ایران از میان 165 کشور جهان، رتبه 160 را در آزادی تجاری کسب کرده و امسال هم لقب بسته‌ترین اقتصاد جهان را از آن خود کرده است. این رتبه، بدترین عملکرد در میان کشورهای منطقه است و نشان می‌دهد شرایط آزادی تجاری ما فقط کمی از یمن و سوریه و ونزوئلا بهتر است.
وضعیت اقتصادی ایران چگونه است؟ این سوالی است که هم مردم عادی و هم فعالان اقتصادی به دنبال پاسخ آن هستند. آمارهای دولتی می‌گوید شرایط مطلوب است و تجربه اقتصادی مردم بیانگر این است که شرایط چندان مساعد نیست. اما واقعیت چیست؟
امام جمعه اردبیل با اشاره به نیاز اقتصاد ایران به رفع تحریم گفت: عضویت در پیمان شانگهای و بریکس ظرفیت بزرگی برای بازسازی اقتصادی ایران است، اما اقتصاد کشور به دو رکن مدیریت علمی و رفع تحریم نیاز دارد.
حسین راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا معتقد است: این تفکر ایجاد شده بعد از جنگ در حوزه اقتصاد، اکنون آنچنان ذی نفعان گسترده و متعددی دارد که تداوم وضع فعلی اقتصاد را، بیشتر در راستای تامین منافع خود می‌بیند و با سوق دادن جامعه به سمت بی‌سابقه‌ترین نابرابری‌ها، اقتصاد ایران را به ورطه فروپاشی کشانده است!
سید بابک ابراهیمی، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه: فشار در افزایش درآمدهای دولت سبب کاهش جذابیت سرمایه گذاری در ایران شده است. همچنین به‌واسطه تغییرات پی‌درپی قوانین در کشور و تورم قابل توجه، سرمایه‌گذاران اعتماد خود را به سرمایه گذاری در بخش صنعتی از دست داده‌اند.
محسن رنانی، اقتصاددان: به بخش خصوصی‌مان اعتماد کنیم و نخواهیم در حوزه سیاست مطیع ما باشد. فقط بگذاریم وظیفه خود را به‌خوبی انجام بدهد. اگر او را از سیاست اخراج کنید، او از اقتصاد خروج خواهد کرد.
سخنگوی اقتصادی دولت گفت: تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نیازمند ثبات در بازارها هستند تا بتوانند بر اساس پیش‌بینی از آینده، نسبت به تامین مواد اولیه خود از جمله قطعات، تجهیزات و… اقدام کنند و همچنین مصرف‌کنندگان تحت تاثیر نوسانات شدید در بازارها قرار نگیرند.
محمد قاسمی، عضو هیات‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه‌طباطبایی: رشد اقتصادی پرشتاب نیازمند تحولات نهادی چندانی نیست. اما این رشد در صورتی پایدار خواهد ماند که تحولات ساختاری و نهادی در اقتصاد روی دهد.
مهدی عرب صادق، کارشناس ارشد انرژی: امروز تامین انرژی صنایع و کارخانجات در تابستان دچار بحران جدی خاموشی شده است و با این مسیری که پیش می‌رویم این گرفتاری تابستان سال‌های آتی هم گریبان‌گیر صنایع کشور خواهد بود.
دکتر علیرضا توکلی‌کاشی، کارشناس ارشد بازار سرمایه: بازار سرمایه به‌عنوان آینه تمام‌نمای اقتصاد، بیش از هر بازار دیگری می‌تواند نتیجه تصمیمات و استراتژی‌های دولت را منعکس کند.
سید امیرحسین، پژوهشگر اقتصاد: هرچند در بلندمدت نرخ رشد نقدینگی بر نرخ تورم اثرگذار است، در شرایط شوک هزینه که تقاضای وجوه بانک‌ها افزایش پیدا می‌کند، عدم‌همسان‌‌‌سازی حجم پول با سطح قیمت‌ها، صرفا عوارض رکودی ایجاد می‌کند.
مسعود نیلی، اقتصاددان گفت: تقریبا ناممکن است که یک اقتصاد بتواند سال‌های زیادی تورم ۵۰ درصدی را به صورت پایدار تحمل کند. این تورم مزمن نیست بلکه تورم در حال گذار است؛ یعنی یا به سمت محدوده‌های بالاتر می‌رود یا باید به محدوده پایین‌تر برگردد.
پیمان مولوی، اقتصاددان: اقتصاد در ایران اولویت شماره یک نیست. وقتی اقتصاد اولویت باشد، تمام سوگیری‌های سیاسی، بین‌المللی و هر اتفاقی که می‌افتد، باید مبتنی بر رشد اقتصادی باشد. رشد اقتصادی نیازمند سرمایه‌گذاری ممتد است و برای دستیابی به آرزوی برنامه هفتم که از رشد اقتصادی ۸ درصدی صحبت می‌کند، به طور متوسط سالانه بیش از ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است.
محمد ناطقی، پژوهشگر اقتصاد: در صورتی که سیاست خارجی ایران همچنان ملتهب باشد، هرگونه نشانه رشد قیمت ارز سبب می‌شود بنگاه‌‌‌های اقتصادی داخلی به سمت بحران اعتباری و کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش حرکت کنند.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی بخش حقیقی اقتصاد ایران در حوره صنعت و معدن در اردیبهشت ماه 1402 پرداخته است. نتایج این گزارش در بخش فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نشان می‌دهد طی اردیبهشت‌ماه سال 140۲، شاخص فروش این شرکت‌ها نسبت به ماه قبل با افزایش 44/5 درصدی مواجه شده است.
برخی فعالان سیاسی و اقتصادی از تعیین تکلیف برجام در هفته پیش رو خبر داده‌اند. اما تأثیر برجام بر اقتصاد ایران چیست؟ آیا این آخرین راه فرار دولت ابراهیم رئیسی از تداوم بحران‌های اقتصادی است؟
