آغاز دوباره مذاکرات احیای برجام / سناریوهای مختلف برای بازار دلار

به گزارش تجارت‌نیوز ، مذاکرات برای احیای برجام که به نشست وین معروف است، در ماه‌های پایانی دولت دوازدهم متوقف شد.

اکنون که حدود پنج ماه از آغاز به کار دولت سیدابراهیم رئیسی می‌گذرد، قرار است مذاکرات از سر گرفته شود.

برخی کارشناسان بازارهای مالی در مدت اخیر در لایوهای اینستاگرامی تجارت‌نیوز پیش‌بینی‌های خود از قیمت دلار را در سناریوهای مختلف برجامی بیان کرده‌اند.

نظر برخی از آنها را در ادامه می‌خوانید.

عباسیان: مذاکرات به نتیجه نرسد، دلار صعودی می‌شود

علی عباسیان، کارشناس بازارهای مالی در رابطه با مذاکرات برجام گفت: مذاکرات تاثیر مستقیمی روی دلار دارد اما به نظرم تیم دولت آقای رئیسی مشابه دولت احمدی‌نژاد است و من به شخصه چشمم به مذاکرات آب نمی‌خورد.

این کارشناس در ادامه گفت: به نظرم مهم‌ترین دلیل بازگشت آمریکا به مذاکره قرارداد ۲۵ ساله ایران با چین است اما از طرفی ایران هم به دلیل خروج آمریکا از برجام کمی ترس دارد و به دنبال تضمین گرفتن از آمریکاست و بعید می‌دانم فعلا مذاکره راه به جایی ببرد.

عباسیان در رابطه پیش‌بینی قیمت دلار گفت: اگر مذاکره نکنیم دلار گاردی صعودی می‌گیرد و به نظرم دلار تا پایان سال تا ۳۴ هزار تومان رشد می‌کند و بعد در محدوده ۳۰ هزار تومان تثبیت می‌شود.

او در رابطه با پیش‌بینی قیمت دلار در صورت مذاکره بیان کرد: با این فرض که مذاکراه کنیم به نظرم دلار در محدوده ۲۵ هزار دلار کاهش پیدا می‌کند.

کریمی‌شاد: دلار مقطعی به ۲۵ هزار تومان می‌رسد

سامان کریمی‌شاد، دیگر کارشناس بازارهای مالی در این مورد گفت: به نظرم دولت چاره‌ای جز مذاکره کردن ندارد و اگر مذاکرات به نتیجه برسد دلار می‌تواند تا محدوده ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان کاهش پیدا می‌کند اما این کاهش قیمت هم مقطعی است و دلیل اصلی این موضوع اقتصاد بیمار است.

این کارشناس در ادامه افزود: اگر مذاکره نکنیم دلار گارد صعودی می‌گیرد و تا پایان سال تا حدود ۳۲ هزار تومان رشد می‌کند اما باید بگوییم که قیمت دلار را کنترل می‌کنند.

مسعودی: بدون توافق، دلار ۴۲ هزار تومان می‌شود

همچنین، وحید مسعودی، کارشناس بازارهای مالی به تاثیر مذاکرات در آینده بازار ارز اشاره کرد و گفت: چه توافقی حاصل شود و چه نشود، دلار در بازه‌زمانی حدود دو ساله روند صعودی دارد.

او افزود: اگر توافق شود، قیمت دلار اصلاح دارد ولی دوباره صعودی می‌شود.

این کارشناس بازارهای مالی گفت: اگر مذاکرات فرسایشی باشد و توافقی حاصل نشود، دلار تا قبل از تابستان ۱۴۰۱، می‌تواند به ۳۲ یا ۳۳ هزار تومان نیز برسد. در درازمدت دلار ۴۰ تا ۴۲ هزار تومانی قابل تحقق است.

به گفته مسعودی، کف قیمت دلار ۲۵ هزار تومان است.

طباطبائی: ارزش ذاتی دلار، ۳۵ هزار تومان است

علی طباطبایی دیگر کارشناس بازارهای مالی نیز ارزش ذاتی دلار را ۳۵ هزار تومان دانست و افزود: افت قابل توجه قیمت دلار در بازه زمانی کوتاه، بعید است.

