نگاهی به قوانین و برنامههای توسعه، موارد قانونی متکثر و متعددی که سازگار با محیطزیست نیستند را به تصویر میکشند. همچنین گاهی قوانینی توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب میرسند که سازگاری لازم با محیطزیست را ندارند.
متخصص مدیریت زیستبومهای تالابی میگوید: یقین بدانید که اگر مطالبه اجتماعی نبود، پتروشیمی میانکاله تاکنون احداث شده و بهرهبرداری را آغاز کرده بود. ما میتوانیم از این اتفاق الهام بگیریم که مردم چقدر میتوانند روی تصمیمات اثرگذار باشند و روندهای غیرقانونی، غیرمنطقی و غیرفنی را تحت تاثیر قرار دهند. این موضوع جای تامل دارد.
متخصص مدیریت زیستبومهای تالابی میگوید: منهای بحث پتروشیمی میانکاله، به علت پسروی آب خزر و از سمت دیگر کاهش حقابه تحویلی از رودخانههای بالادست و بهرهبرداریهای کشاورزی، حدود نیمی از تالاب میانکاله خشکیده است.
دلایل متعددی میتوان برای تناقض میان قوانین و اسناد بالادستی (مانند اصل 30 قانون اساسی و سند تحول بنیادین آموزشوپرورش) و بازماندگی از تحصیل در ایران (بهویژه برای کودکان مناطق محروم و مهاجران) برشمرد؛ یکی از مهمترین این دلایل، فقر اقتصادی خانوادههاست.
یکی از مهمترین چالشهای فضای کار در ایران، حوادث ناشی از کار است که خسارات اجتماعی و اقتصادی سهمگینی در پی دارد. بیتوجهی به اجرای قوانین کار و استانداردهای ایمنی، مشکلات حیطه بازرسی و ناهماهنگی میان نهادهای مختلف، از عوامل تشدیدکننده حوادث کار به شمار میروند. مطابق آمار اعلامشده توسط معاون وزارت بهداشت در 6 ماهه نخست سال 1403 روزانه بهطور میانگین 26 یا 27 کارگر در ایران جان خود را بر اثر حوادث ناشی کار از دست دادهاند. آمار اعلامشده از سوی پزشکی قانونی مرگ 6 کارگر در روز را گزارش میداد؛ اختلاف میان آمار قابل توجه است. فرشید یزدانی، فعال کارگری در این باره به تجارتنیوز میگوید: «بسیاری از حوادث کار در بخش ساختمانسازی رخ میدهند و تقریباً هیچ مکانیزم نظارتی برای بررسی ایمنی این بخش وجود ندارد.» او معتقد است در واقع، نظارت بر ایمنی کار در همه بخشها مشکل دارد و آمار وزارت بهداشت درباره حوادث کارگری، هولناک است.
فوق تخصص بیماریهای عفونی معتقد است: کرونا همچنان در همه جای دنیا وجود دارد هر چند از وضعیت اضطرار خارج شده است. اما در ایران به دلیل عدم رعایت پروتکلهای بهداشتی هر از گاهی با افزایش ناگهانی مبتلایان مواجه میشویم.
یک حقوقدان درباره حادثه بندر شهید رجایی تاکید کرد: نارسایی بازرسیها و امر ایمنی به بخش خصوصی یا تجاری و بازرگانی محدود نمیشود. حادثه بندر شهید رجایی نشان میدهد که عدم رعایت ایمنی و استانداردها در کشور مختص کارگاههای کوچک یا کارفرمایان بیمبالات و سودجو نیست.
سفیر و نماینده اسبق ایران در سازمان فائو معتقد است: حل مسائل محیطزیستی در ایران نیازمند مشارکت فعال و هماهنگ ساختارهای اجتماعی مختلف در کنار دولت است، زیرا دولت بهتنهایی فاقد منابع، تخصص و نفوذ اجتماعی کافی برای مدیریت بحرانهای محیطزیستی است.
محرومترین قشر جامعه ما کارگران هستند. ما در تمام زمینهها از معدن گرفته تا صنعت ساختمان، صنایع فولاد و ذوبآهن همیشه شاهد بروز اتفاقات و حوادث مرگبار بودهایم. این خراشهایی که به روح و روان مردم جامعه وارد میشود جدای از همدلی بیشتر به بروز بیاعتمادی اجتماعی، بیشتر شدن فاصله بین مردم و مسئولان میانجامد.
