به گزارش تجارت‌نیوز، همزمان با گرم‌تر شدن دمای هوا و هشدار بروز چالش‌های جدید برای تامین برق کشور، ۲ طرح برقی با هدف مدیریت مصرف انرژی روی غلتک افتاده‌‌اند.

 اولین طرح همان «هوشمندسازی شبکه برق» است. این طرح دولت با اینکه در دهه ۸۰ خیلی پُر قدرت ظاهر شد و امید می‌رفت جلوی خاموشی‌ها بایستد، به دلیل نبود منابع مالی به بن‌بست خورد و آهنگ حرکت آن کند شد. اما، حالا تازه‌ترین خبرها از بهارستان حاکی از آن است که نمایندگان مجلس در طرحی جدید، «وزارت نیرو را مکلف به هوشمندسازی کنتورهای برق با اولویت مشترکانی که بیش از دو برابر الگوی مصرف از برق استفاده دارند» کرده‌اند.

در ادامه، خود وزارت نیرو نیز با توجه به اینکه بخش عمده مصرف برق خانگی به «کولر» که یکی از وسایل پُر کاربرد در فصل گرم سال است، اختصاص دارد؛ دست به کار شده و با بازنگری استاندارد برچسب مصرف انرژی کولرهای آبی، برای کاهش ۲.۵ میلیارد کیلووات ساعت انرژی برنامه‌ریزی کرده است.

طرحی که در دهه ۸۰ کلید خورد

طرح ملی «فراسامانه هوشمند اندازه‌گیری و مدیریت انرژی» یا همان طرح «فهام» در دهه ۸۰ با مجوز شورای اقتصاد و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کلید خورد. هدف این طرح در ابتدا هوشمندسازی کنتور برق ۲۰ میلیون نفر عنوان شد اما به دلیل محدودیت منابع، این ۲۰ میلیون نفر به یک میلیون نفر کاهش یافتند. در ادامه هم مباحثی از جمله نگرانی از نبود زیرساخت، بومی‌شدن و نبود تجربه باعث شدند ‎این طرح در موعد مقرر به پایان نرسد و تنها ۳۰۰ هزار کنتور هوشمند شوند.

 آخرین اظهارات متولیان امر هم نشان می‌دهد که تمام بخش‌های اداری، صنعتی، عمومی و کشاورزی کشور (حدود ۷۰۰ هزار کنتور) به کنتورهای هوشمند مجهز شده‌اند. ۳۰۰ هزار کنتور هوشمند در بخش خانگی و تجاری (مصرف ۵۰ درصد برق کشور) نصب شده است. آنطور که مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق، هم به ایسنا گفته: «هم‌اکنون یک میلیون دستگاه کنتور برق هوشمند در کشور نصب شده است.»

تصویب ماده «۲۰»

هوشمندسازی شبکه برق ایران که به دلیل نبود نقدینگی، آهنگ حرکتش به کندی پیش می‌رفت با تصمیم جدید مجلس وارد مرحله جدیدی شده است.

نمایندگان، در جلسه علنی روز شنبه مجلس گزارش کمیسیون انرژی در مورد طرح مانع‌زدایی و توسعه صنعت برق کشور را بررسی و ماده ۲۰ آن را تصویب کردند.

ماده ۲۰ این طرح می‌گوید: «وزارت نیرو مکلف است از طریق شرکت مادر تخصصی توانیر و شرکت‌های ذی ربط با نصب تجهیزات هوشمند ساخت داخل از جمله شمارشگرهای (کنتورهای)هوشمند و با رعایت ملاحظات پدافندی و رایانیکی (سایبری) در بستر تبادل داده امن اقدام به هوشمندسازی شبکه توزیع، رویت‌پذیری و کنترل‌پذیری با اولویت پست‌های توزیع، مشترکان پرمصرف با مصرف بیش از دو برابر الگوی مصرف و سپس سایر مشترکان کند.»

مقرر شده؛ منابع لازم برای اجرای این ماده از محل منابع موضوع مواد ۳ و ۶ این قانون تامین شود.

صرفه‌جویی با بازنگری استانداردها

از سوی دیگر، تصمیماتی نیز در جریان جلسات وزارت نیرو درباره برچسب انرژی کولر آبی گرفته شده است. بخش عمده مصرف برق خانگی به سه وسیله پُر کاربرد یعنی کولر، یخچال و روشنایی مربوط می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد یخچال و فریزر حدود ۳۵ درصد، کولر ۳۵ درصد و روشنایی ۱۵ تا ۲۰ درصد از کل مصرف برق خانگی را به خود اختصاص می‌دهند.

حالا، وزارت نیرو پس از ۱۰ سال دست به بازنگری «استاندارد برچسب مصرف انرژی کولرهای آبی» با هدف ارتقای بهره‌وری و مصرف بهینه انرژی در سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق، زده است.

بر اساس این طرح، رتبه‌های E ،‌F و ‌G از برچسب انرژی کولرهای آبی حذف و سه رتبه A+++، ‌A++ و A+ به بالای رده‌های برچسب انرژی اضافه می‌شود.

از آنجایی که قرار است تولید دستگاه با الکتروموتورهای پربازده و کم‌مصرف انجام شود؛ پیش‌بینی می‌شود طی ۴ سال آینده بیش از ۱۲۰۰ مگاوات کاهش بار و ۲.۵ میلیارد کیلووات ساعت صرفه‌جویی انرژی الکتریکی صورت بگیرد.

کارشناسان مزایای مختلفی از جمله تنوع در گزینه‌های تولید، افزایش قابلیت اطمینان، افزایش راندمان، استفاده بهینه از زیرساخت‌های موجود، صرفه‌جویی در سرمایه‌گذاری و کاهش هزینه‌ها، آلودگی کمتر، کاهش اثر کربن و سازگاری با محیط‌زیست، صرفه‌جویی در مصرف و قبض برق مصرف‌کنندگان، افزایش کیفیت توان و کاهش تلفات شبکه را برای شبکه هوشمند برق برمی‌شمرند. در ضمن چون چنین طرح‌هایی در مسیر با مشکل نقدینگی مواجه شده و کنار گذاشته می‌شوند، پیشنهاد ورود سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای جبران نقدینگی مطرح شده است.

باید منتظر ماند و دید این دو طرح چه سرنوشتی پیدا می‌کنند و دست آخر متولیان آنها چه کارنامه‌ای نشان خواهند داد؛ آیا این طرح‌ها به ارتقای بهره‌وری و مصرف بهینه انرژی کشور کمک خواهند کرد یا بازهم به تدریج گلوگاه‌های جدید ظاهر خواهند شد؟