اگرچه تامین زمین ۹۹ ساله مطابق برنامه محقق نشد، اما دولت می‌تواند از ظرفیت زمینهای فریزشده در داخل شهرها برای ساخت مسکن در کشور استفاده کند، ماده ۱۲ قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌‌بها که در اردیبهشت ۱۴۰۳ ابلاغ شد؛ ظرفیتهای خوبی برای فریززدایی از زمینهای رها شده از سوی مالکان حقیقی و حقوقی، خصوصی و غیرخصوصی درنظر گرفته است.
انبوه‌سازان مسکن می‌گویند، متوسط هزینه ساخت هر متر خانه به 20 تا 25 میلیون تومان رسیده است. رشد هزینه ساخت مسکن تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر رشد دستمزدها، افزایش هزینه حمل و نقل، بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی و نظایر آنها بوده است. طی هفته‌های اخیر، به ویژه بحث افزایش قیمت نهاده‌هایی نظیر سیمان و فولاد نیز داغ بود و برخی نیز از این آب گل‌آلود به دنبال صید ماهی خود بودند. طرح مسائلی نظیر اینکه رشد قیمت سیمان، پروژه‌های ساخت و ساز را زمین زده یا به مانع جدی برای ساخت مسکن تبدیل شده، یا قرار دادن بورس کالا در جایگاه متهم گرانی سیمان و فولاد، این سوال را ایجاد می‌کند که آیا اثر واقعی رشد قیمت نهاده‌های ساختمانی بر قیمت تمام‌شده مسکن تا این حد بالاست که بتوان اتهام کمبود تولید و عرضه از یک سو و گرانی مسکن از سوی دیگر را به آن نسبت داد؟
خانه های پیش ساخته در بسیاری از کشورها به راهکاری سریع و کم‌هزینه برای حل بحران مسکن تبدیل شده‌اند؛ در ایران نیز که قیمت مسکن سر به فلک کشیده و خرید خانه برای بسیاری از خانوارها غیرممکن شده، این سازه‌ها دوباره مورد توجه قرار گرفته‌اند. همچنین کاهش زمان ساخت، ظاهر مدرن و امکان انتخاب طرح‌های سفارشی باعث شده تا بازار این خانه‌ها، به‌ویژه در شمال کشور، رونق بگیرد. اما قیمت خانه های پیش ساخته چقدر است؟
معاون وزیر راه با اشاره به تأمین ۱۲۱ هزار هکتار زمین برای طرح نهضت ملی مسکن،گفت:تأمین زمین به معنای ساخت مسکن نیست و موانع متعددی در مسیر عملیاتی‌شدن طرح وجود دارد.
دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تاکید کرد: تامین زمین فقط به معنای الحاق اراضی به محدوده شهرها نیست. در شورای‌‌‌عالی شهرسازی و معماری، ۶ روش برای تامین زمین مطرح است که این روش‌ها بر اساس ظرفیتهای موجود، اسناد فرادست و تاکید بر کاهش آسیب‌‌‌های زیست‌‌‌محیطی و شهری طراحی و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
عليرضا سرحدی، كارشناس بازار مسكن گفت: واگذاری زمين به انبوه‌سازان در شرايط كنترل‌شده و با نظارت دولت، می‌تواند به عنوان يک راهكار موثر برای كاهش بحران مسكن در كشور مطرح شود.
علی محمد جعفری واحدی، عضو کارگروه راهبری پروژه‌های نهضت ملی انجمن انبوه‌سازان استان تهران، گفت: بررسی‌های کارشناسی تایید می‌کند که پروژه های نهضت ملی وارد ضرر شده‌اند و قراردادهای بسته‌شده اکنون قابل انجام و اجرا نیستند.
بخش مسکن و ساختمان طی همه سنوات گذشته با «رشد سالانه هزینه ساخت، رشد سالانه عوارض شهرداری‌‌ها و همچنین رشد سالانه قیمت مسکن» روبه‌رو بوده است. این افزایش‌‌ها طی 7 سال گذشته با نرخ تقریبا دو برابر 2.5 دهه قبل رخ داده است. هزینه ساخت مسکن تا پیش از نیمه دهه 90 سالانه حدود 20درصد افزایش پیدا می‌‌کرد اما طی سال‌های اخیر رشد‌‌های 100درصدی و متوسط 40 درصدی داشته است.
