عربستان سعودی با اتکا به چشم‌انداز ۲۰۳۰، برنامه‌ای جامع را برای تحول اقتصادی و تقویت امنیت غذایی خود دنبال می‌کند. مقابله با بیابان‌زایی و توسعه کشاورزی پایدار در مناطق خشک این کشور، از ارکان اصلی این برنامه به شمار می‌رود. در این گزارش تجارت‌نیوز به بررسی تلاش‌ها، پروژه‌ها، و دستاوردهای عربستان در راستای تحقق این اهداف می‌پردازد و نقش فناوری‌های نوین و همکاری‌های بین‌المللی را در این مسیر برجسته می‌پردازد.
در سال ۲۰۲۴، جهان شاهد افزایش بی‌سابقه گرسنگی جهانی بوده است. گزارشی از سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که بیش از ۲۹۵ میلیون نفر در ۵۳ کشور با ناامنی غذایی شدید مواجه هستند، که این بالاترین رقم از سال ۲۰۱۶ به شمار می‌رود. جنگ، تغییرات اقلیمی و مشکلات اقتصادی از عوامل اصلی این بحران هستند که زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده و نیازمند توجه و اقدام فوری جامعه جهانی است.
سفرهای اخیر دونالد ترامپ به کشورهای کلیدی منطقه، پرده از دکترین جدیدی برداشت که بر پایه انرژی، تجارت و توسعه زیرساخت‌ها بنا شده است. این رویکرد، که در تضاد با سیاست‌های مداخله‌جویانه گذشته قرار دارد، می‌تواند نظم نوینی را در خاورمیانه رقم بزند. آیا این دکترین اقتصادی-محور می‌تواند جایگزین مناسبی برای سیاست‌های نظامی‌محور پیشین باشد و چه تاثیری بر آینده منطقه خواهد گذاشت؟
در سال‌های اخیر، تغییرات اقلیمی تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی انسان‌ها گذاشته‌اند و یکی از مهم‌ترین پیامدهای آن، افزایش ناپایداری در الگوهای بارندگی است. در بریتانیا، ترکیبی از خشکسالی و بارندگی شدید به نگرانی‌های فزاینده‌ای در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی دامن زده است.
در میانه چالش‌های جهانی تغییر اقلیم و نیاز مبرم به توسعه پایدار، تونس با حمایت مالی بانک توسعه آفریقا، پروژه‌ای بلندپروازانه به ارزش ۲۴ میلیون دلار را آغاز کرده است.
در میانه رشد نه‌چندان سریع بازار خودروهای برقی در بخش‌هایی از اروپا، مجارستان در نقش یک استثنا و پیشتاز در پذیرش این فناوری جدید ظاهر شده است. بر اساس نتایج یک نظرسنجی تازه، مردم این کشور نه تنها بیشترین تمایل را در میان شهروندان اروپایی به خرید خودروهای برقی نشان می‌دهند، بلکه علاقه چشمگیر آنها به برندهای چینی می‌تواند مسیر آینده بازار خودرو قاره سبز را تحت تاثیر قرار دهد.
عربستان سعودی در حال طی کردن یکی از بزرگ‌ترین تحولات اقتصادی و زیست‌محیطی در تاریخ معاصر خود است. ارزش بازار فناوری‌های سبز عربستان سعودی از ۵.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ به ۱۲.۸۳ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ خواهد رسید. این رشد با نرخ مرکب سالانه ۱۵.۷۰ درصد، عربستان را به یکی از جذاب‌ترین مقصدها برای سرمایه‌گذاری‌های سبز در خاورمیانه تبدیل کرده است.
رشد سرسام‌آور بازار جهانی خودروهای برقی (EV) دیگر یک پیش‌بینی دور از ذهن نیست، بلکه واقعیتی است که صنعت حمل‌ونقل را با سرعتی فزاینده دگرگون می‌کند. تازه‌ترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) با ارائه آمارهای خیره‌کننده از فروش و سهم بازار، تصویری روشن از این تحول بنیادین ترسیم می‌کند. عبور فروش از مرز ۱۷ میلیون دستگاه در سال ۲۰۲۴ و پیش‌بینی فروش بیش از ۲۰ میلیون دستگاه در سال جاری، نشان از آن دارد که خودروهای برقی به سرعت در حال تبدیل شدن به جریان اصلی بازار جهانی خودرو هستند.
۲۸ آوریل ۲۰۲۵، روزی که شبکه برق اسپانیا ناگهان از مدار قاره اروپا خارج شد و قطعی برق گسترده‌ای در این کشور و همسایگانش رقم زد، هشداری جدی را در مورد تاب‌آوری و امنیت زیرساخت‌های انرژی به صدا درآورد. در حالی که تحقیقات دولت اسپانیا برای کشف علت اصلی این حادثه ادامه دارد، تمرکز بر احتمال آسیب‌پذیری سایبری نیروگاه‌های تجدیدپذیر کوچک، ابعاد جدیدی از چالش‌های امنیتی مرتبط با گذار سریع به سمت انرژی‌های پاک را آشکار ساخته است؛ چالشی که امنیت شبکه‌های برق آینده را در سراسر جهان تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
گذار اروپا به سوی انرژی‌های تجدیدپذیر، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در عصر تغییرات اقلیمی و ناپایداری‌های ژئوپلیتیکی است. با این حال، سرعت این تحول سبز، به‌شدت تحت تأثیر یک مانع پنهان اما حیاتی قرار گرفته است: شبکه های برق فرسوده و ناکارآمد.