او افزود: برخی کارشناسان احتمال دلار ۲۵ هزار تومانی را مطرح کردند اما احتمال آن کاهش یافته است. حتی گفته می‌شود دولت نیز بودجه ۱۴۰۱ را بر مبنای دلار ۲۳ هزار تومانی می‌بندند.

توافق تاثیر کوتاه‌مدت ندارد

این کارشناس بازارهای مالی گفت: توافق باید انجام شود اما نمی‌توان انتظار داشت در فاصله کوتاه روی قیمت دلار اثر بگذارد. چرا که به یک یا دو سال فرصت نیاز است که رفع تحریم تاثیر خود را در صادرات کشور نشان دهد.

به گفته طباطبائی، فقط ممکن است از نظر روانی روی بازارها تاثیر بگذارد و امیدواری برای کاهش تورم ایجاد کند.

دلار به سمت ۳۵ هزار تومان می‌رود

او گفت: دلار کمتر از ۳۵ هزار تومانی با ارزپاشی امکان‌پذیر شده است و احتمالا در ماه‌های آینده قیمت دلار به این سمت می‌رود.

به گفته این کارشناس، منابع بلوکه شده نیز از قبل به شکل چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی، خرج شده است و تاثیری بر بازار نمی‌گذارد.

نام‌آور: دلار ۱۵ هزار تومان نمی‌شود

همچنین امیرحسین نام‌آور، کارشناس بازارهای مالی قدرت خرید مردم را در بحث دلار بسیار موثر دانست و گفت: در سال‌های ۸۶ تا ۸۸ کشور حجم بالایی نفت را با قیمت قابل توجهی به فروش رساند اما این موضوع تاثیر چندانی بر زندگی مردم نگذاشت.

او افزود: در آن دوره تولید ناخالص داخلی افزایش یافت اما پولی به دست مردم نرسید و سفره مردم کوچک‌تر شد.

این کارشناس بازارهای مالی گفت: اکنون هم با آزادسازی دلارهای بلوکه‌شده اتفاقی رخ نمی‌دهد؛ چرا که کشور خرج‌های زیادی دارد و چنین مبالغی دلار را به ۱۵ هزار دلار نمی‌رساند.

کنترل قیمت با ارزپاشی ممکن نیست

نام‌آور، ادامه داد: در کشوری که همه امورات به نفت بستگی دارد؛ هر اتفاقی دلار را تغییر می‌دهد. گاهی پول وجود دارد و دولت‌ها قیمت‌ها را با ارزپاشی کنترل می‌کنند. همین اتفاق در سال‌های ۹۲ تا ۹۶ رخ داد اما در شرایط فعلی، چنین امکانی محدود است.

او افزود: بر اساس گزارش‌های منتشر نشده از خزانه‌داری کل کشور، در ۵ ماهه اول سال جاری، اگر قرار بوده است دولت ۱۰۰ واحد نفت به فروش برساند، تنها ۹ واحد در عمل فروخته شده است.

به گفته این کارشناس اقتصادی، در چنین شرایطی دولت پولی برای ارزپاشی در اختیار ندارد.

پیش‌بینی قیمت دلار با توجه به مذاکرات

نام‌آور گفت: بدون به نتیجه رسیدن مذاکرات و برجام، احتمالا تا پایان سال دلار به ۳۰ تا ۳۱ هزار تومان می‌رسد. قیمت کالاها نیز به تبع آن گران می‌شود.

او افزود: در صورتی که مذاکرات به نتیجه برسد، که احتمال آن بیشتر است، قیمت به محدوده ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان می‌رسد.

به گفته این کارشناس بازارهای مالی، دلار در سال آینده نیز احتمالا به اندازه ۵۰ درصد نرخ تورم رشد می‌کند.

دیبا: بازار ارز از مذاکرات اثر می‌پذیرد

مجتبی دیبا، کارشناس بازارهای مالی نیز در مورد بازار ارز گفت: تحولات دلار، چسبندگی زیادی به سیاست‌های کلان اقتصادی دارد و همچنین به مذاکرات گره خورده است.

