یزله کشورهای عربی با تکنولوژی/هوش مصنوعی بازدهی سالانه ۲۴ میلیارد دلاری برای عرب ها دارد

صالح سپهری‌فر: به گزارش تجارت‌نیوز ، منافع اقتصادی حاصل از سرمایه‌گذاری کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در حوزه هوش مصنوعی مولد Generative AI) احتمالا تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۲۳٫۵ میلیارد دلار در هر سال خواهد رسید.

گزارش تحلیلی گروه پژوهشی استراتژی اند میدل‌ایست (Strategy& Middle East) نشان می‌دهد در میان این کشورها، عربستان سعودی و امارات بیشترین سود را از این رشد در فناوری نوظهور از آن خود خواهند کرد.

کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به ازای هر یک دلار سرمایه‌گذاری با بازگشت سرمایه‌ای معادل حدود ۹،۹ دلار روبرو می‌شوند. با در نظر گرفتن این میزان بازدهی، هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ می‌تواند سالانه سالانه ۲۳،۵ میلیارد دلار درآمدزایی برای آنها به همراه آورد.

پیش‌بینی می‌شود عربستان، که به شدت روی اکوسیستم فناوری خود سرمایه‌گذاری کرده است، بیش از نیمی از این مقدار یعنی ۱۲،۲ میلیارد دلار را به دست آورد. امارات نیز که توجه ویژه‌ای به این فناوری داشته، بعد از عربستان سعودی، با ۵،۳ میلیارد دلار جایگاه دوم را خواهد داشت.

با وجود اینکه بازدهی اقتصادی سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین مرتبط با هوش مصنوعی برای سایر کشورهای حوزه جنوبی خلیج‌فارس کمتر است، با در نظر گرفتن جمعیت آنها، همچنان رقم بالایی نصیب هر کدام از آنها خواهد شد. قطر با ۲،۶ میلیارد دلار، کویت با ۱،۶ میلیارد دلار، عمان با ۱،۳ میلیارد دلار و بحرین با ۶۰۰ میلیون دلار جایگاه‌های بعدی را در اختیار دارند.

در بخشی گزارش این گروه پژوهشی آمده: «این آمار نشان‌دهنده پتانسیل فوق‌العاده هوش مصنوعی مولد برای دگرگون‌سازی محیط کسب‌وکار در خاورمیانه است. مدیرانی که این فرصت را بی‌درنگ غنیمت می‌شمارند، می‌توانند مزیت رقابتی قابل توجهی کسب کنند و شرکت‌هایی که صرفاً نظاره‌گرند، عقب خواهند افتاد.»

استفاده از هوش مصنوعی در کسب‌وکار، پدیده جدیدی نیست. اما با ظهور هوش مصنوعی مولد موجب شده استفاده از این فناوری در کسب‌وکارهای مختلف شتاب بیشتری بگیرد.

هوش مصنوعی مولد می‌تواند انواع داده مثل متن، تصویر، صدا، ویدئو یا مواردی دیگر را تولید کند. چت‌ جی‌پی‌تی معروف‌ترین سامانه هوش مصنوعی مولد در زمینه تولید متن است. اما علاوه بر آن، تاکنون صدها استارتاپ و شرکت دیگر نیز به ارائه هوش مصنوعی مولد پرداخته‌اند.

بخش‌های اقتصادی که بیشترین بهره را از هوش مصنوعی می‌برند

پیش‌بینی می‌شود هوش مصنوعی مولد با ایجاد سودی معادل ۸،۵ میلیارد دلار برای صنعت رسانه و سرگرمی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، بیشترین میزان بازدهی را در این بخش به همراه آورد. پس از آن به ترتیب بخش بهداشت و درمان (۳،۸ میلیارد دلار)، بانکداری و خدمات مالی (۳،۵ میلیارد دلار) و فناوری اطلاعات و مخابرات (۲،۹ میلیارد دلار) قرار دارند.

روند گرایش کشورهای حوزه خلیج فارس به هوش مصنوعی

این فناوری طی چند سال اخیر، نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران در سراسر جهان را جلب کرده است. فقط طی سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، در سراسر دنیا ۲۱۵ قرارداد سرمایه‌گذاری به ارزش ۴،۲ میلیارد دلار روی پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی مولد صورت گرفت. این گرایش در سال جاری به شکلی باورنکردنی تشدید شده و فقط در چند ماه اخیر، شاهد سرازیر شدن میلیاردها دلار از سوی شرکت‌های بزرگ فناوری و نیز صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر به سوی استارتاپ‌های هوش مصنوعی مولد بودیم.

این گرایش جهانی موجب شده کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس نیز به دنبال بهره‌برداری از پتانسیل آن باشند. عربستان سعودی و امارات، که بزرگ‌ترین اقتصادهای عربی هستند، چندین طرح دولتی را برای ترویج استفاده از فناوری به منظور آمادگی برای اقتصاد آینده تدوین و اجرایی کرده‌اند.

روند گرایش شرکت‌ها در عربستان به پذیرش فناوری‌های پیشرفته به مراتب سریع‌تر از میانگین جهانی است. همچنین در امارات، تقریباً سه چهارم شرکت‌ها و سازمان‌ها سرمایه‌گذاریشان در زمینه هوش مصنوعی را طی ماه‌های اخیر حفظ یا افزایش داده‌اند.

اما این افزایش سرمایه‌گذاری موجب شده شرکت‌های بزرگ فناوری بزرگ نیز به حضور در منطقه جنوب خلیج فارس علاقمند شوند. شرکت الفابت، مالک گوگل، پلتفرم هوش مصنوعی مولد خود یعنی «بارد» (Bard) را به زبان عربی راه‌اندازی کرد تا نیازهای کاربران این منطقه را تامین کند.

مزایای جهانی سرمایه‌گذاری بیشتر در هوش مصنوعی

در سطح جهانی، فزونی یافتن بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی می‌تواند به رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری نیروی کار کمک کند. ده سال پس از اینکه حداقل نیمی از شرکت‌های جهان از فناوری هوش مصنوعی استفاده کنند، رشد سالانه تولید ناخالص داخلی جهانی ۷ درصد افزایش خواهد یافت.

چالش‌های پیش رو

در مجموع، کشورها و نیز سازمان‌ها با چند چالش اصلی در زمینه هوش مصنوعی مولد روبرو هستند. جذب و حفظ نیروهای کارشناس، یکی از اصلی‌ترین چالش‌هاست. با توجه به نقش کلیدی نیروی انسانی در توسعه این فناوری، اگر زمینه برای جذب نیروهای مستعد از سراسر جهان فراهم نباشد، روند توسعه این فناوری‌ نمی‌تواند پایدار باشد. از سوی دیگر، تربیت نیروی متخصص نیز چالش دیگری است که باید مد نظر قرار گیرد.

تدوین مقررات برای نظارت بر عملکرد هوش مصنوعی مولد یکی دیگر از مهم‌ترین چالش‌هاست. نگرانی از جعل محتوا، تولید محتوای زیان‌بار و مشکلاتی عمیق‌تر مثل تشدید نابرابری اقتصادی از جمله مواردی است که کشورها باید در سیاست‌های کلان خود در زمینه هوش مصنوعی در نظر بگیرند.