استیضاح وزیر نیرو با امضای 100 نماینده مجلس نهایی شده است. این استیضاح در حالی مطرح شده است که بحرانهای آب و برق، ریشه در فرسودگی زیرساختها، کمبود سرمایهگذاری و دیگر مشکلات ساختاری ریشه دارد. در چنین شرایطی آیا استیضاح میتواند راه حل جبران کمبود آب و برق باشد؟
در دل گرمای سوزان امارات متحده عربی، جایی که آب شیرین گرانبهاتر از نفت است، روزگاری رویایی عجیب اما بلندپروازانه در ذهنها شکل گرفت: کشیدن یک کوه یخ غولپیکر از قطب جنوب به سواحل بیابانی دبی برای تأمین آب آشامیدنی خالص، سرد و باستانی. این ایده که بیشتر به داستانهای علمیتخیلی شباهت داشت، در سال ۲۰۱۷ توسط عبدالله الشحی، تاجر و نویسنده اماراتی، مطرح شد و برای مدتی توجه رسانههای بینالمللی را به خود جلب کرد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفت: به طور معمول ذخیره آب سدهای تهران در زمان مشابه سال های نرمال از نظر بارندگی به ۶۰ تا ۷۰ درصد می رسید، اما ذخیره سدهای چهارگانه تامین کننده آب تهران به ۱۲ درصد کاهش یافته است.
معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات آب اتاق بازرگانی ایران گفت: از ابتدای بهار قابل رصد است که اوضاع آب چگونه است، چرا از اسفند و فروردین تدبیر و مدیریت نشده و اکنون به بحران رسیدیم؟ این یک اشتباه استراتژیک سیاستگذاری و مدیریت آب است، ما از ابتدا باید مردم را همراه کنیم نه زمانی که بنبست خوردیم در صدد برآئیم که مردم را وارد بازی کنیم.
در پی وخامت اوضاع انسانی در نوار غزه، بهویژه در زمینه تأمین آب آشامیدنی، دو کشور مصر و امارات متحده عربی با همکاری نزدیک، پروژهای بزرگ و کمسابقه برای کاهش بحران کمآبی در این منطقه آغاز کردهاند. این اقدام، در حالی انجام میشود که بیش از ۸۰ درصد زیرساختهای آبرسانی غزه در جریان جنگ اخیر تخریب شده و میلیونها نفر از مردم این منطقه با کمبود شدید آب مواجه هستند.
گزارش رسمی شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان میدهد در حالی که ذخایر سدهای کشور به میزان قابل توجهی کاهش یافته، روند تأمین آب شرب و کشاورزی از مخازن مهم نیز وضعیتی نگرانکننده دارد.
در حالی که سالانه بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب در تهران توزیع میشود، حدود ۲۲ درصد این منابع به علت هدررفت واقعی و ظاهری از چرخه مصرف خارج میشود؛ رقمی معادل یکپنجم کل ورودی شبکه که نه هزینهای بابت آن دریافت میشود و نه تاثیری در بهبود کیفیت زندگی دارد.
مدیر موسسه آب دانشگاه تهران گفت: اگر شهروندان همکاری کنند، سناریوی آخرالزمانی آب اتفاق نمیافتد. در عین حال تاکید میکنم اگر شهروندان همکاری نکنند، بارش پاییز نداشته باشیم و شدت و میزان خشکی ادامه یابد؛ پاییز با مشکل مواجه میشویم.
درصد پرشدگی سدهای کشور به ۴۴ درصد رسیده است. به بیان دیگر، بیش از نیمی از مخازن سدهای کشور به عنوان منابع آب سطحی خالی است. آبهای زیرزمینی نیز شرایط مطلوبی ندارند. سالانه بیش از 30 میلیارد دلار اضافهبرداشت از آبهای زیرزمینی صورت میگیرد؛ موضوعی که منجر به تشدید روند فرونشست زمین میشود. در چنین شرایطی آیا میتوان با صرفهجوییهای فردی بر این هشدارهای آخرالزمانی غلبه کرد؟
در عصری که بحران آب به یکی از مهمترین چالشهای جهانی تبدیل شده، فناوری نمک زدایی آب دریا به عنوان یکی از امیدهای آینده مطرح شده است. اما با وجود ظرفیت عظیم آن برای تأمین آب آشامیدنی در جهان، بسیاری از کارشناسان هشدار میدهند که نمیتوان از اثرات زیستمحیطی و انرژیبر این فناوری چشمپوشی کرد.
