مرکز پژوهش‌های اتاق ایران و کمیسیون مالیات، کار و تامین اجتماعی اتاق ایران گزارشی را منتشر کرده‌اند که در آن طرح اصلاح برخی احکام قوانین مالیاتی (مالیات بر عایدی سرمایه) مورد بررسی قرار گرفته است.
طرح مالیات بر عایدی سرمایه حدود دو سال است که در مجلس برای تصویب و قانون شدن معطل مانده بود در حالی که کلیات آن تصویب شده بود. تصویب و اجرای این طرح می‌تواند تقاضای سفته بازی و سوداگری در بازارهای غیرمولد مانند خودرو، ارز، طلا و... را به شدت کاهش دهد.
اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه مدت‌هاست در دستور کار قرار دارد اما تا کنون نتیجه ملموسی از آن در بازارها دیده نشده است. بر اساس این طرح بنا بود با هدف کاهش معاملات سفته‌بازانه، از عایدی سرمایه‌گذاری در مسکن، ارز و مواردی از این دست، مالیات دریافت شود. گفته می‌شد دریافت این مالیات می‌تواند سرمایه‌های سرگردان را به سمت بورس هدایت کند اما تا کنون این نتیجه حاصل نشده است. یک کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاثیر این طرح بر بازار سرمایه را بررسی کرده است.
براساس طرح مالیات بر عایدی سرمایه، هر شخص غیرتجاری بالای ۱۸ سال که صاحب یک وسیله نقلیه باشد و دوره تملک آن بیش از ۲ سال باشد، معاف از مالیات بر عایدی سرمایه است.
در حالی‌که دولت در بن‌بست اقتصادی گرفتار آمده، مجلس در تلاش برای استیضاح وزیر اقتصاد است و همین امروز نرخ دلار کانال جدیدی را فتح کرده است؛ احسان خاندوزی، از نامه‌ای دم می‌زند که اواسط شهریورماه امسال خطاب به مجلس نوشت و در این نامه از او خواست تا هر چه سریع‌تر قانون مالیات بر عایدی سرمایه به تصویب برسد.
قیمت ارز رکورد زنی می‌کند و بازارهای دیگر از جمله بازار خودرو را متاثر کرده است. وزیر صمت نیز روی تاثیر نرخ ارز بر بازار خودرو تاکید می‌کند اما راه حل را در جای دیگر جستجو می‌کند. اظهارات فاطمی امین در مجلس از آمدن دوباره سایه مالیات بر عایدی سرمایه در بازارها به خصوص بازار خودرو حکایت دارد. او ساعتی قبل به نمایندگان مجلس گفت: راهکار متعادل کردن بازار خودرو گرفتن مالیات از سود معامله‌گران است.
طرح مالیات بر عایدی سرمایه نه بر اساس منطق درآمدی، بلکه بیشتر با هدف تنظیم‌گری و کنترل بازارها و جلوگیری از سوداگری‌های مخرب و غیرشفاف تهیه و تدوین شده است. با وضع این مالیات بر خرید و فروش مکرر مسکن در کشور، «تقاضای سوداگرانه» که یکی از عوامل افزایش قیمت مسکن در کشور است، کاهش خواهد یافت.
بر اساس طرح مالیات بر عایدی سرمایه 4 گروه مشمول این نوع مالیات هستند. این چهار گروه شامل املاک (سرقفلی)، وسایل نقلیه، طلا و فلزات گران‌بها و انواع ارز می‌شوند.
تا دو ماه آینده قرار است طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس بررسی و تصویب شد. این طرح هم به‌مانند دیگر طرح‌های اقتصادی دارای موافقان و مخالفانی است. اما به نظر می‌رسد انچه منتقدان می‌گویند به واقعیات اقتصادی ایران نزدیک‌تر است.
مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس از ارسال قریب الوقع طرح مالیات بر عایدی سرمایه به صحن علنی مجلس خبر داده‌است. در صورت تصویب این قانون انتظار می‌رود که با اجرای قانون بودجه ۱۴۰۲ عملیاتی شود.
نوسات اقتصادی نیمه دوم دهه نود بیش از هر زمان دیگری باعث شد تا نظر مردم به سمت خریدهای سرمایهای جلب شود. روی آوردن صاحبان سرمایهای خُرد به بازارهای چهارگانه املاک و مستغلات، خودرو، طلا و ارز آنقدر زیاد هست که از تابستان سال ۹۹ تاکنون، صحبت از تصویب یک قانون مالیاتی جدید تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه جدید در میان است.
افزایش درآمدهای مالیاتی دولت از یکسو و افزایش تمایل عمومی برای سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه گذاری باعث شده است تا دولت درصدد تعریف دو پایه مالیاتی جدید باشد. مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد سالانه از جمله این مالیات‌ها هستند.
اجرای مالیات بر عایدی سرمایه مدتی است که از سمت مجلس پیگیری می‌شود، اما به‌طورکلی اجرای این قانون در ایران عملی است و چه تاثیراتی می‌تواند داشته باشد؟ چشم انداز بازار طلا در سال ۱۴۰۱ چیست؟
مالیات بر عایدی سرمایه، این روزها به محل بحث دو گروه تبدیل شده است. عده‌ای برای مقابله با «سوداگری در بازارها»، بر وصول آن تاکید می‌کنند اما گروهی نیز معتقدند که اخذ مالیات از تغییر قیمت‌ها در ایران درست و شدنی نیست. آیا اخذ مالیات عایدی سرمایه در بازار طلا و سکه عملی است؟
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: نمی‌توان میل تاریخی به سوداگری در کشور را کنترل کرد، مگر از طریق مالیات عایدی بر سرمایه؛ همچنین از طریق مالیات بر مجموع درآمد می‌توان فرار مالیاتی یا تمایل به معافیت‌ها را در اقتصاد کشور کنترل کرد.