او با اشاره به تعویق در مذاکرات، افزود: خبرهای مختلفی که در این مورد منتشر می‌شود، نوساناتی را در بازار ارز ایجاد می‌کند. اما به هر حال مذاکرات انجام می‌شود؛ هر چند با توجه به سیاست‌های دولت جدید، احتمالا فرسایشی و دنباله‌دار خواهد بود و کسب توافق به صورت ضربتی، بعید است.

احتمال دلار ۲۵ تا ۳۰ هزار تومانی تا پایان سال

دیبا، گفت: ارزش ذاتی دلار اکنون به اندازه‌ای رسیده است که نمی‌تواند به کمتر از ۲۵ هزار تومان برسد. خود سیاست‌گذار هم تلاش می‌کند همین محدوده را نگه دارد. حتی انتشار گزارش منتسب به سازمان برنامه و بودجه بیشتر از اینکه گویای واقعیت باشد، به نوعی آماده‌سازی ذهنی بازار برای اقدامات خاصی در این زمینه بود.

او پیش‌بینی کرد: احتمالا رقم دلار تا پایان سال، بین ۲۵ و ۳۰ هزار تومان باشد. البته اگر کلا مذاکره شکست بخورد و آمریکا کاملا از گفتگو خارج شود، ممکن است شرایط فرق کند که بعید است چنین اتفاقی رخ دهد.

صادقی: ارزش واقعی دلار ۲۷ تا ۲۸ هزار تومان است

میلاد صادقی، کارشناس اقتصادی نیز در مورد بازار ارز گفت: ارزش واقعی دلار در محدوده ۲۷ تا ۲۸ هزار تومان است که تا پایان سال احتمالا ۲۸ هزار تومان باشد.

او افزود: اگر دولت بخواهد با سیاست‌های اقتصاد سیاسی، قیمت آن را کاهش دهد و به حدود ۲۵ هزار تومان برساند، شاید فرصت خوبی برای فعالان بازار باشد که ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند.

به گفته صادقی، اجرای اینگونه سیاست‌های اقتصاد سیاسی به منابع ارزی دارد و با توجه به یکپارچه شدن دولت و حاکمیت، امکان تامین منابع ارزی مورد نیاز برای این منظور، بیشتر از گذشته وجود دارد.

او ارقام بالای ۲۸ هزار تومان را اگر محقق شود، موقت دانست و افزود: احتمال ریزش نیز در قیمت دلار وجود دارد.

میرزایی: دلار با برجام یا بدون آن صعودی می‌شود

همچنین نیما میرزایی، کارشناس بازارهای مالی معتقد بود که این بازار سر دو راه حیاتی مربوط به برجام قرار گرفته است؛ در هر دو حالت که مذاکرات به نتیجه برسد یا خیر، بازار ارز صعودی می‌شود. نتیجه مذاکرات برجام تنها شدت رشد را افرایش یا کاهش می‌دهد و می‌توان باعث اصلاح موقت شود.

میرزایی گفت: اگر مذاکرات به نتیجه برسد، دلار احتمالا سال را با قیمت ۲۵ هزار تومان به پایان می‌رساند و اگر به نتیجه نرسد، می‌تواند تا سقف کانال ۲۰ هزار تومانی برسد اما احتمالا دولت قیمت را کنترل می‌کند تا دلار، ۳۰ هزار تومانی نشود.

او میزان اصلاح دلار را تا محدوده ۲۳ یا ۲۴ هزار تومان دانست و افزود: رقم اصلاحی حول و حوش دلار نیمایی خواهد بود و ارقام پایین‌تر از آن، اگر هم اتفاق بیافتد موقتی است.

میرزایی تاکید کرد: دلار نیمایی، تصویر واضح اقتصاد کشور است هر چند در آن فضا نیز حدودی از سرکوب قیمتی وجود دارد اما اعداد نسبتا واقعی است.

به اعتقاد او ممکن است در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات، موقتا کمی افزایش یابد ولی در کل روند قیمتی آن افزایشی است. کف قیمتی دلار در بازار آزاد، در صورت اصلاح ممکن است به همین اندازه ۲۳ هزار تومان برسد و دوباره صعودی می‌شود.

