خشکسالی‌های پی‌درپی و تغییرات اقلیمی، چهره آذربایجان غربی را دگرگون کرده است؛ استانی که روزگاری سرسبز و پرآب بود، اکنون با کمبود منابع آب، افت کشاورزی و نیمه‌جان شدن دریاچه ارومیه روبه‌روست.
نایب رئیس اتحادیه باغداران گفت: با توجه به شرایط کم بارشی و ناترازی انرژی، تولید میوه‌های سردرختی و جالیزی نسبت به سال قبل ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش داده است.
امروزه، تغییرات اقلیمی بیش از هر زمان دیگری به واقعیت زندگی روزمره ما تبدیل شده است. یکی از جدیدترین و خطرناک‌ترین جلوه‌های آن، پدیده‌ای به نام خشکسالی‌های ناگهانی است. این خشکسالی‌ها، که برخلاف انواع سنتی در عرض چند هفته رخ می‌دهند، می‌توانند به‌سرعت مناطق وسیعی را خشک کرده و به آتش‌سوزی‌های ویرانگر دامن بزنند.
رئیس مرکز خشکسالی از دمای ۱.۵ درجه بالاتر از نرمال، کاهش شدید بارش و تاخیر در آغاز کشت پاییزه به دلیل خشکی خاک خبر داد و پیش‌بینی کرد پاییز ۱۴۰۴ کم‌بارش باشد.
ایران با وجود ظرفیت‌های گسترده در منابع طبیعی و انرژی، همچنان با بحران‌های جدی در حوزه آب، توسعه شهری و مدیریت منابع روبه‌روست. حسین محمدی، عضو هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، معتقد است که بخش بزرگی از مشکلات امروز نتیجه سال‌ها بی‌توجهی به آمایش سرزمین و سیاست‌های نادرست در بهره‌برداری از منابع است.
«در شرایط بحرانی حوزه منابع آبی خراسان جنوبی، بنابر اظهارات مدیرعامل آبفای این استان حدودا ۶۰۰ کیلومتر از شبکه‌های آبرسانی این استان فرسوده است و باید مورد مرمت و بازسازی قرار بگیرد. از تمامی میزان آبی که در این استان مصرف می‌شود حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد آن به دلیل فرسودگی شبکه‌های موجود، هدر می‌رود.»
خشکسالی های سالانه و خارج شدن نیروگاه های برق‌آبی از مدار تولید، منجر به فشار مضاعف به نیروگاه های حرارتی می شود؛ نیروگاه‌هایی که گاز خوراک اصلی آنها به شمار می آید.
نخست‌وزیر اسرائیل ادعا کرده که می‌تواند مشکلات کم‌آبی ایران را حل کند. اما واقعیت‌های آماری و تحقیقات علمی می‌گویند تمام خاورمیانه درگیر بحران کم آبی است و وضعیت اسرائیل بدتر از ایران است.
مدیر سابق طرح جامع آب کشور گفت: با توجه به تاثیرات هارپ بر روی آیونسفر و نهایتا تاثیرات آن بر روی زمین و وضعیت آب و هوا، باید در مورد این تکنولوژی جدی‌تر فکر کنیم. این تغییرات شامل خشکسالی در مناطقی که تا به حال بی‌سابقه بوده است، بارندگی‌های سیل‌آسا در جاهایی که به خشک بودن معروف هستند، طوفان‌ها و سونامی‌ها و ساده‌تر از همه ایجاد زلزله را می‌توان به عنوان تاثیرات پروژه هارپ به شمار آورد.
مدیر موسسه آب دانشگاه تهران گفت: اگر شهروندان همکاری کنند، سناریوی آخرالزمانی آب اتفاق نمی‌افتد. در عین حال تاکید می‌کنم اگر شهروندان همکاری نکنند، بارش پاییز نداشته باشیم و شدت و میزان خشکی ادامه یابد؛ پاییز با مشکل مواجه می‌شویم.
رئیس سازمان هواشناسی با اشاره به روند افزایشی دما در کشور از صرفه‌جویی و مدیریت بهینه منابع به‌عنوان مهم‌ترین راهکار عبور از بحران کم‌آبی یاد کرد و گفت: بارورسازی ابرها راه‌حل اصلی مقابله با خشکسالی نیست
هم‌زمان با ادامه دومین سال خشکسالی شدید و کاهش ۴۰ درصدی بارندگی نسبت به سال گذشته، وزارت نیرو اقدامات سخت‌گیرانه‌تری را برای مدیریت مصرف در دستور کار قرار داده است. در چهار ماه نخست امسال، بیش از ۴۷ هزار مشترک پرمصرف شناسایی و مشمول اقدامات اصلاحی شده‌اند؛ این در حالی است که ۵۰ شهر کشور درگیر تنش آبی‌اند و سدهای بزرگ با کاهش قابل‌توجه ذخایر روبه‌رو هستند.
با بالا گرفتن بحران خشکسالی در ایران، صدای هشدارها بلندتر از همیشه شنیده اما توپ مقصر بودن، میان نهادها و مسئولان مختلف پاسکاری می‌شود. در این میان، کمتر کسی به نقش سیاست‌های پرهزینه‌ای چون رویای خودکفایی در نابودی منابع آبی کشور اشاره می‌کند؛ رویایی که به جای تأمین امنیت غذایی، میلیاردها مترمکعب آب را به هدر داد.
با تشدید بحران آب در کشور، مسئولان سیاست‌هایی مانند کاهش فشار آب و قطعی آب را در پیش گرفته‌اند و به طور مداوم بر صرفه‌جویی‌های فردی برای عبور از بحران آب تاکید دارند. این در حالی است که با توجه به آمار خود وزارت نیرو، سهم بخش شرب و خدمات از کل میزان آب مصرفی در کشور تنها 9 درصد است.
امسال (سال آبی جاری) در مجموع ۵۷ سال گذشته، به جز یک‌سال (سال آبی ۸۶ - ۸۷) کم‌بارش‌ترین و به‌عبارتی خشک‌ترین سال نیم قرن اخیر است، اما با توجه به جمعیت امروز ایران و میزان سرانه آب در دسترس، امسال بدون شک خشک‌ترین سال نیم قرن اخیر است.
با تداوم هوای گرم در روزهای اخیر، مصرف آب در بسیاری از مناطق کشور به‌طور چشمگیری افزایش یافته است؛ موضوعی که اگر ادامه پیدا کند، می‌تواند منجر به کاهش فشار آب در برخی شهرها و فشار مضاعف بر شبکه‌های توزیع شود.
کاهش بی‌سابقه بارش‌ها و خشکسالی‌های چندسال اخیر، ذخایر آب تهران را به پایین‌ترین میزان ممکن رسانده و آبفا با اعلام مدیریت فشار در توزیع شبکه، بر صرفه‌جویی و استفاده از ابزارهای کاهنده مصرف تأکید کرد.
ایران وارد پنجمین سال خشکسالی شده است و در سال جاری، افت قابل توجهی در روند بارش‌ها مشاهده می‌شود. با وجود شرایط نگران‌کننده وضعیت مخازن سدهای کشور و ریشه‌دار بودن این مساله در نحوه سیاست‌های کلان آبی، مسئولان همچنان بر صرفه‌جویی‌های فردی مردم برای عبور از بحران تاکید دارند.
