فرزاد فخری‌زاده 
ملاحظات قانونی و نقطه صفر کسب‌وکار
برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار به چه چیزی نیاز داریم؟ بیشتر مردم به‌سرعت می‌گویند: سرمایه. اما عده‌ای دیگر هستند که باور دارند اگر کالای خوبی برای فروش داشته باشید، پیدا کردن سرمایه‌گذار کار سختی نیست. برخی از این هم فراتر می‌روند و می‌گویند برای شروع کسب‌وکار به کالا نیاز نیست، تنها کافی است مشتری داشته باشید!
برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار به چه چیزی نیاز داریم؟ بیشتر مردم به‌سرعت می‌گویند: سرمایه. اما عده‌ای دیگر هستند که باور دارند اگر کالای خوبی برای فروش داشته باشید، پیدا کردن سرمایه‌گذار کار سختی نیست. برخی از این هم فراتر می‌روند و می‌گویند برای شروع کسب‌وکار به کالا نیاز نیست، تنها کافی است مشتری داشته باشید!
آن‌هایی که کم‌تر هیجان‌زده هستند می‌گویند تشکیلات سازمانی درست و منابع انسانی بااستعداد می‌توانند محصول خوب، بازار خوب و مشتری خوب را کشف کنند. آیا موضوعی از این هم اساسی‌تر وجود دارد؟
ملاحظات قانونی در کسب‌وکار
فرض کنید بعد از تحقیقات فراوان متوجه شوید که فروش کوکائین بیشترین حاشیه سود ممکن را دارد. حتی با وجود داشتن صف طولانی مشتری، باز هم کوکائین انتخاب مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست. چرا؟
موضوع اول ملاحظات قانونی است. ورود به بازار مواد مخدر یعنی عبور از تمام خطوط قرمز قانونی. یک کسب‌وکار موفق اطمینان دارد که در بلندمدت با سد قانونی مواجه نمی‌شود.
یک کسب‌وکار موفق اطمینان دارد که در بلندمدت با سد قانونی مواجه نمی‌شود
تولید برخی از کالاها با موانع زیست‌محیطی مواجه می‌شود. مثلا تولید برنج در استان فارس معقول نیست چون این استان آب کافی برای تولید برنج ندارد.
برخی محصولات تصویر اجتماعی مناسبی ارائه نمی‌کنند یا برای جامعه ضرر دارند. تولید دخانیات، مارگارین و خودروهای غیراستاندارد برای جامعه مضر است.
ملاحظات قانونی در طرح کسب‌وکار
اگر قصد نگارش طرح کسب‌وکار دارید، در این قسمت باید به مجوزهای قانونی موردنیاز برای کسب‌وکار اشاره‌کنید. همچنین به سرمایه‌گذار اطمینان دهید که با محیط زیست و رفاه اجتماعی فکر کرده‌اید.
موارد قانونی مورد نیاز برای یک کسب‌وکار
برای راضی کردن ملاحظات قانونی به چندین مجوز و پروانه نیاز داریم:
- ثبت شرکت، لوگو و برند.
- پروانه تولید، بهره‌برداری، کسب.
- مجوزهای مربوط به محیط زیست (حفر چاه آب، فاصله از مناطق مسکونی، مناطق حفاظت‌شده و…)
- مجوزهای سلامت و پزشکی.
- مجوز کار برای نیروهای خارجی.
- مجوز تراکنش مالی و تبدیل پول (بین‌المللی).
- مجوز واردات ماشین‌آلات، مواد اولیه و قطعات.
- مجوز استفاده از آب، برق، نفت و زمین.
در برخی از کشورها مثل گرجستان تمام این مراحل با هم ترکیب‌شده و به شکل یک پروانه کسب‌وکار در آمده است. در کشورهایی مثل ایران ممکن است تعداد پروانه‌ها از این هم بیشتر باشد، یا برای اخذ یک مجوز مجبور شوید به چند اداره مراجعه کنید.
مجوزها در طرح کسب‌وکار
در طرح کسب‌وکار باید مشخص کنید کدام مجوزها را اخذ کرده‌اید، برای اخذ کدام پروانه‌ها اقدام کرده‌اید، اخذ کدام مورد بسیار ساده است؟ در این گزارش برای مجوزهای گرفته‌نشده باید به هزینه، زمان و مواد مورد نیاز برای اخذ اشاره کنید.
ملاحظات انسانی
آیا حاضرید بر روی کسب‌وکاری سرمایه‌گذاری کنید که به‌عنوان نیروی کار از کودکان بدسرپرست سو استفاده می‌کند؟ آیا با تبعیض‌های جنسی و نژادی در محیط کار مشکلی ندارید؟ آیا حاضرید پول خود را بر روی تولید کالایی بگذارید که با زیر پا گذاشتن حقوق اولیه انسان‌ها تولید می‌شود؟
- هیچ نیروی کاری نباید کم‌تر از سن قانونی کار باشد.
