیل پرمصرف بودن مردم نیست
این مغالطه نمی‌تواند مبنایی برای گران کردن قیمت بنزین باشد و اگر بنزین هم گران شود، با توجه به مصرف بنزین در خودروهایی که مصرف بالایی دارند، کاهشی در مصرف بنزین رخ نمی‌دهد. این اقدام تنها منجر به افزایش هزینه‌های مردم و از طرف دیگر، افزایش قیمت کالاهای اساسی به دنبال افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل می‌شود.
پرمصرف دانستن مردم در موضوع بنزین، مغالطه است و این مصرف مستقیماً مربوط به خودروهایی است که دو خودروساز با انحصار تولید کرده‌اند و مصرف آنها سه تا چهار برابر استاندارد جهانی است.
مورد بعدی در خصوص افزایش مصرف بنزین، کیفیت پایین بنزین تولیدی است. موضوعی که خود مسئولان با سیاست‌های اشتباه رقم زده‌اند و منجر به تشدید تسریع سوخت‌گیری خودروها شده‌اند.
مطمئناً موارد دیگری هم وجود دارد که این حجم از مصرف را رقم زده باشد، اما نکته درخور توجه آن است که به دلیل ماهیت کالای بنزین، با افزایش قیمت نمی‌توان مصرف آن را کاهش داد و با دیگر کالاهای اساسی مانند آب، مقایسه کرد؛ چراکه اساساً نوع مصرف این دو کالا متفاوت است.
برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را دنبال کنید.
