اجلاس وین با فرازونشیب و تنش‌های بسیار سپری شد و بنا شد اوپک و غیر‌اوپک مجموعا یک میلیون و دویست هزار بشکه از تولید خود بکاهند که در این میان سهم اوپک هشتصد هزار بشکه است.

در کنار اتفاقات متن این اجلاس، حاشیه‌های آن مانند جدال زنگنه با امارات، عربستان و رایزنی با روسیه برای حفظ سهمیه تولید ایران و معاف شدن از کاهش تولید از اتفاقات مهم اجلاس بود.
معاف شدن ایران از کاهش تولید در شرایط تحریمی کنونی به چه مفهومی است؟ آیا اعطای این معافیت به مفهوم بی‌اثر شدن تحریم‌هاست؟

در واقع تولید و عرضه نفت در بازار بین‌المللی همواره در تعادل است، اگر میزان عرضه از تقاضا بیشتر باشد به دلیل افزایش عرضه، قیمت نفت کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی اوپک به عنوان رگولاتور اصلی وارد بازی شده و عرضه را کاهش می‌دهد تا سطح عرضه و تقاضا در سطح قیمت مورد نظر اعضا به تعادل برسد.

اگر عرضه کمتر از تقاضا باشد، مانند دوران تحریم 1973 یا کاهش عرضه ایران در 1979 و یا کاهش عرضه عراق در زمان جنگ با داعش، افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت نفت خواهد شد.
از زمان ورود نفت شیل آمریکا به بازار به عنوان یک نفت اقتصادی بالای 40 دلار همواره سایه آن بر نفت اوپک سنگینی کرده است.

اما بسیاری از خریداران عمده چون چین، هند، ترکیه و حتی اروپا چندان تمایلی به خرید نفت از یک منبع که اتفاقا ابزار سیاسی تحت فشار گذاشتن مشتریان خود را نیز دارد، ندارند. از این‌ر‍و خرید نفت از اوپک به دلایل سیاسی و همچنین به این دلیل که همواره عرضه نفت اوپک در دراز‌مدت تضمین شده است از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

یک روی تحریم‌های آمریکا بر علیه ونزوئلا و اکنون ایران مربوط به همین بازار مصرف می‌شود، در واقع زیر پوست مانورهای سیاسی ترامپ، تلاش برای کنار زدن رقیبان سنتی از بازار و بدست اوردن سهم بازار نهفته است.

اگر در کنار سایر اعضا اوپک ایران نیز موظف می‌شد تا تولید خود را کاهش دهد با توجه به شرایط تحریمی بدست آوردن مجدد سهم بازاری که به دلیل کاهش تولید از دست رفته بود، غیر‌ممکن می‌نمود. اما توافق جدید ایران در اوپک باعث می‌شود تا ایران تنها در یک جبهه برای فروش نفت خود بجنگد که آن جبهه جبهه تحریم‌ها است.

در حالی که اگر موظف به کاهش تولید می‌شد، حالا مجبور بود بخشی از نفت خود را به دلیل کاهش تولید اوپک و بخشی دیگر را به علت تحریم‌ها از دست بدهد. این روند کاهش تولید ایران تا مرز صفر را بیش از پیش تسریع می‌کرد.

از سوی دیگر با این معافیت می‌توان تحلیل کرد که اوپک این پیام را به آمریکا می‌دهد که هنوز به طور کامل زیر سلطه سیاست‌های ترامپ قرار نگرفته است. با توجه به کاهش تولید اوپک و فرا رسیدن فصل سرما در اروپا و افزایش تقاضا، بعید به نظر می‌رسد که روند کاهش فروش نفت ایران، با شیب گذشته ادامه یابد.