- نیروی کار باید داوطلبانه استخدام شده باشد، بعد از پایان ساعت کاری اجازه ترک محل را داشته باشد و تحت سوءاستفاده جسمی، جنسی و روانی قرار نگیرد. (نفی برده‌داری)
- کارگران باید ساعت کاری معقول (کم‌تر از 50 ساعت در هفته) داشته باشند. زمانی برای استراحت، صرف غذا، نوشیدن آب و انجام اعمال مذهبی مثل نماز در نظر گرفته شده باشد.
- هیچ نیروی کاری نباید کم‌تر از قانون کار حقوق بگیرد. باید حق مرخصی داشته باشد، اضافه‌کار دریافت کند و تحت پوشش بیمه باشد.
- در محیط کار نباید تبعیض‌های جنسی، قومی، نژادی، مذهبی و خویشاوندی وجود داشته باشد.
اشاره به این موارد در طرح کسب‌وکار برای بیشتر سرمایه‌گذاران دلگرم‌کننده است.
ملاحظات سلامتی
پیش‌تر گفته‌ایم که سرمایه انسانی مهم‌ترین دارایی هر سازمان است. ملاحظات سلامتی نشان می‌دهد که سازمان می‌تواند محافظت از سرمایه‌هایش را دارد.
- وجود تجهیزات مناسب اطفای حریق، خروجی اضطراری و تهویه مطبوع.
- محافظت از آسیب‌های فیزیکی (دستکش، کلاه ایمنی، کفش کار و لباس مناسب).
- نور، دما و رطوبت مناسب.
- نبود گازهای سمی.
- تمیزی و بهداشت محیط.
- امنیت در مقابل برخورد با اجسام متحرک، نشت مواد سمی، سطوح برنده و لغزنده.
- دسترسی به آب آشامیدنی سالم.
اشاره به حفظ سلامت مشتری و مردمی که در منطقه زندگی می‌کنند هم مفید است.
ملاحظات اجتماعی
تامین مالی برای فعالیت‌هایی که منافع اجتماعی، استراتژیک و فرهنگی دارد ساده‌تر است. به‌خصوص اگر قصد دارید از بانک‌ها و موسسات دولتی پول بگیرید.
تامین مالی برای فعالیت‌هایی که منافع اجتماعی، استراتژیک و فرهنگی دارد ساده‌تر است.
جلوگیری از خروج ارز یا گسترش فرهنگ ایرانی-اسلامی از مثال‌های مرسوم برای تامین منافع جمعی است که دست بانک را برای تخصیص وام باز می‌کند.
- اشتغال‌زایی
- بومی‌سازی فناوری و دانش
- توسعه زیرساخت‌ها برای عموم مردم
- تاثیرات مثبت زیست‌محیطی
- کاهش نیاز کشور به واردات
شاید کسب‌وکار شما ارتباطی به مسائل فرهنگی نداشته باشد. اما می‌توانید توضیح دهید که چطور شغل شما وضعیت عمومی زندگی ایرانیان را بهتر می‌کند.
ملاحظات زیست‌محیطی
مسائل مرتبط با محیط زیست تنها برای داشتن اخلاق بهتر نیستند. در مواردی مشکلات محیط زیستی می‌تواند کارخانه را تعطیل و سرمایه‌ها را تباه کند. مثل شرکت تولید فولاد که در منطقه‌ای خشک بنا شده باشد.
- توانایی تامین آب
- برنامه مدون برای آلودگی رهاشده در هوا
- آلودگی صوتی کم‌تر از حد مجاز
- مقدار کم تولید گازهای گلخانه‌ای
- دفع اصولی مواد سمی جامد و مایع
- تاثیر اندک بر گرمایش زمین
- تاثیر ناچیز بر سلامت انسان‌ها، حیوانات و گیاهان بومی
- استفاده از انرژی‌های پاک
کارخانه‌ای که جان مردم منطقه را تهدید کند، دیر یا زود تعطیل می‌شود. سرمایه‌گذار هوشمند هرگز سراغ این موارد نمی‌رود.
چرا ملاحظات قانونی مهم هستند؟
ملاحظات قانونی و زیست‌محیطی برای یک سرمایه‌گذار مهم است، چون او به نام و اعتبار خود اهمیت می‌دهد. برای او داشتن شهرت مثبت خیلی مهم‌تر از چند میلیارد سود است. برای او مهم است که:
- اطمینان حاصل کند که پولش به خاطر مشکلات قانونی از بین نمی‌رود.
- پایش به دادگاه کشیده نمی‌شود.
- شهرت خود را از دست نمی‌دهد.
- در هیچ لیست سیاهی قرار نمی‌گیرد.
- دارایی‌هایش ضبط نمی‌شود.
- امکان توسعه بین‌المللی کار خود را از دست نمی‌دهد.
شرکت یا سازمانی که یک‌بار به سوءاستفاده جنسی از کارمندان محکوم شده، در آینده نمی‌تواند به‌سادگی به بازار کشورهای خارجی وارد شود. به او اطمینان بدهید که با سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکار شما، زندگی خود را در معرض خطر قرار نمی‌دهد.
نظرات