سازمان نظام مهندسی ساختمان تعیینکننده دستمزد خدمات فنی و مهندسی در صنعت ساختمان کشور است و دستمزد این بخش را براساس ضریبی از هزینه تمام‌شده ساخت تعیین می‌کند. نظام مهندسی به‌عنوان رگولاتور ارائه خدمات فنی و مهندسی در کشور طی سال‌های گذشته به سبب نحوه تعیین دستمزد خدمات فنی و مهندسی مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفته است.
اگر چه این روزها بازار مسکن در یک رکود تورمی به سر می برد اما آنطور که کارشناسان، فعالان و انبوه سازان مسکن مدعی هستند این روزها هزینه های تولید مسکن به شکل قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. برخی شهرداری ها و برخی نیز سایر عوامل مثل دلار، تورم عمومی و مصالح ساختمانی را دلیل این رشد عنوان می کنند.
مسعودی، معاون دفتر پایش طرح‌های مسکن وزارت راه و شهرسازی گفت : آخرین آمار داده‌های مسکن جمع‌بندی و آماده شده و تا روزهای پایانی سال به مجلس تحویل داده می‌شود.
کمتر از ۶ ماه از حضور فرزانه صادق در وزارت راه و شهرسازی می‌گذرد، با این حال، به نظر می‌رسد برخی نمایندگان مجلس تمام توان خود را جمع کرده‌اند تا او را به صف استیضاح‌شوندگان دولت چهاردهم بفرستند. انتقاداتی که از سوی عده‌ای خاص از نمایندگان مجلس نسبت به کارنامه 6 ماهه وزیر در حوزه مسکن مطرح می‌شود، در حالی است که عملکرد وزرای پیشین، به‌ویژه مهرداد بذرپاش با سابقه حدود 3 سال وزارت در دولت سیزدهم، هیچ‌گاه مورد بازخواست قرار نگرفته است. آیا این طرح سوال از وزیر راه و احتمال استیضاح او، یک ارزیابی کارشناسی است یا تصمیمی سیاسی برای کنار زدن وزرای دولت چهاردهم؟ علی نوذرپور، کارشناس بازار مسکن در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، به بررسی این موضوع پرداخته است.
رئیس انجمن صنعت ساختمان گفت: صنعت ساختمان به دلیل اثرات گسترده‌ای که بر اقتصاد دارد، باید در اولویت اصلاحات قرار گیرد. این صنعت برخلاف بسیاری از صنایع دیگر، وابستگی چندانی به تحریم‌ها ندارد و می‌تواند با استفاده از ظرفیتهای داخلی، اقتصاد کشور را ارتقا دهد.
یک کارشناسان بازار مسکن گفت :دهه90 ما شاهد بی‌برنامگی و بی‌عملی دولت در حوزه مسکن بودیم و در نتیجه این بی‌عملی پروژه «مسکن مهر» بلاتکلیف رها شد؛ مسیری که انگار دولت چهاردهم هم می‌خواهد از آن برای حوزه مسکن استفاده کند، در حالی که تجربه‌های قبل نشان داده زمین مهم‌ترین عامل در حوزه مسکن است و با برداشتن قیمت آن می‌توان ناترازی این حوزه را حل کرد.
دبیر سندیکای شرکت‌های ساختمانی همچنین درباره قیمت تمام شده ساخت هر متر مربع مسکن گفت. امروز بدون احتساب نرخ زمین، نرخ متوسط ساخت مسکن در هر متر مربع چیزی حدود ٢٢ تا ٢۵ میلیون تومان است.
یک کارشناس درباره ادامه روند رکود معاملات مسکن به صمت توضیح داد: رکود حال حاضر، رکودی ماندگار است و در کوتاه‌مدت به یک رونق نسبی تبدیل نمی‌شود، همچنین تسهیلات تکلیفی دولت به بانک‌ها، موجب ادامه این رکود خواهد شد.
افزایش سقف فردی تسهیلات نهضت ملی مسکن به مبلغ ۶۵۰ میلیون تومان جهت ساخت پروژه‌های حمایتی مسکن که زمین آن از سوی وزارت راه و شهرسازی تأمین و به متقاضیان عرضه می‌شود، به شبکه بانکی ابلاغ شد.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های کشور، باید سالانه یک میلیون واحد مسکونی ساخته شود تا تعادل میان عرضه و تقاضا برقرار شود. متأسفانه طی ۱۰سال گذشته، این هدف محقق نشده و سالانه بیش از ۴۰۰هزار واحد مسکونی ساخته نشده است. این روند موجب کمبود ۶ تا ۷ میلیون واحد مسکونی در کشور شده است.
