بیش از نیمی از زنان در ایران، نوزادان خود را به روش زایمان غیرطبیعی به دنیا می‌آورند. در قانون جوانی جمعیت با اعمال محدودیت‌هایی برای زایمان به روش سزارین، به صراحت آمده که وزارت بهداشت باید برای کاهش این آمار اقداماتی داشته باشد. این در حالی‌ست که کشور با کمبود 20 هزار ماما مواجه است و برخی از ماماها نیز از ایران مهاجرت کرده‌اند.
محمد فاضلی، جامعه‌شناس درباره پیمایش جدید در مورد وضعیت مهاجرت از ایران گفت: «57.5 درصد از شرکت‌کنندگان در این پیمایش به مهاجرت فکر می‌کنند؛ یعنی تمایل به مهاجرت دارند، اما کاری برای آن انجام نداده‌اند. این گروه کسانی هستند که به آنها "رفتگانِ جامانده" می‌گویم. یعنی روح آنها رفته است، اما خودشان اینجا هستند. نوعی زندگی در تعلیق را تجربه می‌کنند.»
«مهاجرت»، تغییری بزرگ در مسیر زندگی مهاجران است که آنها باید برای چالش‌های آن آماده باشند. هماهنگی با شرایط جدید به گذشت زمان و تلاش خود فرد بستگی دارد.
سیمین کاظمی، جامعه‌شناس گفت: «در ایران، مهاجرت با امر پیشرفت و موفقیت پیوند خورده است. هر هفته از خودکشی دستیاران پزشکی خبر می‌شنویم. خودکشی رزیدنت‌ها نشانه شرایط غیرقابل تحمل تحصیل در ایران است.»
علی خورسندی، دانشیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی: «جنس مهاجرت ایرانی جنس انتخاب نیست، بلکه از جنس فرار است. امنیتی شدن زیست اجتماعی در ایران یکی از عوامل مهاجرت از ایران است. این یک عامل بسیار گریزاننده برای افراد است.»
بهرام صلواتی، تحلیلگر ارشد حوزه مهاجرت گفت: «ایران در حال تجربه یکی از بی‌سابقه‌ترین موج‌های مهاجرتی است. پیش‌بینی می‌شود ایران در آینده نزدیک به دنبال ایجاد وزارتخانه مهاجرت باشد.»
سیمین کاظمی، جامعه‌شناس گفت: «در ایران، مهاجرت با امر پیشرفت و موفقیت پیوند خورده است. برای نظام سیاسی نیز به راه‌حلی برای خلاص شدن از دست فرد ناراضی تبدیل شده است. هر هفته از خودکشی دستیاران پزشکی خبر می‌شنویم. خودکشی رزیدنت‌ها نشانه شرایط غیرقابل تحمل تحصیل در ایران است.»
رتبه‌بندی 134 کشور جهان بر اساس شاخص رقابت‌پذیری استعدادهای جهانی در سال 2023 توسط دانشگاه اینسید (INSEAD) نشان می‌دهد که ایران در این رتبه‌بندی با کسب 28 امتیاز در جایگاه 116 قرار گرفته و یک پله پایین‌تر از نیاکاراگوئه و یک رتبه بالاتر از زیمباوه است.
علی خورسندی، دانشیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «جنس مهاجرت ایرانی جنس انتخاب نیست، بلکه از جنس فرار است. امنیتی شدن زیست اجتماعی در ایران یکی از عوامل مهاجرت از ایران است. این یک عامل بسیار گریزاننده برای افراد است.»
برآورد 2017 بانک جهانی هزینه فرار مغزها را 50 میلیارد دلار در سال نشان می‌دهد این رقم بیش از دو برابر ارزش صادرات نفت ایران است که در سال 2019 کمتر از 20 میلیارد دلار بوده.
مقصود فراستخواه گفت: برآوردهای مختلف تعداد مهاجران ایرانی را از چهار و پنج میلیون نفر تا ۱۲ میلیون نفر هم محاسبه کرده‌اند. اما در کمترین مقدار یعنی پنج میلیون نفر هم، این مهاجران سرمایه فکری، انسانی، فرهنگی و نمادین ما هستند.
چند روز پیش وزیر بهداشت و درمان تلویحا مسئله مهاجرت پزشکان را انکار کرد و بدتر از آن گفت اگر هم چنین چیزی وجود داشته باشد، آن را با افزایش ظرفیت‌های پزشکی جبران خواهند کرد! این در حالی است که تمام نهادهای مسئول در کار سلامت به تأکید، ناکافی‌بودن امکانات آموزش پزشکی کشور را تأیید کرده‌اند.
رئیس سازمان نظام پزشکی ایران در نامه‌ای به قالیباف، رئیس مجلس خواستار افزایش دوبرابری حقوق دستیاران پزشکی شده است. در این نامه آمده که حق‌الزحمه 8 تا 12 میلیونی در کنار سایر دشواری‌ها، تدوام ورود به رشته‌های تخصصی و فوق‌تخصصی را غیرممکن ساخته است
عضو کمیسیون آموزش دیده بان شفافیت و عدالت گفت: شهریور امسال وزارت بهداشت بخشنامه‌ای خطاب به روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ و در آن پذیرفته‌شدگان آزمون سراسری ۱۴۰۲ را مجبور به اخذ وثایقی با ارزش ملکی مشخص کرد.»
بررسی آمارها نشان می‌دهد که دولت فقط در سال 2019 میلادی، 2 هزار و 841 میلیارد تومان برای آموزش و سلامت مهاجران ایرانی با ویزای کاری و تحصیلی هزینه کرده است.
سالانه هزاران نفر از طریق کانال‌های مختلف تحصیلی، کاری و… از ایران مهاجرت می‌کنند. در سال‌های اخیر اما آمارها نشان از موج مهاجرت از کشور می‌دهد. تا جایی‌که رسول صادقی، جامعه‌شناس گفته فقط از یک روستا ۱۱۵ نفر به استرالیا مهاجرت کردند. ما در این پادکست قصد داریم تا با ابعاد مختلف مهاجرت ایرانیان بیشتر […]
روی دیگر مهاجرت داخلی، مهاجرت معکوس است که در سال‌های اخیر به جریان افتاده است. با تغییراتی که در اقتصاد ایجاد شده، روند مهاجرت معکوس به روستاها نیز تقویت شده است. به طوری‌که 14.6 درصد مهاجران از شهر به روستا رفته‌اند.
مهاجرت سرمایه انسانی لزوما با جابه‌جایی فیزیکی صورت نمی‌گیرد. برخی در کشور هستند، اما به صورت دورکاری برای کشورهای دیگر کار می‌کنند. وضعیتی که از آن به عنوان مهاجرت مجازی یاد می‌شود. رصدخانه مهاجرت ایران نوشته که این امر می‌تواند زنگ خطری برای کارفرمایان ایرانی در از دست دادن نیروی کار متخصصی باشد که مهاجر نیست، اما برای کارفرمای ایرانی هم کار نمی‌کند.
