در بحبوحه چالش‌های فزاینده تغییرات اقلیمی و نیاز مبرم به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر به یک اولویت جهانی تبدیل شده است. در این میان، چین، بزرگترین مصرف‌کننده انرژی در جهان، با گام‌های بلند و سیاستی هدفمند، پیشگام این تحول انرژی است. جدیدترین آمارها از سه ماهه نخست سال ۲۰۲۵ نه تنها نشان از پیشرفت چشمگیر این کشور در توسعه انرژی خورشیدی دارد، بلکه رکورد بی‌سابقه‌ای در نصب پنل‌های خورشیدی پشت‌بامی را به ثبت رسانده است. این موفقیت، نه تنها تعهد چین به اهداف اقلیمی بلندپروازانه خود را به نمایش می‌گذارد، بلکه مسیر جدیدی برای آینده انرژی پاک در سراسر جهان ترسیم می‌کند.
آمریکا در عرصه انرژی یک چرخش تاریخی را تجربه می‌کند. برای نخستین بار، منابع تجدیدپذیر در یک ماه کامل از سوخت‌های فسیلی در تولید برق پیشی گرفته‌اند. این تحول شگرف، که در ماه مارس ۲۰۲۵ رقم خورد، نه تنها نشان‌دهنده تغییر رویکرد این کشور به سوی انرژی‌های پاک است، بلکه هشداری جدی برای وابستگان به سوخت‌های فسیلی در سراسر جهان به شمار می‌رود.
در عصری که زمین ما با پیامدهای فزاینده تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم می‌کند، انگشت اتهام به سوی بزرگترین عاملان این بحران نشانه رفته است: شرکت‌های عظیم سوخت فسیلی. پژوهش‌های پیشگامانه اکنون پرده از واقعیت تکان‌دهنده‌ای برداشته‌اند؛ دیگر نمی‌توان نقش این غول‌های صنعتی را در تخریب محیط زیست نادیده گرفت و مهم‌تر از آن، اکنون می‌توان خسارات مالی ناشی از فعالیت‌های آنها را با دقت علمی بی‌سابقه‌ای محاسبه کرد. این کشف راه را برای تحولات بنیادین در قوانین محیط‌زیستی و پیگیری‌های قضایی هموار می‌سازد تا بالاخره آلاینده‌های بزرگ، بهای واقعی تخریب‌های خود را بپردازند.
به لطف انرژی های تجدیدپذیر، تولید برق در اروگوئه متنوع شده است به نحوی که تقریباً ۵۰ درصد برق از سدهای برق آبی، ۱۰ درصد از زباله های کشاورزی و صنعتی و انرژی خورشیدی و ۳۸ درصد از انرژی بادی تولید میشود که همین امر آلودگی هوا را به طور قابلتوجهی کاهش داده و به سلامت عمومی مردم این کشور کمک کرده است.
مدیر گروه پژوهشی آلودگی هوا و گردوخاک پژوهشگاه هواشناسی ضمن اشاره به تاثیر مخرب آلاینده‌های هوا بر محیط زیست، بر لزوم استفاده از فناوری‌های نوین برای پایش هوا تاکید کرد.
با آغاز دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، بحث‌ها و نگرانی‌های بسیاری در مورد آینده سیاست‌های محیط‌زیستی آمریکا و تاثیرات جهانی آن به وجود آمده است. ترامپ که پیش‌تر در دوره ریاست‌جمهوری خود از سیاست‌های اقلیمی دولت اوباما فاصله گرفت، بار دیگر در نقش رئیس‌جمهور آمریکا، وعده تغییرات گسترده‌ای در زمینه سیاست‌های انرژی، مقررات محیط‌زیستی و تعهدات بین‌المللی داده است.
دونالد ترامپ در برنامه‌های خود برای بخش انرژی، با تاکید بر مقررات‌زدایی و حمایت از سوخت‌های فسیلی، وعده داده است محدودیت‌های محیط‌زیستی را کاهش دهد و شرکت‌های نفتی را از موج شکایت‌های محیط‌زیستی محافظت کند. با این حال، کارشناسان معتقدند موانع حقوقی، ساختاری و مقاومت ایالت‌ها ممکن است این تلاش‌ها را با چالش‌های جدی مواجه کند.
نیویورک، یکی از بزرگترین شهرهای جهان، با تصویب قانونی جدید، گام مهمی در مقابله با تغییرات اقلیمی برداشته است. این ایالت، شرکت‌های بزرگ نفتی را ملزم کرده تا هزینه‌های هنگفتی را به دلیل نقش آنها در گرمایش جهانی پرداخت کنند. این اقدام جسورانه، که در نوع خود بی‌نظیر است، می‌تواند الگویی برای سایر ایالت‌ها و کشورها باشد تا شرکت‌های آلاینده را پاسخگو بدانند.
با توجه به رشد تقاضا برای انرژی و نگرانی‌ها در مورد تغییرات اقلیمی، نیاز به جایگزینی منابع انرژی آلاینده با منابع پاک و تجدیدپذیر به‌شدت احساس میشود. در این میان، انرژی هسته ای به عنوان گزینه‌ای پاک برای کاهش انتشار کربن مطرح شده، اما همچنان بحث‌های زیادی درباره ایمنی و پایداری آن در میان است.
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارش اخیر خود اشاره کرده است با سرعت گرفتن انتقال جهانی به انرژی‌های پاک، سوخت‌های فسیلی مانند نفت و گاز ممکن است به‌زودی ارزان‌تر و فراوان‌تر شوند. این تغییرات ناشی از کاهش تقاضا برای این سوخت‌ها و افزایش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید است.
ایتالیا و آلمان به‌تازگی در تلاش‌اند تا حمایت دیگر اعضای اتحادیه اروپا را برای تغییر در اهداف کاهش انتشار دی‌اکسید کربن به دست آورند. آدولفو اورسو، وزیر صنعت ایتالیا، اعلام کرده این دو کشور قصد دارند در جلسه شورای اتحادیه اروپا، پیشنهادی برای بازنگری در قوانین مربوط به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2026 ارائه دهند. هدف از این پیشنهاد، تغییر یا به تعویق انداختن ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی و دیزلی در سال 2035 است.
شرکت‌های نفتی بزرگ اکنون در حال سرمایه‌گذاری میلیاردها دلار برای پروژه‌های تولید آمونیاک کم کربن هستند، که می‌تواند آینده‌ای با انتشار کمتر گازهای گلخانه‌ای را رقم بزند.
در شش ماه نخست سال 2024، نیمی از برق اتحادیه اروپا از منابع تجدیدپذیر تأمین شده است. این منابع شامل انرژی خورشیدی، بادی و سایر منابع پاک هستند. یکی از مهم‌ترین دستاوردها این است که انرژی باد برای اولین بار از گاز طبیعی به عنوان دومین منبع بزرگ تولید برق پس از انرژی هسته‌ای پیشی گرفته است. همچنین در سال 2023، اتحادیه اروپا موفق شد با نصب 56 گیگاوات انرژی خورشیدی، رکوردی جدید به ثبت برساند.
تامین مالی از سوی شرکت‌های سوخت فسیلی برای پروژه‌های دانشگاهی، به‌ویژه در حوزه‌های مرتبط با آب‌وهوا و انرژی، باعث تاخیر در انتقال به انرژی‌های سبز خواهد شد.