محبی: مشکل، کاهش قدرت پول ملی است

مریم محبی، دیگر کارشناس بازارهای مالی در ادامه این لایو بیان کرد: قیمت دلار به عنوان کالا افزایش پیدا نکرده بلکه به عنوان شاخصی برای سنجش قدرت پول ملی ایران افزایشی بوده است. به این معنا که زمانی ایرانیان برای خرید یک دلار، باید ۱۵ هزار واحد از پولی ملی کشور خود را پرداخت می‌کردند اما اکنون باید حدود ۲۸ هزار از واحد آن را بپردازند. در واقع قدرت پول ملی کشور کاهش یافته است.

او توضیح داد: در محاسبه نرخ واقعی ارز، میزان تورم داخلی و تورم کشور مقصد موثر هستند. در چنین شرایطی سرکوب قیمتی دلار و جلوگیری از رسیدن آن به قیمت واقعی، نمی‌تواند دائمی باشد. در سال‌های گذشته نیز این تجربه وجود داشته است که پس از سرکوب قیمتی، ناگهان جهش را شاهد بودیم. این مسیر دوباره تکرار می‌شود چرا که مشکلات اقتصاد ایرانی نه ناشی از تحمیل و تحریم که ساختاری است.

محبی افزود: حتی اگر هم اکنون، همه تحریم‌ها کاملا برطرف شود نیز نباید انتظار دلار ۲۰ هزار تومانی را داشت. حتی اگر به صورت موقت به چنین قیمتی برسد باز هم ارزش پول ملی کاهش می‌یابد چرا که چالش‌های ساختاری اقتصاد ایران ادامه دارد.

این کارشناس بازارهای مالی گفت: دلار ممکن است تا پایان سال به ۳۰ هزار تومان هم برسد که این رقم حتی خوش‌بینانه نیز محسوب می‌شود.

او بیان کرد: در شرایط فعلی من حتی ارقام بالاتر را نیز پیش‌بینی می‌کنم. تنها در صورت سرکوب قیمتی ممکن است ارقام کاهش پیدا کرد اما در واقعیت، ارزش پول ملی کشور به روند کاهشی خود ادامه می‌دهد.

آگاهی: مذاکرات تاثیر چشمگیر ندارد

همچنین نیما آگاهی، کارشناس بازارهای مالی در این مورد گفت: برای بررسی بازار دلار باید به یک نکته توجه کرد و آن هم، محدودیت منابع ارزی است که صرف نیازهای اساسی کشور می‌شود.

او افزود: در چنین شرایطی نمی‌توان چندان رویایی فکر و تصور کرد که مثلا در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات، قیمت دلار به ۱۵ هزار تومان کاهش می‌یابد. افرادی که چنین تصوراتی را دارند، متوجه نوسانات بازار ارز و ارتباط آن با میزان خروج سرمایه از کشور نیستند. تجربه نشان داده است که هر زمان روند قیمت دلار کاهشی باشد، میزان خروج ارز افزایش می‌یابد.

آگاهی ادامه داد: این نکته را نیز باید در نظر داشت که دولت در تلاش برای سختگیری‌های جدید مالیاتی است. یکی از دلایل باقی ماندن سرمایه در ایران، وجود روزنه‌هایی برای فرار مالیاتی است و اگر قوانین این حوزه سخت‌گیرانه شود، خروج سرمایه افزایش می‌یابد.

احتمال دلار ۳۱ هزار تومانی

این کارشناس بازارهای مالی گفت: من برای دلار، قیمت‌های کمتر از ۲۴ و ۲۵ هزار تومان را متصور نیستم و این ارز، در بهترین سناریو پیشرفت مذاکرات، تا پایان سال به همین حدود قیمتی می‌سد. در صورت تداوم وضعیت فعلی که مذاکرات به نتیجه خاصی نرسیده است، قیمت دلار می‌تواند به حدود ۳۰ تا ۳۱ هزار تومان افزایش یابد؛ مشروط به اینکه تنش خاصی رخ ندهد.

آگاهی در مورد سال‌های پیش رو گفت: اقتصاد ایران با چالش‌هایی مواجه است که آتش زیر خاکستر هستند و به زودی خود را نشان می‌دهند. برای مثال سرمایه‌گذاری در صنعت در سال‌های گذشته بسیار پایین بوده است و صنایع در حال زمین گیر شدن هستند؛ بدون سرمایه‌گذاری خارجی و ورود ارز به کشور، حل این مشکل ممکن نیست.