در عصری که تغییرات اقلیمی به یک چالش جهانی فراگیر تبدیل شده، پیامدهای آن به فراتر از محیط زیست طبیعی گسترش یافته و جنبه‌های مختلف زندگی بشر، از جمله امنیت غذایی را تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، موز، این میوه محبوب و حیاتی که نقش مهمی در تغذیه و اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان ایفا می‌کند، به یکی از قربانیان خاموش این بحران تبدیل شده است.
در بحبوحه تنش‌های جهانی بر سر انرژی و مواد معدنی حیاتی، آمریکا گام بحث‌برانگیزی در راستای استخراج اورانیوم برداشته است. تصمیم دولت برای تسریع روند صدور مجوز یک معدن اورانیوم در یوتا، آن هم در بازه زمانی بسیار کوتاه، نگرانی‌های جدی را در مورد پیامدهای محیط زیستی این اقدام برانگیخته است. این در حالی است که هدف اعلام شده، کاهش وابستگی به منابع خارجی و تضمین امنیت انرژی و مواد معدنی برای آینده آمریکاست. آیا این شتاب در دستیابی به استقلال معدنی، به بهای نادیده گرفتن خطرات محیط زیستی تمام خواهد شد؟
در جستجوی منابع انرژی پاک و پایدار، دانشمندان همواره به دنبال راهکارهای نوآورانه بوده‌اند. در این میان، پژوهشی پیشگامانه از دانشگاه آدلاید استرالیا، منبعی غیرمنتظره اما فراوان را برای تولید هیدروژن سبز معرفی می‌کند: ادرار انسان. این رویکرد خلاقانه نه تنها هزینه و انرژی مورد نیاز برای تولید هیدروژن را کاهش می‌دهد، بلکه راهی نوین برای تصفیه فاضلاب نیز ارائه می‌دهد و گامی مهم در جهت دستیابی به آینده‌ای پاک‌تر و پایدارتر برمی‌دارد.
در یکی از بزرگ‌ترین توافق‌های اقتصادی و راهبردی جهان، آمریکا و عربستان سعودی قراردادهایی به ارزش ۶۰۰ میلیارد دلار امضا کردند. این همکاری تاریخی که در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ صورت گرفت، فصل نوینی از روابط اقتصادی، امنیتی، فناوری و فرهنگی میان دو کشور را رقم می‌زند. این توافق‌ها نه‌تنها نماد تعمیق روابط دوجانبه هستند، بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر زنجیره‌های تأمین جهانی، اشتغال در آمریکا و رشد اقتصادی در خاورمیانه خواهند داشت.
در بحبوحه تلاش جهانی برای دستیابی به منابع انرژی پایدار و ایمن در برابر بی‌ثباتی‌های ژئوپولیتیکی، آمریکا با گامی نوآورانه در عرصه فناوری صنعت هسته ای پیشتاز شده است. شرکت GLE با به‌کارگیری فرایند پیشرفته SILEX، آزمایش‌های حیاتی TRL-6 را برای غنی‌سازی اورانیوم به روش لیزری آغاز کرده است. این پیشرفت چشمگیر، نه تنها می‌تواند چشم‌انداز امنیت انرژی آمریکا را دگرگون سازد، بلکه افق‌های جدیدی را برای متحدان این کشور در سراسر جهان بگشاید.
در دورانی که بحران‌های اقلیمی با سرعتی فزاینده جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، تصمیم دولت ترامپ برای حذف پایگاه داده بلایای طبیعی NOAA، موجی از نگرانی را در میان دانشمندان و فعالان محیط زیست برانگیخته است. این اقدام، که به ظاهری تحت عنوان «تغییر اولویت‌ها» صورت گرفته، نه تنها توانایی آمریکا در ارزیابی و مدیریت خسارات ناشی از بلایای طبیعی را تضعیف می‌کند، بلکه به عنوان نمادی از بی‌توجهی به داده‌های علمی در سیاست‌گذاری‌های اقلیمی تلقی می‌شود.
اگرچه گذار به سوی انرژی های تجدیدپذیر عموماً به عنوان راهکاری بی‌چون‌وچرا برای دستیابی به توسعه پایدار و مقابله با بحران‌های محیط‌زیستی تلقی می‌شود، پژوهشی جدید از دانشگاه سوری با تمرکز بر تجربه چین، ابعاد پیچیده‌تری از این تحول را آشکار می‌سازد. این مطالعه نشان می‌دهد که سیاست‌های کنونی انرژی پاک در چین، علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌های کلان، هنوز نتوانسته‌اند به طور کامل به بهره‌وری سبز منجر شوند و حتی در برخی مناطق، اثر منفی بر توسعه پایدار داشته‌اند؛ هشداری مهم برای کشورهایی که در مسیر مشابهی گام برمی‌دارند.
در حالی که آمریکا با عزمی راسخ به سوی آینده‌ای مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر گام برمی‌دارد، گزارش‌های اخیر پرده از مانعی غیرمنتظره برمی‌دارند: صف‌های طولانی و طاقت‌فرسا برای اتصال پروژه‌های بادی، خورشیدی و ذخیره‌سازی باتری به شبکه برق. این تأخیرهای چند ساله، نه تنها سرعت گذار به انرژی پاک را به شدت کند کرده، بلکه سرمایه‌گذاری‌های عظیم در این بخش را نیز با چالش جدی مواجه ساخته است.