در حالیکه تهران، قلب تپندهی ایران، در آستانهی بحران بیسابقهی کمبود آب آشامیدنی قرار دارد، همسایهی جنوبیاش، عربستان سعودی، با یک استراتژی هوشمندانه و سرمایهگذاری گسترده، در حال تبدیل شدن به یکی از پیشگامان مدیریت پایدار منابع آبی در جهان است. مقایسه این دو وضعیت، تصویری نگرانکننده از عقبماندگی ایران در حوزهی حیاتی مدیریت آب ارائه میدهد.
در حالی که بسیاری، هندوانه را بهدلیل آببر بودن در صدر عاملان بحران آب قرار میدهند، بررسیهای کارشناسی ابعاد متفاوتی از واقعیت مصرف آب توسط محصولات کشاورزی را آشکار میکند.
پنج سد اصلی تامینکننده آب در پایتخت یعنی سدهای لار، ماملو، امیرکبیر، طالقان و لتیان هماکنون با کمترین سطح ذخیره آبی در چند دهه اخیر مواجه هستند. سد ماملو با 9 درصد پرشدگی و سد لار با شش درصد پرشدگی در شرایط بسیار وخیمی به سر میبرند.
موضوع تعطیلی چهارشنبهها در کشور به دلیل صرفهجویی در مصرف انرژی توسط وزیر نیرو، استاندار تهران، مدیرعامل توانیر و ... مطرح شده است. مسئولان ذیربط تلاش میکنند با ارائه آمارهایی مبنی بر میزان صرفهجویی آب و برق در چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته، این میزان کاهش را به تعطیلی چهارشنبهها در کشور مرتبط کنند و آن را اقدامی اساسی برای حل بحران انرژی جا بزنند.
بحران آب به یکی از جدیترین معضلات کشور تبدیل شده و رهاسازی آب زاینده رود نیز با تصمیم کارگروه ویژه و نظر ذینفعان دو سوی حوضه صورت گرفته است؛ موضوعی که در میانه اختلافنظرها و شرایط دشوار آبی، واکنشهای متعددی را به همراه داشته است.
با شروع فصل گرما و تشدید بحران آب در کشور، سیاستهای دولت ازجمله کاهش فشار آب برای درمان موقت بحران تشدید شده است. با وجود این که دولت به طور مداوم شهروندان را تشویق به کاهش مصرف میکند و این موضوع را عاملی مهم برای جبران کمبود آب میداند، آبنماهای تزئینی در کشور به هدررفت آب دامن میزنند. در همین زمینه باید پرسید هدررفت آب در آبنمای میدان جهاد چه سودی برای مردم دارد؟
کهگیلویه و بویراحمد، استانی با منابع آبی قابل توجه، در سالهای اخیر با چالش آب شرب پایدار مواجه بوده است. محمد بهرامی سیفآبادی، نماینده مجلس به «تجارتنیوز» گفته است که بسیاری از روستاهای کهگیلویه و بویراحمد، با محرومیت در این حوزه مواجه هستند و قطعی آب، حتی در یاسوج، مرکز استان، به 24 ساعت نیز میرسد.
هشدارها در مورد بحران آب کرمانشاه و خشکسالی در این استان طی سالهای اخیر همواره وجود داشته است. هر چند بر اساس آمارها، بیش از 60 درصد حجم سدهای استان در سال آبی جاری تکمیل شده اما کاهش بارندگیها و میزان پرشدگی سدها نسبت به سال گذشته، زنگ خظر تنش آبی را به ویژه در شرق این استان به صدا درآورده است.
بحران آب در ایران، بهویژه فلات مرکزی، جدی است. برخی از مناطق کشور وارد پنجمین سال پیاپی خشکسالی شدهاند. در عین حال تعدادی از استانها شرایط وخیمتری از این نظر دارند؛ مسئولان به ویژه در مورد وضعیت آبی در پنج استان هشدار دادهاند. الهه موسوی، کنشگر حوزه محیط زیست، در گفتوگو با «تجارتنیوز»، اعمال سیاستهای نادرست برای مدیریت منابع آبی را در تشدید این بحران موثر میداند.
کمبود آب، در استانی که سومین حوضه آبریز پر آب کشور لقب گرفته، از مرحله هشدار گذشته است. بحران آب لرستان، ۶ شهر این استان و تعدادی از روستاهای آن را در فهرست مناطقی از کشور قرار داده است که با تنش آبی مواجه هستند.