او با اشاره به چالش خروج سرمایه از کشور، گفت: گزارش‌ شفافی در میزان خروج سرمایه از ایران هیچگاه وجود نداشته است و با توجه به برخی آمار از جمله میزان سرمایه‌گذاری ایرانیان در بازار مسکن ترکیه، به نظر می‌رسد رقم واقعی بسیار بیشتر از ارقام علام شده باشد.

حشمتی: دلار بیش از ۳۰ هزار تومان بعید است

محمد حشمتی، دیگر کارشناس بازارهای مالی نیز بیان کرد: دلار احتمالا تا پایان سال به حدود ۲۹ هزار تومان برسد و من رفتن به کانال ۳۰ هزار تومان را بعید می‌دانم.

او افزود: وی چه برجام به نتیجه برسد یا خیر، مساله نقدینگی و پایه پولی روی قیمت دلار تاثیر بیشتری می‌گذارد. مساله برجام، تنها تاثیر روانی و کوتاه‌مدت دارد.

حشمتی، گفت: به هر حال بعید می‌دانم دولت اجازه بدهد که دلار وارد کانال ۳۰ هزار تومانی شود و سقف آن احتمالا همان رقم ۲۹ هزار تومان است.

احتمال شکل‌گیری انبار باروت

او افزود: تورم دو عامل پولی و کالایی دارد. عامل پولی به همان موضوع نقدینگی و پایه پولی بازمی‌گردد. از سال ۲۰۱۸ به این سو، یک سوم کسری بودجه کشور از طریق استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول تامین شده است.

حشمتی ادامه داد: پول‌های موجود در اقتصاد ایران در حالی مدام افزایش می‌یابد، که میزان تولید کالاها وضعیت خوبی ندارد. حجم تولید کالا در کشور، امروز و با جمعیت ۸۳ میلیون نفری، معادل اواسط دهه ۸۰ با جمعیت حدود ۷۰ میلیون نفر است.

این کارشناس بازارهای مالی، گفت: افزایش نقدینگی در شرایط کمبود کالا، تورم را به دنبال دارد. شواهد از احتمال سرکوب قیمتی در بازارها حکایت می‌کنند. در این صورت، انبار باروتی شکل می‌گیرد که می‌تواند خطرناک باشد.

موسوی: دلار از ۳۰ هزار تومان فراتر می‌رود

همچنین امید موسوی، کارشناس بازارهای مالی در این مورد گفت: بر اساس تجربه سال‌های گذشته و با توجه به حجم نقدینگی، احتمال افزایش قیمت دلار وجود دارد. نرخ دلار تا پایان سال می‌تواند از ۳۰ هزار تومان فراتر رود و ممکن است به ۳۵ هزار تومان نیز برسد.

به گفته او، این موضوع در کنار احتمال ضعیف به نتیجه رسیدن برجام، می‌تواند ارزش دلار را در سال آینده به ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان نیز برساند.

موسوی گفت: اگر موضوعاتی مانند افزایش بدهی و کاهش شدید درآمد ارزی دولت رخ دهد، ممکن است شرایط را بدتر کند.

این کارشناس بازارهای مالی بیان کرد: افراد در شرایط تورمی باید به سمت سهامی بروند که از دارایی‌های با ارزش برخوردارند یا در حال خلق ارزش در بخش واقعی اقتصاد کشور هستند. سکه طلا یا خود دلار نیز می‌تواند انتخاب خوبی باشد. افراد ریسک‌پذیر ممکن است سراغ کریپتو هم بروند.

حق‌شناس: دلار در سال ۱۴۰۱ سقف قبلی را می‌زند

برزو حق‌شناس، دیگر کارشناس بازارهای مالی نیز برجام را عملا توافقی مرده دانست و افزود: حتی اگر برجام اجرایی شود، نتیجه‌ای برای اقتصاد کشور ندارد و این توافق نمی‌تواند چالش‌های ساختاری اقتصاد ایران را حل کند. ضمن اینکه عدم تطاق شرایط ما با دنیا به توافقاتی فراتر از برجام نیاز دارد.

