چرا استارتآپها شکست میخورند؟
در این روزهای ایران، بحث شکست خوردن استارتآپها بسیار مهم است. در ایران افرادی که به دنبال راهاندازی یک استارتآپ هستند عموماً جوانان و تازه دانشآموخته ها هستند.
افراد در این سن انتخابهای دیگری نیز میتوانند داشته باشند، مثلاً در شرکتی یاد بگیرند و تجربه کسب کنند، رزومه خود را بسازند و کامل کنند و… .
افرادی که راهاندازی استارتآپها را انتخاب میکنند قید کارمند شدن را زدهاند. این افراد اگر شکست بخورند احتمالاً بعدها به سختی بتوانند کارمند شوند و حال خوبی با کارمندی نخواهند داشت و از طرفی زمان و سرمایهای را احتمالاً از دست دادهاند.
سرمایه شاید برگردد ولی زمان خیر. همگان میدانند که 20 تا 30 سالگی به قدری ارزش دارد که نمیتوان روی آن ارزشی گذاشت. درست است که میتوان از شکست درس گرفت ولی بهتر است که عوامل شکست را بشناسیم و احتمال وقوع آن را با اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی کم کنیم.
در ادامه به عوامل مهم شکست خوردن استارتاپها میپردازیم و روشهایی را برای کم کردن احتمال شکست بیان میکنیم.
ترکیب رفتاری تیم و شکست استارتآپها
عوامل رفتاری در شکست بسیار مهم است. تیمسازی جزء مهمترین مراحل شکلگیری استارتآپهاست، جدای بحث فنی تیمسازی افراد تیم باید در شرایط بد یکدیگر را تحمل کنند و کنار هم باشند.
بسیاری از استارتآپهای نوپا که پتانسیل خوبی دارند به خاطر مشکلات درون تیمی و عدم تعامل سازنده اعضای تیم نابود شدهاند. برای کم کردن احتمال شکست به موارد زیر دقت کنید:
هسته اول تیم را مهندسی شده بسازید. افرادی را جمع کنید که یکدیگر را از قبل میشناسند و دعواهایشان را به اندازه کافی در گذشته کرده باشند. افرادی با تحمل زیاد و اعتقاد به تعامل سازنده. افرادی که در جلسات به این جمله اعتقاد واقعی دارند: "شاید من نکتهای را در نظر نگرفتهام که دیگران در مورد آن فکر کردهاند". همچنین وجود شخصی با هوش هیجانی و هوش اجتماعی بالا در تیم بسیار موثر است، این فرد در هنگام تنشها و بحرانها میتواند به خوبی تیم و بحث را جمع کند.
ترکیب فنی تیم و شکست استارتاپها
یکی از عوامل شکست نبود نفر فنی و مارکتینک در هسته اصلی استارتآپ است. نبود این افراد وابستگی تیم به بیرون را زیاد میکند. افزایش وابستگی به خارج تیم، به شدت ریسک شکست را زیاد میکند.
نهایت تلاش خود را انجام دهید تا در هسته اصلی تیم یک شخص فنی و یک شخص مارکتینگ حضور داشته باشند.
هسته اصلی تیم و شکست استارتآپها
زوج بودن تعداد تصمیمگیرندههای اصلی، جلسات مهم تصمیمگیری را با تنش روبرو میکند. هسته اصلی تیم عددی فرد باشد. عدد سه یا پنج برای نفرات هسته اصلی عدد خوبی است.
رابطه فلسفه وجودی استارتاپها و شکست
پاسخ به این سوالات مهم است: فلسفه وجودی استارتآپ ما چیست؟ استارتاپ ما کدام نیاز مردم را ارضا میکند؟ نیازی که قرار است استارتاپ ما ارضایش کند برای مردم چقدر مطلوبیت دارد و حاضر هستند چند تومان برای آن بپردازند؟
پاسخ به سوالاتی از این دست، ریسک شکست را کم میکند.
نبود بیزینس مدل، بیزنس پلن، استراتژی
قبل از هرکاری بیزنس مدل و بوم کسبوکار را برای استارتآپ خود تهیه کنید. بیزنس پلن نیز برای شروع به کار ضروری است. به سوالات استراتژی حتما پاسخ دهید. آرمان پیروزی شما چیست؟ زمین بازی شما کجاست؟ قابلیتهای اصلی شما کدامند؟ و… .
تعیین این موارد نیز ریسک شکست را کم میکند.
مشکلات حقوقی بیرونی و شکست استارتآپها
یکی از مواردی که باعث شکست استارتاپها میشود مشکل حقوقی است. همه میدانیم نظام حقوقی کسب و کار ایران مشکلات خاص خود را دارد و ناکارامد است. با نامهای ممکن است کسبوکاری ممنوع شود، سایت کسبوکار فیلتر شود و… . بنابراین حداقل مجوزها را بگیرید، مجوزهایی نظیر اینماد و ساماندهی و…
مشکلات حقوقی درونی و شکست استارتآپها
یکی از مواردی که باعث شکست استارتاپها میشود مشکل حقوقی درونی است. به عنوان مثال در ابتدا یک شخص از تیم دامنه سایت را خریده است، شخصی دیگری حسابهای شبکههای اجتماعی را ساخته است و… .
بسیار پیش آمده شخصی که دامنه استارتاپ اینترنتی را ابتدای شروع به کار به نام خود خریده، در جلسات مهم از آن به عنوان اهرام فشار استفاده کرده و تیم نابود شده است. بنابراین در زمان شکل گیری هسته اصلی تیم دقت کنید و اگر شرکتی ثبت نکردید و فعالیت حقوقی ندارید، در خرید دامنه حساب شده عمل کنید.
در نهایت گفتن این نکته ضروری است که موارد بالا ریسک شکست را کم میکند ولی هیچ فقط ریسک را صفر نمیکند. سعی کنید در تمام مراحل شکلگیری استارتاپ از افراد با تجربه و با دانش مشورت بگیرید.
بهتر است قبل از شروع استارتآپ در شرکتی خصوصی نزدیک به حوزه استارتاپی که ایده آن را دارید یک سال کار کنید. افرادی که حداقل یک سال تجربه کار در شرکتها را دارند در تصمیمگیری و تعاملات درون تیمی پختهتر عمل میکنند.
نظرات