یک فعال محیط زیست معتقد است: پروژه پتروشیمی میانکاله آزمونی است که همه در آن مردود شدهاند. این پروژه نمونه بارز چالشهای حفاظت از محیطزیست در ایران است. نبود قانونمداری در حفاظت از زیستگاهها و اراضی ملی، این پروژه را به نمادی از مشکلات منابع طبیعی و محیطزیست تبدیل کرده است.
شرط سربازی برای مردان سلامت ذهنی و جسمی است. در جامعه ایران کمتر مشاهده میشود مردانی که از این شرایط برخوردارند با زنان دچار معلولیت ازدواج کنند. قانونگذار در برخورد با چنین مسالهای، واقعیتهای موجود در ایران را نادیده میگیرد و بعد بدون درک واقعیتهای اجتماعی چنین مصوبهای قانون میشود.
10 سال از اولین باری که لایحه منع خشونت علیه زنان مورد بحث و بررسی قرار گرفت میگذرد اما همچنان در حال دست به دست شدن بین نهادها و سازمانهای مختلف است. یک بار در دیماه 1399 رسانهها از تصویب لایحه منع خشونت علیه زنان در هیات دولت خبر دادند اما باز هم اجرای آن دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شد. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در گفتوگو با «تجارتنیوز» میگوید: این لایحه دقت زیادی میطلبد. ما دنبال این هستیم که این لایحه تبدیل به قانونی شود که قابلیت اجرایی خوبی داشته باشد.
زنجیره تأمین و توزیع دارو در ایران با اختلالات جدی مواجه است. بیماران از نبود الگوی مشخص برای دسترسی به داروهای موردنیاز از جمله برای درمان سرطان، شکایت دارند. برخی معتقدند سهمیهبندی داروها بهصورت انحصاری انجام میشود و شایعاتی درباره رانت و مافیا در توزیع دارو وجود دارد.
یک کارشناس تنوع زیستی معتقد است: مردم جوامع محلی باید در اطلاعرسانی و مشارکتپذیری سهیم شوند. افزایش آگاهی و مشارکت در کنار انتقال تجربه، آنها را تبدیل به افراد پیشرو در حفاظت از تنوع زیستی خواهد کرد. در این روند، رفتارهای نادرست و آسیبهای برخاسته از ناآگاهی و ناچاری (بعضاً در راستای معیشت) بهتدریج کاهش مییابند.
رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران معتقد است: یک سری از چالشهای حوزه دارویی، چالشهای مزمن هستند. اولین چالش داروسازی کشور قیمتگذاری است. قیمتگذاری دارو قانون خاص خودش را دارد.
متخصص مدیریت زیستبومهای تالابی معتقد است: تمرکز توسعه صنعتی در مناطق خشک و نیمهخشک معضلات بسیاری به دنبال داشته است. یکی از پیامدهای این توسعه افزایش جمعیت در این مناطق بوده است. برای مثال، در پی اجرای سیاستهایی که این شیوه از توسعه را دنبال میکردند، حدود یکهفتم از صنایع کشور در استان اصفهان مستقر شدند. اجرای این سیاستها به افزایش جمعیت در این منطقه و خشک شدن زایندهرود و تالاب گاوخونی منجر شد.
بحران آب تهدیدی برای کشاورزی، صنعت، اقتصاد و زندگی روزمره مردم محسوب میشود. گزارهای که بیان میکند «به ورشکستگی آبی رسیدهایم و کشاورزی و صنایع آببر باید محدود شوند» درست است.
پژوهشگر اجتماعی امور آب و عضو انجمن دیپلماسی آب ایران معتقد است: مدیریت یکپارچه منابع آب با توسعه و مدیریت هماهنگ آب و زمین و منابع مرتبط، رفاه اقتصادی و اجتماعی را بدون به خطر انداختن پایداری، ترویج میکند.
یک متخصص مدیریت زیستبومهای تالابی معتقد است: جوامع انسانی بخشی از اکوسیستم طبیعی هستند. انسان در طبقهبندی تنوع زیستی قرار میگیرد. در چرخه طبیعی اکوسیستم تالابها زیستمندان متفاوتی وجود دارند که چیرگی هر کدام از این گونهها فرصت حیات را دچار اختلال میکند.
طرد اجتماعی به دلیل فقر میتواند باعث بروز احساسات منفی مانند اضطراب، افسردگی، و بیارزشی شود. این مسائل میتوانند فرد را از مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی بازدارند.