او افزود: با وجود این، مذاکرات روی نرخ دلار اثرگذار است اما رشد نقدینگی و موضوع FATF، تاثیر بیشتری دارد. به نظر نمی‌رسد تا زمان رفع تحریم‌ها ایران به دنبال توافقی با FATF باشد.

این کارشناس بازارهای مالی گفت: متاسفانه موضوع رشد نقدینگی نیز به شدت ادامه‌دار است و آمارها و شواهد نشان‌دهنده شرایط نامناسبی در این زمینه است. به ویژه اینکه فروش اوراق هم مانند چاپ پول است و با فاصله زمانی، روی نقدینگی و تورم موثر است؛ حتی ضریب تکاثر آن نیز نسبت به استقراض از بانک مرکزی می‌تواند بیشتر باشد.

حق‌شناس افزود: بر این اساس، به نظر می‌رسد قیمت دلار افزایشی باشد و تا نیمه دوم سال آینده، سقف قبلی را بشکند و سقف‌های جدیدتری بزند؛ مگر اینکه یک توافق جامع به دست بیاید.

رکود در بازارها با حرف‌درمانی

او افزود: شرایط ممکن است تا پایان سال جاری متفاوت باشد؛ چرا که دولت‌ تا کنونی با حرف‌درمانی در بازارهای مختلف رکود ایجاد کرده است.

این کارشناس بازارهای مالی توضیح داد: در حوزه مسکن طرح جهش تولید،در بازار خودرو موضوع واردات و در بخش دلار وعده‌های مکرر در مورد مذاکرات در این زمینه موثر بوده است.

حق‌شناس گفت: شاید دولت بتواند این سیاست را تا پایان سال ادامه بدهد، ولی در نیمه نخست سال ۱۴۰۱ دیگر بعید است در مورد دلار موثر باشد. تنها یک توافق بسیار جامع و فراتر از برجام می‌تواند ترمز قیمت دلار را بشکند.

صادقین: قیمت دلار به مذاکرات بستگی دارد

همچنین علی صادقین، کارشناس بازارهای مالی در مورد آینده بازار ارز گفت: در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات، دلار ممکن است در کوتاه‌مدت به ۲۱ و ۲۲ هزار تومان برسد اما تا پایان سال به سمت ۲۵ هزار تومان می‌رود.

او افزود: اگر برجام کاملا شکست بخورد، بین ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان محتمل است. با روند فعلی، می‌تواند بین ۳۰ تا ۳۲ هزار تومان باشد.

سماواتی: محدوده ۳۲ هزار تومانی محتمل است

مهدی سماواتی، دیگر کارشناس بازارهای مالی نیز احتمال دلار ۳۱ تا ۳۲ هزار تومانی را منطقی دانست.

به گفته او، با توجه به کسری بودجه و منابع ارزی و شرایط تورمی، محدوده ۳۲ هزار تومانی محتمل است.

قاسمی: شکست کامل برجام بعید است

سیامک قاسمی، کارشناس اقتصادی نیز در مورد بازارهای مالی گفت: بازارها در ایران، به ویژه بعد از رسیدن قیمت دلار به حدود ۳۲ هزار تومان، فضای جدیدی را پیدا کردند اما در ادامه، وارد روند رکودی شدند.

او افزود: اکنون موضوع برجام و مذاکرات، سایه پررنگی بر بازارها دارد. ترک میز مذاکره و شکست کامل برجام، بسیار بعید است. به عبارت دیگر، احتمال تداوم حالت میانه کنونی که مذاکره ادامه می‌یابد ولی توافق خاصی به دست نمی‌آید، بیشتر از شکست یا موفقیت کامل برجام است.

قاسمی گفت: در صورت تداوم این روند، دلار احتمالا به ۳۰ هزار تومان نمی‌رسد و محدوده قیمتی ۲۸ تا ۲۹ هزار تومان تا پایان سال محتمل است. دولت رئیسی احتمالا از نظر سیاسی اجازه نمی‌دهد دلار ۳۰ هزار تومان شود؛ مگر اینکه شکست کامل برجام رخ دهد.

مطالعه گزارش آغاز مذاکرات هسته‌ای ایران در وین پیشنهاد می‌شود.

آخرین اخبار حوزه ارز، طلا و سکه را در صفحه طلا و ارز تجارت‌نیوز بخوانید.