به گزارش تجارت نیوز، در حالی که سال ۱۴۰۳ به واپسین روزهای خود نزدیک می‌شود، سیاست‌ جدید واردات خودرو توسط اشخاص حقیقی به سامانه جامع تجارت اضافه شده که امکان واردات خودرو با کارت ملی را برای اشخاص حقیقی فراهم کرده است.

این تصمیم با هدف افزایش تنوع خودرو در بازار، حذف واسطه‌ها و ایجاد شرایطی شفاف‌تر برای مصرف‌کنندگان اتخاذ شده که موانع و ضوابط خاصی را نیز به همراه دارد، اما چالش‌های واردات خودرو توسط اشخاص حقیقی چگونه است؟

ضوابط واردات خودرو با کارت ملی

تجربه‌های پیشین در حوزه واردات خودرو نشان داده که سیاست‌گذاری‌های تجاری همواره با مقررات و محدودیت‌هایی همراه بوده است. در مدل جدید واردات، هر شخص حقیقی می‌تواند با استفاده از کد ملی خود تنها یک دستگاه خودرو وارد کشور کند. این فرآیند مشروط به رعایت مقررات مشخصی است که در ادامه آمده است.

ثبت‌نام در سامانه جامع تجارت: واردکننده ابتدا باید در سامانه تجارت ثبت‌نام کرده و مجوز واردات شخصی را دریافت کند. تنها افرادی که در قید حیات هستند، امکان ثبت درخواست دارند و اطلاعات هویتی آنان توسط سازمان ثبت‌احوال بررسی می‌شود.

محدودیت تعداد واردات: هر فرد فقط یک‌بار امکان واردات یک دستگاه خودرو را دارد و این مجوز تنها برای یک پرونده آماری صادر می‌شود.

محدودیت ارزی: تأمین ارز موردنیاز برای واردات، تنها از محل منابع تامین ارزهای بانکی و به‌صورت یورویی امکان‌پذیر است.

سقف قیمت خودرو: ارزش خودروی نو نباید از ۴۰ هزار یورو فراتر برود و در صورتی که خودرو کارکرده باشد، سقف آن ۲۰ هزار یورو تعیین شده است.

سن خودرو: برای خودروهای نو، سال ساخت باید ۲۰۲۴ یا جدیدتر باشد و خودروهای کارکرده نباید بیش از پنج سال از تاریخ تولیدشان گذشته باشد.

مجوزهای الزامی: واردکنندگان علاوه بر مجوز ثبت آماری، نیازمند تأییدیه‌های لازم از دفتر صنایع خودرو، سازمان حفاظت محیط زیست (به‌جز خودروهای برقی) و سایر نهادهای مرتبط هستند.

واردات به مناطق آزاد: در صورت واردات به مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، دریافت مجوز از دبیرخانه این مناطق الزامی است.

شرایط برندهای مجاز: تنها خودروهایی امکان ورود به کشور را دارند که حداقل یک نمایندگی خدمات پس از فروش در ایران داشته باشند.

با کارت ملی چه خودروهایی را می‌توان وارد کرد؟

یکی از پرسش‌های اساسی در رابطه با این طرح، برندهایی است که امکان ورود به کشور را دارند. فهرست خودروهای مجاز، ترکیبی از برندهای شناخته‌شده اروپایی، ژاپنی، کره‌ای و برخی شرکت‌های چینی هستند که توسط وزارت صمت به سازمان توسعه تجارت ابلاغ شده است و ملاک آن خدمات پس از فروش برندها در ایران است.

