توافق اوپک و بازی همیشگی روس‌ها
توافق اوپک منجر به کاهش ۱/۲ میلیون بشکهای در تولید اعضای عضو و غیراوپک از ابتدای سال جدید میلادی شد که واکنش بازار به آن نیز یک جهش 5 درصدی در قیمت نفت برنت بود. ایران به عنوان یکی از اعضای مهم و تاثیرگذار اوپک نیز از این کاهش تولید مستثنی شد که به این ترتیب، با وجود آنکه میزان تولید نفت ایران طی چند ماه گذشته حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است، حداقل در این مورد خاص، فشاری برای کاهش تولید بر ایران وارد نخواهد شد که ظاهرا تیم ایرانی حاضر در نشست اخیر توانسته است فشار عربستان، روسیه و امارات متحده عربی را با همراهی ایالات متحده آمریکا که نماینده ویژهاش نیز در وین حضور داشت، به تاخیر اندازد.
اصرار عربستان سعودی و امارات متحده عربی در پیوستن ایران به توافق کاهش را میتوان به‌راحتی درک کرد. اما رفتارهای روسیه در چند ماه اخیر در بازار نفت و افزایش میزان تولید نفت این کشور به گونه‌ای بود که نقش غیر قابل انکاری در کاهش قیمت نفت داشت. به میزانی که دونالد ترامپ را وادار کرد به صورت رسمی و علنی مراتب تشکر خود را ابزار دارد. در چنین شرایطی قرار گرفتن روسیه در کنار امارات و عربستان به عنوان ضلع سوم این مثلث، مجددا نمادی از همان بازی همیشگی روس‌ها در شرایطی است که ایران با بحران مواجه میشود.
از سوی دیگر، رسیدن به این توافق که بدون انتشار بیانیه رسمی و مصاحبه وزرای اوپک ابلاغ شد که نشان از شکننده بودن آن دارد. در این توافق، سه کشور عربستان، روسیه و عراق، جمعا حدود ۵۷ درصد از سهم کاهش تولید را متقبل شدهاند. اما رفتارهای این سه کشور به ویژه روسیه و عربستان سعودی، اجرایی شدن و تعهد به آن را با ابهام مواجه کرده است. چه اینکه به نظر میرسد دو کشور یادشده که روی هم روزانه به طور متوسط ۲۳ میلیون بشکه نفت تولید و عرضه میکنند، تمایل چندانی به افزایش قیمت نفت به میزانی فراتر از ۷۰ دلار ندارند.
با این توصیف، به نظر میرسد این توافق و معافیت ایران از کاهش تولید، هر چند میتواند تا انتهای معافیت ارائه‌شده به کشورهای خریدار نفت ایران بر درآمدهای نفتی تا حدودی موثر باشد، روند حوادث سیاسی و فشارهای واشنگتن در تحریم علیه ایران، کارآمدی این توافق برای ایران را با پرسش اساسی مواجه میکند.
از آنجا که حتی در صورت جریان داشتن صادرات نفت، امکان دریافت پول آن از سوی ایران با دشواریهای فراوانی مواجه است، خروجی این نشست را تنها میتوان با برخی ملاحظات به عنوان یک چانهزنی سیاسی با یک رقیب سرسخت (عربستان)، یک به ظاهر دوست (روسیه) و یک دشمن (آمریکا) تلقی کرد!
نظرات