برندهای مجاز برای واردات خودرو به شرح زیر است:

خودروسازان آلمانی و اروپایی: بی‌ام‌و، مرسدس بنز، فولکس واگن، اوپل، فیات، اشکودا، داچیا و سئات

برندهای ژاپنی و کره‌ای: تویوتا، نیسان، لکسوس، هوندا، مزدا، میتسوبیشی، هیوندای، کیا و سوزوکی

برندهای چینی: بی‌وای‌دی، جیلی، گک، چانگان، دانگ فنگ، هاوال، ام‌جی، فاو، زوتی، جتا، رووی، ونوسیا، تانک و هونگچی

مراحل ثبت سفارش و واردات خودرو توسط اشخاص حقیقی

واردات خودرو با کارت ملی، از لحظه ثبت سفارش تا تحویل نهایی، شامل چندین مرحله اداری و گمرکی است که هر متقاضی باید آن‌ها را طی کند. لازم به ذکر است که گزارش‌ها حاکی از آن است که این مراحل زمان‌بر بوده و واردات خودرو در خوشبینانه‌ترین حالت نیازمند سه ماه زمان است.

۱. ثبت‌نام در سامانه جامع تجارت: نخستین گام، ورود به سامانه تجارت (www.ntsw.ir) و ثبت اطلاعات هویتی است. پس از احراز هویت، فرد می‌تواند درخواست واردات خود را ثبت کند.

۲. ثبت سفارش خودرو: در این مرحله، متقاضی باید گزینه «واردات خودروی سواری به‌صورت موردی» را انتخاب کند. سپس مشخصات کامل خودرو شامل برند، مدل، سال ساخت، کشور سازنده، شماره شاسی و حجم موتور را وارد کرده و پیش‌فاکتور فروشنده خارجی را بارگذاری کند. پس از ارسال درخواست، تأییدیه وزارت صمت دریافت می‌شود که این فرایند به چند روز زمان نیاز دارد.

۳. اخذ مجوزهای موردنیاز: پس از تأیید سفارش، متقاضی باید مجوزهای لازم را از نهادهای ذی‌ربط دریافت کند که شامل مجوز محیط‌زیست، تأییدیه استاندارد و در برخی موارد مجوز سازمان حمایت از مصرف‌کننده است.

۴. پرداخت هزینه‌های گمرکی و ترخیص خودرو: پس از ورود خودرو به گمرک، باید مراحلی چون: ثبت اطلاعات در سامانه EPL گمرک، محاسبه و پرداخت حقوق ورودی (۹۵ درصد ارزش خودرو)، مالیات بر ارزش افزوده (۹ درصد) و هزینه اسقاط (در صورت لزوم)، همچنین بررسی و تطبیق شماره شناسایی خودرو (VIN) با اسناد ثبت سفارش و دریافت برگه ترخیص و انتقال خودرو به مقصد طی شود.

۵. شماره‌گذاری و دریافت پلاک: پس از خروج خودرو از گمرک، مالک باید به پلیس راهور مراجعه کند تا خودرو را شماره‌گذاری کرده و پلاک ملی دریافت کند. همچنین، خرید بیمه شخص ثالث از الزامات این مرحله است. پس از انجام این فرآیند، خودرو آماده تردد در کشور است.

اجرای طرح واردات خودرو با کارت ملی، می‌تواند فضای رقابتی بازار را بهبود بخشد و فرصت خرید خودروهای متنوع را برای مصرف‌کنندگان فراهم کند، اما در عین حال محدودیت‌‌ تعداد واردات ممکن است منجر به ایجاد بازار سفته بازی و دلالی خرید و فروش کارت ملی شود.

در نهایت، موفقیت این طرح وابسته به سرعت و شفافیت فرآیندهای اجرایی، همکاری دستگاه‌های نظارتی و عملکرد متقاضیان است. گرچه مسیر واردات شخصی، زمان‌بر و پرهزینه است، اما بسیاری از مصرف‌کنندگان در انتظار این طرح بوده‌اند که در آخرین روزهای سال به این امکان دست یافته‌اند.

برای مطالعه بیشتر گزارش «افزایش ۴۰ درصدی تعرفه واردات خودرو؛ به نفع مردم یا مافیا؟» را در تجارت‌نیوز بخوانید.